[zaloguj się]
[pdf]

GRAWAĆ (23) vb impf

W inf grawać (1) Mącz, gråwać (1) GostGosp. ◊ W pozostałych formach grå-.

Fleksja
inf grawać
indicativus
praes
sg pl
1 gråwåmy
3 gråwå gråwają
praet
sg pl
3 m gråwåł m pers gråwali, gråwały
n gråwało subst
conditionalis
pl
3 m pers by gråwali

inf grawać (2). ◊ praes 3 sg gråwå (5). ◊ 1 pl gråwåmy (1). ◊ 3 pl gråwają (6). ◊ praet 3 sg m gråwåł (2); -åł (1), -(a)ł (1). n gråwało (1). ◊ 3 pl m pers gråwali (4) Mącz (2), HistRzym, BielSpr, gråwały (1) BielSjem. ◊ con 3 pl m pers by gråwali (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.

Iter. od „grać”:
1. Bawić się, rozrywać się czymś (często według pewnych, ustalonych reguł) (15): STárym chłopom dziewecżek byſmy nie dawáły/ Bo nie ſpołu oboie z młodych lat grawáły. BielSjem 22.

grawać z kim (1): Gdzie ſą mocarze tego áwiátá ktorzy ze pſy á ptaki grawáli/ zmárli y do piekłá zftąpili. HistRzym 98.

a. O grach towarzyskich (przeważnie o pieniądze) (7):

grawać co (3): Moſkwá [...] wżdy ſzáchy náder dobrzevmie: ſnadź y ná pámięć ie grawa/ w drodze iádąc. GórnDworz M5. Cf Zwrot.

grawać czym (3): Chartae lusoriae, Kárty ktoremi grawáyą. Mącz 51b; Talus etiam significat, Koſtká po yedney ſtronie głęboka [...]/ á po drugiey ſtronie płáska w członkách zádnych nóg tych zwierząt które roſzczepione kopyto máyą roſtąca/ kót któremi ſtárzi grawáli. Talus etiam dicitur, Koſtká czworogránna ktoremi dziś grawáyą. Mącz 439a.

grawać z kim (1): Iako na lyſzye zwynar dwadzyeſczia grziwyen powyedzial kthemv ze z Mathiſkyem rzeſnikyem grawal kthori themze fortilem y wyenthſſem wigrawal pyenyedzi doſſycz LibMal 1552/169.

Zwrot: »karty grawać« (2): Kmieć kart niema grawáć GostGosp 28, 166.
b. O grach sportowych (6):

grawać co (4): Paganica pila, Piłá álbo krąk chłopski który chłopi ná wśi grawáyą. Mącz 272d, 90c. Cf Zwrot.

grawać czym (2): Discus, Széroká miſá/ [...] Okrągła ſzibá kámienna/ miedziána/ [...] którą przed tym grawáli młodźi ludzie Mącz 90c, 133c.

Zwrot: »piłę grawać« (2): Spheristerium, Mieysce á plác gdzie piłę grawáyą. Mącz 408a; A iáko piły nie grawamy iż nie máſz tego obycżáiu/ ták záſię morzpręgi/ latánie/ ábo chodzenie po powrozie/ by dobrze v nas było poſpolite/ iednák bym ia ſwemu Dworzáninowi tego nie dopuśćił GórnDworz E3v.
2. Wydobywać tony, melodię z instrumentów muzycznych (8):

grawać w co (3): StryjKron 76; Ten [Apollo] miedzy Bogi bárzo cżęfty w kole/ Y w lutnią grawa przy ich hoynym ſtole GrochKal 18; Teżći w piſzcżałecżkę ptaſznik grawa cudnie/ Gdy ná łow ſwoy wabi ptaſzątká obłudnie. Phil H.

grawać na czym (5): RejWiz 67v; instrumentum musicum, Orgány/ y wſzelákie ynſze naczinie ná ktorym grawáyą. Mącz 268c; GórnDworz B2v; Nád to wſzyſtko/ bywáli w woyſcże Trębácże/ piſzcżkowie/ y ći co ná roſzku grawáli dawáiąc znáki. BielSpr 12v; SkarŻyw 507.

Synonimy cf GRAĆ.

Formacje współrdzenne cf GRAĆ.

Cf IGRAWAĆ

HG