[zaloguj się]
[pdf]

KSZYKAĆ (14) vb impf

kszykać (14), [ksykać].

Fleksja
inf kszykać
indicativus
praes
sg pl
1 kszykåm
3 kszykają
praet
sg
3 m kszykåł

inf kszykać (5). ◊ praes 1 sg kszykåm (2). ◊ 3 pl kszykają (1). ◊ praet 3 sg m kszykåł (1). ◊ part praes act kszykając (5).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII ‒ XVIII w.

1. Gwizdać, piszczeć (o ludziach); sibilare Mącz, Calag, Calep, Cn (6): Sibilo, Kſzikam/ piſzczę. Mącz 391a; Calag 584v; Sibilo ‒ Gwizdam kſzikam Calep 976b.
Przen: Wyrażać dezaprobatę, niezadowolenie, wrogość, sprzeciwiać się; reclamare. Mącz (3):

kszykać na kogo (2), na co (1): Alicui resistere clamore hominum, Wſziſci ſpołem ná kogo kſzikáć. Mącz 397b; Theatra tota reclamant, Nikomu ſie to podobać nie może/ wſziſcy przećiw temu ſą/ wſziſcy ná to kſzikáyą. Mącz 454b, 391a.

kszykać za kim (1): Sibilo consectari aliquem, Kſzykáć ná kogo/ álbo zá kim. Mącz 391a.

2. Syczeć (o wężu, smoku, gęsi) (6): przemienił ſie w ſmoká/ á przez poſrodek ſiedzących idąc okrutnie kſzykał [kxykal HistAl 1510/40] HistAl A5v, A4; Wąż ſtráſzliwie kſzykáiąc po piaſku ſie wierciał. RejWiz 126v; RejZwierz 119v; BielKron 81v.

W porównaniu (1): gdy chłop ſiedzi ná ſkrzyni iáko pawicá ná iáiu/ álbo gęś kſzykáiąc RejZwierc 157v.

*** Bez wystarczającego kontekstu (2): Ieſli kſzykáć dobrze ſtoi, tedy y kśiądz y kśięni JanNKar F4v [2 r.].

Synonim: 1. gwizdać.

Formacje współrdzenne: ukszykać, wykszykać, zakszykać; wykszykawać.

Cf [KSZYKAJĄCY], KSZYKANIE

IM