[zaloguj się]
[pdf]

KONANIE (12) sb n

o oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie); teksty nie oznaczają -é.

Fleksja
sg
N konani(e)
A konani(e)
I konanim
L konaniu

sg N konani(e) (1). ◊ A konani(e) (3). ◊ I konanim (1). ◊ L konaniu (7).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn) s.v. konać.

1. Kontynuowanie, prowadzenie rzeczy zaczętej; persecutio Mącz; continuatio Cn (1): Persecutio, Przenásládowánie/ Pogonia/ też konánie/ którey rzeczy pełnienie. Mącz 386a.
2. Umieranie; agon, agonia, confinium vitae mortisque, defectio animae, exodium vitae, supremum tempus Cn (11): SkarŻyw 333, 414; Prośbá o pomoc przy konániu. LatHar 643 marg.

konanie czyje [w tym: G sb (4), pron poss (3)] (7): Co nie dla tego vcżynił Páweł S. żeby o przykryćie ćiáłá ſwego [...] ſtáránie miał: ále żeby go boleśći ſwym konánim nie nákarmił. SkarŻyw 52; A ony gdy płácżąc nád nią Letánie mowiły/ bacżąc konánie iey/ iáko zeſnu/ rzecże do nich SkarŻyw 193v, 99; ArtKanc R17v; LatHar 295, 297; SkarKaz 421b.

Wyrażenie: »ciężkie konanie« (1): Takież Oycowie ćięſzki ſmętek máią [...]/ pátrząc ná ćiężkie dźiatek ſwych konánie/ y vmieránie. ArtKanc R17v.
Szereg: »(nie) śmierć (a. umieranie) i (ale) (męczeństwo i) konanie« [szyk zmienny] (2): po nich oni męcżeńnicy przedziwni/ ktorzy w wzgárdzie świátá y właſnego zdrowia ſwego/ dáiąc ie zá ſwego krolá (nie ná proſtą/ lekką/ y krotką śmierć/ ále ná długie á nieznośne męcżeńſtwo y konánie/ ktore ſię wielom śmierćiam rownáło) miłość nieoſzácowáną ku Bogu [...] pokázáć chćieli. SkarŻyw [407]; ArtKanc R17v.

Synonimy: 2. śmierć, umieranie.

Cf KONAĆ

MM