[zaloguj się]
[pdf]

2. GWAR (39) sb m

a pochylone.

Fleksja
sg pl
N gwår gwåry
G gwåru
A gwår
I gwår(e)m
L gwårze

sg N gwår (7). ◊ G gwåru (12). ◊ A gwår (11). ◊ I gwår(e)m (4). ◊ L gwårze (4). ◊ pl N gwåry (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

praw. Uczyniony przez powoda przed sądem gest symboliczny, oznaczający zapewnienie, że nie zmieni treści skargi wniesionej przeciw pozwanemu (z niem. Gewähr); cautela, cautio, conditio, evictio, exceptio, promissio, satisdatio Cn (39): GWar ieſth nieiákie wedle Práwá rękoiemſthwo álbo záſtąpienie/ ná żądánie pozwáney ſtrony/ od Powodu vczynione/ dla vwiárowánia iákiey ſzkody y trudnoſći. GroicPorz v2; GWar thym ſpoſobem bywa czyniony. Prokurator pozwáney ſtrony wyſłyſzawſzy dobrowolne ziáwienie/ álbo głowną żáłobę/ będźie pytał ná Práwie tymi ſłowy. Gdyż iuż mocy Princypał dobrowolne ziáwienie/ od powodney ſtrony przyymuie/ zá głowną żáłobę/ pytam ná práwie. GroicPorz v2; Biała głowá ieſli ieſt powodem/ tymże ſpoſobem Gwar vczyni/ ále przes opiekuná s Práwá potwierdzonego. GroicPorz v2v; weſzło w obyczay/ iże Gwar podnieſyenim pálcá wielkiego vwinąwſzy go w rękaw czynią/ co ſie wiele ludźiom pátrzáiącym ná tho zda być nieiákim ſzyderſtwem/ iáko by dudká zá wiechą vkázował. GroicPorz v2v; SKutek Gwaru ten ieſt/ iż kto ij vczyni iuż więcey ſwey żáłoby nie może popráwowáć/ áni odmieniáć/ Iuż żadnych dowodow ku potwierdzeniu żáłoby ſwey niemoże dáć czytáć GroicPorz v3, Cv, ſ3 [2 r.], ſ3v, v2 [3 r.], v2v (26); Ieſli Gwaru nie vmieſz/ pálcem wydáć ſłuſznie/ Muśiſz/ páłec odkupić gdźie wźiąć tu wźiąć duſznie. BielSat Ev [idem] BielRozm 33; KlonWor 73.

W charakterystycznych połączeniach: gwar (u)czynić (4); gwaru żędać (2); gwaru obiecanie.

Zwroty: »obręczyć gwar; obręczenie gwaru« [szyk zmienny] (2 ; 2): Obręczenie Gwaru wymyſłone. Są niektorzy Prokuratorowie/ kthorzy od ſtrony pozwáney ſpráwuiąc rzecz żądáią od Powodu/ áby obręczył Gwar/ gdy go vczyni/ co ieſt od nich wymyſlono nie wedle práwá/ Ale złym vmyſłem/ áby Stronę Powodną od ſpráwy ſwey odegnáli. Abowiem tym obyczáiem vbogiego człowieká/ gdy niema kthoby zań Gwar obręczył/ łacwie od ſpráwy iego odżenie. GroicPorz v3-v3v, oov.

»gwar podnieść; podniesienie gwaru« = dokonanie przed sądem aktu gwaru przez podniesienie palca prawej ręki zawiniętego w rękaw [szyk zmienny] (4 ; 1): To ieſth áby ſtroná powodna miáſto tákiego podnieſyenia Gwaru/ podánim ręki Sędźiemu/ obiecáłá ſtronie pozwáney Gwar/ známionuiąc przes to podánie ręki/ iż chce chowáć ty wſzytki rzeczy/ dla ktorych Gwar ieſt vſtáwion. GroicPorz v3, v2v [4 r.].

»spuścić gwar« = opuścić palec po dokonaniu aktu gwaru (1): [Powód] Będźie pytał ná oſtátek/ ieſli czás ieſt ſpuſćić Gwar? Skaże Sędźia/ iże czás ieſt ſpuſćić wedle Práwá. GroicPorz v2v.

Synonimy: istność, istota.

ZZa