[zaloguj się]
[pdf]

KTORYKOLWIEK (1265) pron

W pisowni łącznej (1111) [w tym: ktorykolwiekby (12); z interponowaną między „który” a, kolwiek” partykułą -by (76), końcówką osobową (11), -by + końcówka osobowa (2), z partykułą -ć + ja (1)]. W pisowni rozłącznej (154) [w tym: „który” w połączeniu z partykułą -by (18), -ć (2), z końcówką osobową (8), z -by + końcówka osobowa (1)]; rozdzielone rzeczownikiem (4), zaimkiem zwrotnym „się” (26), wskazującym (26), partykułą -by (1), -by się (1)] ◊ -ol- : -oł- Mącz (19 : 1).

któr- (625), ktor- (6) MurzHist (5), MurzNT; drugie o oraz e jasne (w tym w o 1r. błędne znakowanie)

Fleksja

sg m N którykolwiek (116). ◊ G którégokolwiek (170); -égo- (113), -(e)go- (57). ◊ D którémukolwiek (14); -ému- (6), -(e)mu (8). ◊ A którégokolwiek (23), którykolwiek (23); ~ -égo- SarnStat (8), -ego- (1) BiałKat, -(e)go- (14).◊ I którymkolwiek (111), któr(e)mkolwiek (6); -(e)m- ComCrac (3); -ym- : -(e)m- FalZioł (1 : 1), ZapWar (1 : 1), MurzHist (2:1); ~ -ęm (1) MurzHist, -(e)m- (5). ◊ L którymkolwiek (26), któręmkolwiek (1) MurzNT. ◊ V [z orzeczeniem w 2 sg] którykolwiek (21). ◊ f N któråkolwiek (16). ◊ G któréjkołwiek (87); -éj- (46), -(e)j- (41). ◊ D któréjkolwiek (6); -éj- (1), -(e)j- (5). ◊ A którąkolwiek (26), kt(o)rukolwiek [prawdopodobnie wpływ ruski] (1) MetrKor. ◊ I którąkolwiek (26). ◊ L któréjkolwiek (21); -éj- (9), -(e)j- (12). ◊ V któråkolwiek (1). ◊ n N któr(e)kolwiek (6). ◊ G którégokolwiek (47); -égo- (34), -(e)go- (13). ◊ D którémukolwiek (3); -ému- (1), -(e)mu- (2). ◊ A którékolwiek (15); -é- (1) SarnStat, -e- (1) BiałKat, -(e)- (13). ◊ I którymkolwiek (21), któr(e)mkolwiek (1) GrzegRóżn. ◊ L którykolwiek (16), któr(e)mkolwiek (2); -(e)m- ComCrac; -ym- :: -(e)m- BibRadz (2 : 1). ◊ pl N m pers którzykolwiek (143) [w tym: -rzi- (9)], któr(e)kolwiek (1); -rzy-:-re- ZapKościer (1 :1). subst którékolwiek (64); -é- (27), -(e)- (37). ◊ G którychkolwiek (76), któr(e)chkolwiek (1) LibMal. ◊ D którymkolwiek (21). ◊ A m pers którékolwiek (18), którychkolwiek (4); -ych- StryjKron (2); -o- : -ych- WujNT (3 : 1), SarnStat (5 :1); ~ -é- SarnStat (5), -(e)- (13). subst którékolwiek (65); -é- (38), -e- (1) OrzQuin, -(e)- (26). ◊I m którémikolwiek (10), którymikolwiek (2); -ymi- CzechEp; -émi- : -ymi- SarnStat (6 : 1); ~ -émi- (6), -(e)ini- (4).f którémikolwiek SarnStat (12), którymikolwiek (1) ZapWar. n którémikolwiek SarnStat (8), którymikolwiek (1) WujNT. ◊ L którychkolwiek (26). ◊ V m pers którzykolwiek (6).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (trzy z niżej notowanych przykładów) ‒ XVII w. (z Cn).

Znaczenia
I. Zaimek przymiotny (1028):
1. Nieokreślony; któryś, jakiś, jakikolwiek, obojętne jaki; jakikolwiek oprócz wymienionych; aliqui, qualiscunque, quicunque, quilibet Mącz, Cn; ququam Vulg; quipiam, quivis Cn (629):
A. Jako przydawka w zdaniu [w tym: po rzeczowniku określanym (68)] (628): BierRaj 19v; MetrKor 37/4, 38/321, 40/817, 818 [2 r.], 819 [2 r.] (9); trzy korzonki á trzy liſtki Koſziſzcżkowe s kthorymkolwiek piciem dane/ vcżynią zimniczę FalZioł I 153b, III 35a, V 67, 69v, 103; LibLeg 6/117v, 10/59v, 61v, 11/141v; ComCrac 17, 21v; ZapWar 1545 nr 2646, 1549 nr 2657 [2 r.], 1550 nr 2655, 2665 [2 r.], 2666, 2676 [2 r.]; MurzNT 63v; piſmo Swięte ktorekolwiek porwawſzy fáłſzywie ku ſwoim zmyſlonym ſlubom gwáłthem ćiągniećie KrowObr 143, 44, 59, 232; Leop Dan 6/12; UstPraw B2, E2, F4, Kv; BibRadz Deut 13/12, 18/6, 23/16; Krol Irzyk [...] zwołał k ſobie Cżeſkich Pánow/ pythał ich kogoby ſobie zá páná wyzwolili po iego śmierći. Powiedzieli ktoregokolwiek ſyná Káźimirzá krolá Polſkiego. BielKron 327v, 36v; Mącz 27a, 28d, 49b, 193d, 210a (9); OrzQuin R4v; Náłóẃ lećie ráków/ ráno przededniem/ przed Pełnią ktorégokolwiek Kſyężycá SienLek 152, 21, 54, 122, 130 marg; GórnDworz E, E2v, K5v, Z6; RejPos 317v, 323; RejZwierc 80v, 182, 191v, 212, 252v; BudBib Deut 17/2, 3, 22/6, 2.Reg 17/9 [2 r.], 2Par 6/25; MycPrz II C3; CzechRozm 226v; Abowiem Rzecżpoſpolita ieſt/ iákoby iedno zupełne zwierzęćiá ktoregokolwiek ćiáło ModrzBaz 3 [2 r.], 9, 28, 28v, 34, 35 (14); ZapKościer 1580/11 [2 r.], 1582/27, 32v; CzechEp 328; KochPhaen 4; Pierwey to v Krolá było w mocy nie ſkłádáiąc Seymu/ ruſzenie poſpolite ná woynę vczynić/ bądź wſzyſtkiem in genere, bądź któremu kolwiek Woiewodſtwu GórnRozm B2; ZawJeft 16; ActReg 47; GostGosp 72; OrzJan 113; KochAp 9, 10; Ożenienie z ktorąkolwiek przeſzkodą przyrodzoną/ Boſką/ ábo Kośćielną. LatHar 116, 115, 118, 119, 322 (21); WujNT 18/3,5. 186, 408, 564, 594; A gdźie Woiewodá wyſtąpi/ y vrzędu ſwégo którégokolwiek zániedba: obiecuiemy go káráć ſtem grzywien SarnStat 287; choć ná koſtkách álbo ſzachach/ álbo ná którychkolwiek grách zyſkuiących [vel quibuscunque aliis ludis lucrosis JanStat 559] oni którzy gráią o pieniądze/ o konie / álbo inné rzeczy wygráné/ dáliby między ſobą rękoymie SarnStat 707, 15, 52, 72, 87, 98 (206); GrabPospR N4v; KlonFlis A4v.

W charakterystycznych połączeniach: ktorego-(-ej)kolwiek dostojeństwa (dostojności) (20), kondycyjej (5), obeszcia, przełożenia (przełożeństwa) (14), stanu (56), stopnia (7), wokacyjej, wstępku, zawołania (25).

W połączeniu z przyimkiem „z” + G pl (11): FalZioł V 59v, 68; KwiatKsiąż K; A potym day pić ktorekolwiek s tych źiół rozwierćiawſzy SienLek 155v: GrzepGeom Hv; przeto y náſze [słowo] ma ſię Etymologią/ z ktorymkolwiek ięzykiem z tych trzech zgádzać. BudBib B4, 3.Reg 8/38, Ier 44/26; NiemObr 22; LatHar 649; KlonFlis A4.

Połączenia: »ktorykolwiek in(n)y (a. inszy)« [w tym: po rzeczowniku określanym (9), rozdzielone rzeczownikiem określanym (3); cum ai (7)] [szyk 48 : 19] (67): MetrKor 37/2v [2 r.]; FalZioł V 27; ComCrac 21; ZapWar 1548 nr 2667; GroicPorz f4v, m3v, ii; KrowObr 15, 36; Leop Num 6/3; A toby miáłá być powinność Káſztellanow/ ábo Woyſkich/ ábo ktorychkolwiek inſzych vrzędnikow ModrzBaz 117v, 31; ZapKościer 1582/33, 1588/18; WujNT 44, 519; áni ſie w tákowe dobrá przez nas/ álbo vrzędniki náſzé/ álbo inné którékolwiek ludźie nie w wiążemy SarnStat 67, 71, 124, 153, 202, 343 (51).

»jeden ktorykolwiok« (2): FalZioł V 68; Zaden ieſzcże nieieſt widżian ná świećie/ w ktoremby ſię iednáko wſzytkie cnoty świećiły/ y owſzem/ w ktoremby ſię iedná ktorakolwiek [aliqua una] práwie doſkonała okazáłá ModrzBaz 57v.

»żaden ktorykolwiek« (1): ták ſą ty wſzyſtki nauki złącżone/ iż żadna ktorakolwiek ſnich niemoże być dobrże poięta ani wyrozumiana/ gdy w inſzych żadney świadimiśći [!] mieć niebedziem. KwiatKsiąż K.

Wyrażenia: »ktorąkolwiek barwą, chytrością, okazyją, przyczyną, zasłoną« = quavis causa a. occasione, quovis (alio) colore a. praetextu JanStat [wyłącznie w tekście prawnym; przeważnie w połączeniach szeregowych rzeczowników wyżej wymienionych; cum ai (3)] (9 : 3 : 2 : 2 : 2): pod imieniem wydźierżenia/ Arendy álbo naymu [...] ták w częśći/ iáko we wſzyſtkim nie zápiſzemy/ álbo zápiſáć dozwolimy/ wiedząc álbo niewiedząc/ proſto álbo nieſproſtá/ álbo którąkolwiek wymyśloną przyczyną/ okázią/ y bárwą. SarnStat 979 [idem] 52, 193, 369, 490, 918, 1079 (9).

»ktoregokolwiek czasu, ktorejkolwiek godziny« = unquam Calep; quocunque tempore, quacunque hora JanStat (4 : 1): Calep 1137a: IEſli ſie którégokolwiek czáſu nam y potomkom náſzym przyda przez króleſtwo iecháć SarnStat 64 [idem 884]; wſzyſcy kmiećie/ gdźie tákowy zły vczynek sſtał ſie/ któréy kolwiek godźiny wolność máią odeydź SarnStat 657, 884, 1172.

»ktorymkolwiek kształtem, obyczajem, sposobem (słow), wykładem« = quoquo pacto Mącz; aliquo a. quopiam a. quoquo a. quovis modo, quacunque ratione, quocunque tenore (verborum), qualitercunque, quomodoeunque JanStat [przeważnie w tekstach prawnych; cum ai (6)] (2 : 31 : 53 : 1): a yeſly by kthorim kolwyek gwalthownym obyczayem na Zamku szochaczowſkym ogyen wyſzedl thedy yednak sthego zamku swą wolya nye mam nygdzyey sgycz MetrKor 37/3v, 37/2v [2 r.]; FalZioł II 10d, V 27; ComCrac 22 [2 r.]; obwiezviemy się [...] dacz się sandzicz zadnych sobie odwlok nye czyniącz any nyemoczą any panską poslugą any thesz ktorym kolwiek xtalthem vmyslonym ZapWar 1549 nr 2657, 1548 nr 2667; MurzHist C2v, G2, Q2; GroicPorz f4v, k3, m3v, ii, mmv; UstPraw Hv; BielKron 220; Mącz 340c, 344b; SienLek 29v; CzechRozm 226v; GostGosp 38 [2 r.]; LatHar 113; iż Koroná króleſtwá przerzeczonego przez tákowé ſucceſsię mogłáby ktorymkolwiek ſpoſobem bydź rozdźieloná/ y rozerwána/ y którymkolwiek ſpoſobem zgwałcona SarnStat 82; Tákże wiecznośći [...] dźierżáné bydź máią/ nie przywodząc ich w żadną wątpliwość którymkolwiek obyczáiem y wykłádem. SarnStat 1024, 5, 12, 41, 43, 83 (59).

»na (a. po) ktorymkolwiek miejscu, ktorychkolwiek miejscach« = gdziekolwiek, obojętne gdzie; quacunque, ubilibet JanStat (3 : 3): ieſliby też z nim [z Bogiem] kto drugi/ ábo ſyn ten tám wáſz zmiſlony/ cżynić był miał: ázaſzby tego potym ná ktorymkolwiek mieyſcu Bog ſam nie oznaymił CzechRozm 36; áby nápotym Zołniérze ná którychkolwiek [...] mieyſcách [undecunque et quacunque JanStat 726] będący/ ſzkody wſzyſtkié [...] nágrodźili SarnStat 936 [idem 303], 267, 303, 906, 971.

»ktorąkolwiek rzecz« = cokolwiek [w tym: pl (14); cum ai (10)] [szyk 21 : 4] (25): yeſtliby ktho [...] konya, wolv, abo ktorvkolwyek rzecz ſwą, kradzionu, zaſtalby v Walaſchina MetrKor 40/819; LibLeg 6/118; KwiatKsiąż 1; ModrzBaz 8v, 34; áby względem którychkolwiek rzeczy [occasiane quavis JanStat 1098]/ á zwłaſczá zerwánia Iázów ku zápłáceniu álbo Cel álbo ſzkód nie byli przymuſzáni SarnStat 917, 52, 62, 155, 163, 204 (20).

Szereg: »ktorykolwiek, (i) jakikolwiek« (2): ieſli który z Szláchty [...] względem którégokolwiek y iákiógokolwiek bądź máłégo bądź nawiętſzégo długu obowiązałby ſie SarnStat 1217, 1174.
a. W połączeniu z rzeczownikiem wprowadza zdanie wtrąeone jako nawiasową uwagę, zastrzeżenie lub dodatkowe objaśnienie luźno związane z kontekstem (71): LibLeg 10/92v, 11/65v; SeklKat K; KromRozm II g4; A przeto tákowi ktorzy przez biſkupy ná kápłáńſtwo álbo biſkupſtwo ſą ſwyęceni á ſtáwyeni/ kthorymkolwyek obyczáyem ktemu przyſzli [...] ſą práwymi kápłany á biſkupy KromRozm III L2v; aby było wolno każdemu, ktoregobykolwiek stanu był, takowego sędziego albo pisarza nadwornym rokiem pozwać Diar 96; GroicPorz gg3; GrzegRóżn M4; RejPos 110v, 164v; KuczbKat 285, 305; BielSpr 22; gdyż żoná káżdego mężá/ z ktoregoby kolwiek domu wźiętá byłá do domu mężowego należy CzechRozm 153, 114, 120, 174; Oczko 12v; CzechEp 241, 268; LatHar 673; przy tychże liśćiéch y ich Artykułach/ którémikolwiek ſłowy fą nápiſánéſ chcemy záwżdy y ohiecuiemy zoftác SarnStat 219; áby wſzyſcy y kożdy zoſobná obywátele Koronni ćiągnący ná woynę/ którymkolwiek imieniémby ie zwano [quocunque nomine censerentur JanStat 719]/ nigdy w Mieśćiéch [...] ále ná polách [...] ſtawáli SarnStat 901, 52, 53, 63, 141, 157 (50).

W charakterystycznych połączeniach: ktorego-(-ej-)kolwiek dostojeństwa (12), płci (2), przełożenia (przełożeństwa) (5), stanu (35), stopnia (2), zawołania (13); ktorymkolwiek imieniem (12), nazwiskiem, obyczajem (7), przezwiskiem, sposobem (4).

b. Z odcieniem czasowo-warunkowym: jeśli, gdy jakiś [w tym: z trybem warunkowym (5); z odpowiednikiem w zdaniu nadrzędnym: „tedy” (10), „hnet” (1), „juz” (1); zdanie podrzędne zawsze w antepozycjv; rzeczownik domyślny z najbliższego kontekstu (1)] (18): KromRozm II r; Diar 45; kthorykolwiek tzłowiek będzie pokropion od kxiędzá/ brzemię grzechow przes wſzyſthek rok/ będzie rozwiązáne y odpuſztzone. KrowObr 70v; do którégo kolwiek kątá w Cynku oká przyłożyſz/ hnet wſzyſtek Cynek w oku ſwym rázem maſz OrzQuin H3v; RejAp 35; Kthórego kolwiek człowiek Chrześćiáńſki obráźił bliźniego ſwego/ ma od niego ſzukáć pokoiu. BiałKat 213v; Owa w ktory kąt kolwiek poźrzę tedy mi ſie ták zda/ iż niemáſz wedle mego ſtanu cżegoby mi nie doſthawáło. RejZwierc 66; BudBib 2.Reg 17/12, Dan 1/20; Ty dwá ſpoſoby vważáiąc/ zá ktoryby ſię kolwiek pochlebcá Piotrow [...] viąć chćiał/ tedy Piotrowi nic nád inſze nie przycżyni. NiemObr 38; ActReg 44; LatHar 121; ná którąkolwiek ſtronę lós wyrzucony przypádnie: tedy druga ſtróná/ któréy lós niedotknął/ má ſześć świádków [...] wybráć SarnStat 1072, 582, 594, 1264.

W połączeniu z przyimkiem „z” + G pl (2): o ktori zaklad ktora kolviek strona S nych dopusczila by ssyę pozwacz [...] strona pozwana ma sthacz y dossicz viednaniv y zakladovi dossicz vczinicz ZapWar 1550 nr 2655; GrzepGeom H2v.

B. Jako orzecznik w zdaniu (1): oboy Koſaciecz ieſth ciepły y ſuchy wtrzecim ſłopniu/ korzenia Koſaćczowego w lekarſtwie vżywamy kthory kolwiek bądz [= niech będzie] Koſaciec, ábowiem maią iednaką moc obadwa. FalZioł I 67b.
2. Uogólniający (149):
A. Każdy bez wyjątku, każdy poszczególny, wszelki; żaden (przy zaprzeczonym orzeczeniu) jako przydawka w zdaniu; quilibet, quivis Mącz; quicunque, quipiam JanStat [w tym: po rzeczowniku określanym (41)] (148): Item pyſſarze [...] za liſti ktorekolwyek nyemayą wyączi bracz yedno dwye aſprze MetrKor 40/824; FalZioł [‡], II 20a, V 75; Gdy frakta [= ułamek] żadnym obycżaiem nie może rowno zeydz przez ktorąkolwiek licżbę/ tedi ią tak zoſtaw za łąmaną licżbę KłosAlg F2; WróbŻołt oo3v; ZapWar 1549 nr 2657, 2662, 1550 nr 2665, 2666; GroicPorz ee2; Mącz 340c; SienLek 172; HistRzym 3v; Od tego ſą zebránia Páſterzow y Doktorow/ ktore Pan Chriſtus w Kośćiele ſwym poſtáwił/ nie ktorekolwiek nieſpokoyne głowy. WujJud 36v; ModrzBaz 4v; ActReg 16; GostGosp 166; Kátholickich záſię modlitw ktorychkolwiek/ gánić nie godźi ſię LatHar +5; [Modlitwa] Zá rodźice y krewne ktorekolwiek. [...] Zá ſyny/ cżeladkę/ y ktorekolwiek domowniki. LatHar 629, 48, 100, 304, 394, 473 (18); WysKaz 21; á ná którymkolwiek roku [á ná żadnym terminie JanStat 393]/ nie ma bydź wywodzón progres pozwánému/ in cauſis eiuſmodi SarnStat 345; A ten Státut ná oſoby którégokolwiek ſtanu y záwołánia y przełożenia śćiągamy: á zwłaſczá ná Stároſty SarnStat 946, 61, 188, 194 [3 r.], 204, 218 (76).

W charakterystycznych połączeniach: ktoregokolwiek stanu (2), dostojeństwa, przełożenia, zawołania.

Połączenie: »in(n)y (a. inszy) ktorykolwiek« [w tym: rozdzielone rzeczownikiem określanym (4); cum ai (5)] [szyk 15 : 6] (21): LatHar 26, 567; obiecuiemy: iż Vrzędów y Doſtoieńſtw [...] inym którymkolwiek ludźióm obcym [aliis quibuspiam hominibus extraneis JanPrzyw 6]/ przychodnióm nie będźiemy dáwáć SarnStat 883, 194, 398, 893, 987, 1047 (19).

Wyrażenia: »pod którąkolwiek barwą« (2): áby brát ſtárſzy álbo pierworodny nie mógł dóbr bráćiéy ſwéy pod którąkolwiek bárwą [sub quocunque colore JanStat 562]/ chytrośćią/ álbo fortelem [...] w dług w wodźić/ przedáwáć/ záſtáwiáć SarnStat 593, 1101.

»ktorąkolwiek rzecz« [w tym: w pl (5); cum ai (5)] [szyk 7 : 3] (10): FalZioł *5, I 143b; Pychá ieſt przewrotna przewyżſzánia w ktoreykolwiek rzecży [qualibet in re] chęć/ z nádętośćią ſercá [...] złącżoná. ModrzBaz 58v; SarnStat 221, 584, 948, 1014, 1022 (7).

»pod ktorymkolwiek sposobem słow« (4): Przywileie/ Práwá/ Wolnośći/ y nádánia Náſzé y Przodków náſzych przerzeczonych/ któré otrzymáli y trzymáią/ pod którymkolwiek ſpoſobem ſłów [sub quacunque forma verborum JanPrzyw 11]/ we wſzytkich punktćiéch/ [...] vtwiérdzamy SarnStat 888 [idem] 53, 67, 396.

B. Pewien, niektóry; jako przydawka w zdaniu (1): KTórzykolwiek ná Sądźie śiedzący [quicunque praesidentes JanStat 519]/ albo ich Woźni álbo ſłudzy chcąc złośliwie niektore vćiſnąć pracámi y nakłády [...] rózné pozwy y zmyśloné piſzą ſpráwy. SarnStat 566.
3. W funkcji zaimka względnego; jakikolwiek, jaki tylko; qui, quicumque JanStat, Vulg (246):
A. Wprowadza podrzędne zdanie przydawkowe (184):
a. W odniesieniu do rzeczownika lub wyrazu w funkcji rzeczownika [w tym: zdanie przydawkowe w pozycji przed wyrazem określanym (1), między przydawką a wyrazem określanym (1)] (64): Thedy thaky ma bicz powſczyagnyon przes stharoſthą, albo przes Mythnyka, albo przes vrzand kthory kolwyek yeſth na granyczy LibLeg 6/117; HistAl D6; KromRozm II hv; Diar 56, 80; LubPs A4v; rzeczy ktorekolwiek przy złodźieiu poimánym záſtawano/ Vrząd zábierał GroicPorz kk2v; BibRadz 1.Mach 1/59; BielKron 383, 409v; RejPos 75, 126v, 140, 183v, 192 (13); BiałKat 28v; RejZwierc 35v, 46, 106, 106v, 154v, 182v; BudBib B3v; BudNT Mar 7/11; CzechRozm A2; ZapKościer 1579/2, 3v; StryjKron 572; Tám wnet zárázem ofiáry Zakonne koniec wźięły/ ktorekolwiek przed tym bywáły ArtKanc D18; wſzytkie grzechy będą odpuſzczone ſynom ludzkim/ y bluźnierſtwá ktorymibykolwiek bluźnili. WujNT Mar 3/28, Matth 15/5, Mar 7/11, Rom 2/1, 1.Tim 6/1, s. 151, 529; SKázuiemy/ áby nowi Woyſcy/ którzykolwiek ſą od nas gdźiekolwiek poſtánowieni/ nie dłużéy trwáli/ iedno do śmierći dźiśieyſzych dźierżáwiec SarnStat 234, 136, 186, 270, 386, 563 (15); KlonFlis D3.
Fraza: »ktorykolwiek chcesz (a. chcecie)« (3): FalZioł I 18b; OrzQuin P4v; Abowiem tkni ſie káżdy ſam/ álbo poźrzy ná ſtan ktorykolwiek chceſz/ ktory ieſt tymi obietnicámi obdárzon od Páná ſwego RejPos 263v.
α. Przed „którykolwiek” domyślny odniesiony do rzeczownika zaimek „ten” po wyznaczniku interpretacyjno-uwydatniającym „zwłaszcza” (1): Lepſzeć ſnadź polne [kaczki] á niż domowe/ mierne niż bárzo tłuſte/ [...] A zwłaſzczá ktorekolwiek máiá [!] mięſo miękkie á kruchkie SienLek 7v.
b. W odniesieniu do zaimka przy rzeczowniku. Zdanie przydawkowe objaśnia osobę, przedmiot lub zjawisko, którego znaczenie zawiera rzeczownik, a wskazane, wyodrębnione lub uogolnione przez odpowiedni zaimek (120):
α. Zaimek z rzeczownikiem w zdaniu nadrzędnym [w tym: zaimek po rzeczowniku (4), z przydawką przymiotną (10); zaimek osobowy występujący sam (2), z przydawką przymiotną i innym zaimkiem (przy rzeczowniku w V) (3); zdanie podrzędne w stosunku do wyrazow określanych zawsze w postpozycji] (89): LibLeg 7/41v; RejPs 195v, 202; LibMal 1545/109; KromRozm II o2v; Diar 52; KrowObr 182; Leop 1.Reg 25/6, Ps 1/3, 85/9; UstPraw Cv; BibRadz Gen 7/4, 1.Reg 11/41, Ez 14/22, Apoc 2/24; BielKron 138; Mącz 10d; ſądź kożdégo/ żadnégo nie wyymuiąc człowieká/ który ſye kolwiek miánuie być Báránkiem: to ieſt/ wiernym moim. OrzQuin S3v, G4v; SienLek 167; RejAp 155; A ták ty káżdy Krzeáćiáńſki cżłowiecże/ ktorykolwiek doſyć cżyniſz powinnośći tey [...] cieſz ſie tym záwżdy RejPos 43v; káżdy grzech ktorykolwiek ieſth przećiw woli Páńſkiey/ iedna nam potępienie RejPos 131, 11, 26v, 33, 66v, 70 (27); RejPosWiecz2 91v [3 r.]; RejPosWiecz3 98v; KuczbKat 405; RejZwierc 257v, 259; WujJudConf 28; CzechRozm 144, 240v, 241; ModrzBaz 91; ZapKościer 1580/10 [2 r.], 13, 1584/49v; KochWr 22 [2r.]; KochCz A4; Niech go wſzelki głos chwali/ ktorykolwiek żywie GrabowSet R2v; JanNKarKoch Ev, Gv; będźie powinien ſub ſimili vadio położyć [...] przed tym Vrzędem/ przed którykolwiek będźie pozwány toties quoties opus fuerit SarnStat 390, 55, 251, 273, 339, 542 (18); VotSzl D2v.
β. Zaimek w zdaniu nadrzędnym, rzeczownik przy „którykolwiek” w anteponowanym zdaniu przydawkowym [w tym: rzeczownik domyślny z najbliższego kontekstu (6)] (20): Ktorym kolwiek ludziem bańki na wirzchu vriny pływaią, Taczy bolenie krzyżow długie miewaią. FalZioł V 8v, V 29v, 116; LibLeg 7/33; MurzHist Rv; ktore kolwiek ſkazánie przećiw niemu wynidźie/ tego niemoże nágánić/ áni od niego áppellowáć. GroicPorz m4v; Ná oſtátek brácia/ kthorekolwiek rzecży ſą prawdźiwe/ kthore kolwiek poczćiwe/ ktorekolwiek czyſte/ ktorekolwiek miłe/ kthorekolwiek dobrey ſławy [...] o tych myſlćie. BibRadz Philipp 4/8, Lev 15/2; HistRzym 121v; WujJud 239v; GórnRozm N2v; SarnStat 51, 218, 416, 925, 972.
γ. Zaimek w zdaniu podrzędnym przy połączeniu zaimka „którykolwiek” z rzeczownikiem i powtórzony w zdaniu nadrzędrzędnym (2): A ktorzi kolwiek wzyemy bily takowy zloczincze ta zyemia nygdi pokoyv dla takowich miecz niemoze LibLeg 10/92.

W połączeniu z przyimkiem + G pl (1): á którakolwiek z tych ſtrón przymierze zgwałći/ táſz ie też łamie OrzJan 11.

δ. Rzeczownik ze zdania nadrzędnego także przy „którykolwiek” w anteponowanym zdaniu przydawkowym (2): ná ktorymby kolwiek mieyſcu/ byłá zápaloná tá gromnicá [...] drżał Dijabeł y vćiekał [...] z mieyſcá onego. KrowObr 89; Ná ktorembykolwiek łożu tháki ktory ma płynienie naſienia leżał/ łoże ono ieſt nieczyſthe BibRadz Lev 15/4.
ε. Zaimek w drugiej części zdania nadrzędnego oddzielonej od rzeczownika interponowanym zdaniem przydawkowym z „którykolwiek” (7): LibLeg 10/92; ZapWar 1549 nr 2662, 1550 nr 2676; wszakże nowe rzeczy, ktorekolwiek by były, ty nie mają być sądzone Diar 92; A Stároſtowie którzybykolwiek [quicunque eapitanei JanStat 1038] z pilnośćią tego záwárćia ábo hámowánia pilnie przeſtrzógáli/ tácy [tales JanStat 1038] towárów przepádłych [...] połowicę otrzymáią SarnStat 511.
1) Z powtórzonym rzeczownikiem przy zaimku (2): imioná/ którékolwiek z domów Kśiążęcych y Szlacheckich y Páńſkich ku ſtołowi Iego K. M. Potym przypádáć będą/ té tákowé imioná Iego K. M. [...] rozdáwáć ma SarnStat 1024 [idem] 450.
B. W połączeniu z rzeczownikiem wprowadza podrzędne zdanie okolicznikowe [w tym: z odpowiednikiem w zdaniu nadrzędnym: „tam(że)” (6), »wszędy” (2), „wszędzie” (1), „nigdy” (1)] (39); podmiotowe (20); dopełnieniowe (3). W antepozycji (54), w postpozycji (8) [w tym: na dalszej pozycji w zdaniu (1); rzeczownik domyślny z najbliższego kontekstu (3)] (62): Y ktorey kolwiek łaſki j daru ſłuſznego od boga będzie proſił otrzyma. TarDuch D2v; na ktorąkolwiek stronę misłią ſwoyą sye obroczymi wſzedi trudnosczy y niebeſpeczenstwa LibLeg 11/40v; ComCrac 13v; ZapWar 1549 nr 2662; HistAl C3, K2; ktorzykolwiek ludzie wierzą w tego Krolá/ ſą ſpráwiedliwi w kroleſtwio Bożym. KrowObr 180v, 10v, 87; ná ktorym kolwiek mieſcu będzieſz Panie moy Krolu [...] tám będzie ſlugá twoy. Leop 2.Reg 15/21, Ios 7/14, Eccli 21/18; BibRadz Eccli 26/31; BielKron 277; GórnDworz Z5; RejPos 60v, 190; BiałKat 166; KuczbKat 95; RejZwierc A3, 3v; KochMon 29; WujJud 132; BudNT Luc 10/8, 10; SkarJedn 149, 249; Nigdyćby oná byłá bez wielkiéy żáłośći Moiey vmrzéć nie mogłá [...] w którymkolwiek lećie Mnieby ſmutnégo byłá odbiegłá ná świećie KochTr 6; KochCz A4; Abyśćie [...] ſtali przy niey w ktoreybykolwiek ſpráwie was potrzebowáłá. WujNT Rom 16/2, Matth 10/11, Luc 9/4, 10/5, 8, 10; SarnStat 184, 190, 256, 768; ktorykolwiek ſię wrzod ná wierzch pokaże z właſnego ćiáłá ieſt. PowodPr 37, 22.

W połączeniu z przyimkiem „z” + G pl (1): A ták ktorąkolwiek żyłę s tych otworzyſz/ iednáki pożytek vczyni SienLek 35.

Fraza: »ktorykolwiek chcesz« = obojętne jaki (2): Przypátrzże ſie iuż y po ten cżás ktoremukolwiek ſtanowi chceſz/ ktoremukolwiek domowi y doſtoieńſtwu chceſz/ ták wielkiemu iáko y namnieyſzemu RejZwierc 184v.
Wyrażenia:»ktoregokolwiek dnia, czasu; ktorejkolwiek godziny« = kiedykolwiek; obojętne kiedy (5 : 1; 4): ktorey kolwiek godziny vſlyſſyćie [in hora, qua audieritis] dzwięk trąby/ [...] pádniećie ná źiemię Leop Dan 3/5; RejPos 61 v; RejPosWiecz3 98v; KuczbKat 85, 205; Nie będźiem ſie też o mieyſce y cżás ſprzecżáć: ále kędykolwiek y ktoregokolwiek cżáſu ránoli wiecżorli/ zgodnie y ſpolnie [...] vczynimy CzechRozm 268v; ktoregokolwiek dniá vćiśniony ieſtem/ nákłoń ku mnie vchá twego. Ktoregokolwiek dniá wzywáć ćię będę: prędko wyſłuchay mię. LatHar 166, 615 [2 r.].

»w ktorykolwiek dźień, w ktorymkolwiek czasie« (6 : 2): LubPs O2, X3v; Y ſpráwiedliwy niebędzie mogł być żyw w ſpráwiedliwośći ſwoiey/ w kthorykolwiek dzień zgrzeſſy [in quacumque die peccaverit]. Leop Ez 33/12, Ez 33/12 [2 r.], 43/18; A w ktorymkolwiek cżáſie będzieſz ták záwołan do tey winnice od niego/ bądź ráno/ bądź pozno/ nic ſie nie lękay o zapłátę ſwoię RejPos 61, 60v.

** Bez wystarczającego kontekstu (4): Quicunque, Którykolwiek/ Wſzelki. [...] Quilibet, Káżdy z oſobna [!]/ Wſzelki/ którykolwiek. Mącz 340c; Utro – Sktoreikolwiek ſtroni. Calep 1145a, 57a.
II. Zaimek rzeczowny (233):
1. Osobowy, wymienny z zaimkiem: „ktokolwik” (230):
A. Nieokreślony uogólniający: ktoś, ktokolwiek, obojętne kto; jako podmiot, dopełnienie, przydawka lub orzecznik w zdaniu; quicumque JanStat, PolAnt, Vulg, Cn; qui(s)libet, quivis JanStat, Cn; aliquis Modrz, JanStat; qui(s)piam JanStat; qui, qui(s)quam Vulg; quisquis Cn (49): ieſli przez którégokolwiek zły vczynek/ ábo mężibóyſtwo [...] będźie vczynioné: tákowy wedle ſtátutu karány bydź ma. SarnStat 22; gdźieby dla potrzeby Rzeczypoſpolitéy przećiwko któremukolwiek [contra quemvis; z kimkolwiek JanStat 123] poſtępić y czynić ſie przydáło. SarnStat 650; ieſli którégo Rycérzkiégo człowieká/ Prȩłatá/ Mieſczániná [...] álbo ktorychkolwiek zbożá w nocy kto pobrał SarnStat 678, 43, 524.

W połączeniu z przyimkiem „z” + G pl (16): Diar 96; BielKron 98v; MycPrz II B; Gdy mieyſce ktoregokolwiek z tych Sekretarzow [alicuius secretariorum] wákuie/ [...] niebiorą tego Krolowie ná się/ áby ná iego mieyſce kogoby chćieli inſzego dáli ModrzBaz 26, 94; StryjKron 155, 652; WysKaz 19; A ieſliby kto z Célników którémukolwiek z ludźi co wźiął piérwéy SarnStat 1241, 57, 119, 220, 369, 382, 443, 1148.

Połączenia: »jeden ktorykolwiek« [szyk 3 : 1] (4): poſpolićie chwalą/ kiedy ieden ktorykolwiek [unus aliquis] wiele vrzędow trzyma ModrzBaz 45, 29v, 47v; StryjKron 652.

»ktorykolwiek inny« (2): Aby tedy y my/ y któryikolwiek inny [quempiam: quenquam JanStat 32, 47] z poddánych náſzych tákowému poſtánowieniu y rozrządzeniu przez niewiádomość co przećiwnégo nie vczynił: vſtáwiamy SarnStat 369 [idem] 382.

a. Z odcieniem czasowo-warunkowym: jeśli, gdy ktoś [w tym: z trybem warunkowym (7); z odpowiednikiem „tedy” (7); zdanie podrzędne zawsze w antepozycji] (22): KrowObr 92; ktorykolwiek rzecze tey gorze/ Podnieś ſię á wrzuć ſię w morze/ á nie będźie ſię wahał w ſercu ſwym/ lecz vwierzy że ſię ſtánie co mowi/ tedyć ſię ſtánie co iedno rzecze. BibRadz Mar 11/23, Dan 13/6; BielKron 77v; GrzegRóżn E4; RejPosRozpr b4 [2 r.]; BudNT Gal 6/18; ZapKościer 1580/10v; CzechEp 169; ArtKanc K19; KochCz B; A ktorzybykolwiek was nie przyimowáli/ áni was ſłucháli: wyſzedſzy ſtámtąd otrzęśćie proch z nog wáſzych WujNT Mar 6/11, Luc 9/5, Gal 6/16, s. 232; którychkolwiek znaydźiećie y dóydźiećie w naſzániu y przedawániu tych rzeczy przerzeczonych bydź wyſtępné przećiw temun zábronieniu náſzému tedy ich té kupié do ſkárhu náſzégo bierzćie SarnStat 275, 74, 220, 592, 668.

W połączeniu z przyimkiem „z” + G pl (1): Ale kthorykolwiek z was będzye chciał być więtſzym ábo ſtárſzym/ thedy then niechay będzye wáſzym ſługą. RejPos 312.

b. Jako orzecznik „kimkolwiek” w nawiasowej uwadze, luźno związanej z kontekstem (3): Pátrzayże też thy moy miły Dawidzie ktoryśkolwiek ieſth iż iuż przydzieſz ku záziębłym látom twoim RejZwierc 127v; Ale ty ktoryśkolwiek ieſt/ iákoż to v ſiebie poſtánawiáć śmieſz/ iż pochop dzyećinny lepiey tobie wiádomy á znáiomſzy ieſt/ niżli Pánu Bogu/ ktory cie y ony ſtworzyć racżył? RejPosWstaw [413]; BudBib B2.
B. W funkcji zaimka względnego: ktokolwiek; qui, quicumque Mącz, Modrz, PolAnt, Vulg, JanStat (181):
a. Wprowadza zdanie podrzędne bez zapowiednika (76):
α. Podmiotowe [w tym: w antepozycji (58), w postpozycji (11); w przypadku zależnym z domyślnym w zdaniu nadędnym zaimkiem wskazującym w N (3)] (69): OpecŻyw 4v; ConPiotr 30v, 32v; á gdy [bazyliszek] pocżuł cżłowieká álbo iákie zwierzę przybliżáiące ſie do ſiebie otwarzał ſwe ocży/ á ná ktorekolwiek wzglądał nátychmiaſt márli [et quotquot aspiciebat ilico moriebantur; a nakolko ych weszrzal nathych myaszth szmarly HistAl 1510 204] HistAl K8v; KromRozm III G7v; KrowObr B4v, 92, 97, 97v [2 r.], 98, 148 [2 r.]; opánowáli kroleſtwá thák one ktore były bliſko/ iáko the co były dáleko: bo kthorzykolwiek ſlyſſeli záwołánie ich/ bali ſie ich Leop 1.Mach 8/12, ZZ3v; BibRadz Ex 35/23, Os 4/3, Apoc 22/15; BielKron 206; RejAp 112, 151v, 173v; GórnDworz D7; HistRzym 126; RejPos 10v, 153v, 154; BiałKat 211; RejZwierc 184v; WujJud 50v; RejPosWstaw [1102]v; Bo ktorzykolwiek bezzakonnie zgrzeſzyli/ bez zakonnie y poginą. á ktorzykolwiek wzakonie zgrzeſzyli/ przez zakon oſądzeni będą. BudNT Rom 2/12, Act 4/34, Rom 6/3; CzechRozm 250v; Pan ſług ſwoich broni: ſzkody nie vznáią Którzykolwiek w jego łáſce vfność máią. KochPs 48, 5, 53, 121; CzechEp 13, 245; NiemObr 29; ZapKościer 1586/64v; A ktorzy ſię kolwiek dotknęli/ ozdrowieli. WujNT Matth 14/36, Luc 7/23, s. 80, 297, 349, 375 (15); SarnStat 29, 73, 606, 981, 1237.

W połączeniu z przyimkiem + G pl (5): GroicPorz r3; KrowObr 97v [2 r.], 132; KTórykolwiek z ſłużących [Quicumque servientium JanSta 581] pod wypráwą Woienną [...] od páná ſwégo odpuſczenia będźie prośił [...] niech będźie bezecny. SarnStat 648.

β. Dopełnieniowe [w tym: w postpozycji (3), w antepozycji (2), w interpozycji (2); w N z domyślnym w zdaniu nadrzędnym zaimkiem wskazującym w przypadku odpowiednim do orzeczenia (2)] (7): pomáżeſz ná Kroleſthwo ktoregoć kolwiek vkażę [quemcumque monstrsvero tibi]. Leop 1.Reg 16/3; Abo izali nie zábili kthorykolwiek powiedał o przyſciu ſpráwyedliwego onego RejPos 22v; RejPosWiecz2 94v; StryjKron 572 [2 r.]; WujNT Matth 22/9, Apoc 3/19.
b. Wprowadza podrzędne zdanie przydawkowe w odniesieniu do zaimka jako podmiotu, dopełnienia lub przydawki w zdaniu nadrzędnym (105):
α. Do zaimka wskazującego, niekiedy uogolniającego [w tym: w stosunku do określonego zaimka w postpozycji (71), w antepozycji (26)] (97) : ZapWar 1536 nr 2492; Y ći wſſyſcy ktorzy kolwiek ſą odniego przy rozumie oſtáwieni rádzę áby ſie obaczyli RejPs 49, 50, 96v, 113v, 200v; a przes ktoregokolwiek zyemię poyedziesz powiesz temv zesmi czie poslaly do Czessarza Thur LibLeg 11/33; KromRozm II rv; GroicPorz ſv; KrowObr 44v, 79v, 164, 193v; A ktoregoć kolwiek wybierze/ ten będzie ſwiętym [quemcumque elegerit, ipse erit sanctus; á kogokolwiek obierze/ ten będźie święty WujBib]. Leop Num 16/7, Act 2/21, 39; BibRadz Ex 35/5, 2.Esdr 10/28, 3.Esdr 9/4, Mar 14/44, Gal 5/4, Hebr 2/15; CZáſu Oktáwianá Rrzymſkiego[!] Ceſárzá/ iáko był wielki pokoy z iego rády/ ſpráwy/ yſzczęśćia káżdemu ieſt iáwno ktorykolwiek o tym cżyta BielKron 338, 97v; KochZg A4; Mącz 226d, 280c, 340c; RejAp 32, 156v, 168v, 182v; HistRzym 83v; RejPos 19v, 20, 39, 57v, 72 (9); RejPosWiecz2 92; RejPosWiecz3 97; KuczbKat 263, 280, 420; WujJud 60; WujJudConf 215; RejPosRozpr c4; RejPos [414]v; BudNT Gal 6/14, Hebr 2/15; CzechRozm 172, 221; KarnNap D3v; przyzywa wſzytki/ ktorzikolwiek chcą wniść/ do kroleſtwá Bożego. ModrzBaz 10, 39v, 96, 109; SkarJedn 247; ZapKościer 1580/11; CzechEp 246; NiemObr 32; ArtKanc E15, N4, T19; ActReg 158; Zadna rzecz ná świećie [...] nie będzie mogłá nikogo wymowić/ ktorybykolwiek co vczynił [...] przećiw wierze y iednośći kośćiołá Páná Chriſtuſowego. WujNT 44, Matth 26/48, Mar 14/44, Luc 4/40, Ooann 1/12, Act 2/21 (14); KTórzykolwiek ná przekup co kupuią w mieſćiéch y w miáſteczkách/ ći targowé zwykłé y ſłuſzné płáćić będą powinni SarnStat 277, 89, 104, 221, 344, 398 (10); GrabPospR L2.

W połączeniu z przyimkiem „z” + G pl (3): KromRozm II p2; CzechRozm 250v; którykolwiek z ſług zá roſkazániem páńſkim złodźiei [...] łápáć niechćiał/ tákowy ná wieki niech będźie bezecny SarnStat 648.

β. Do zaimka osobowego (8):
1) Wyrażonego bezpośrednio [w tym: zaimek osobowy w połączeniu z uogólniającym (2); zdanie podrzędne w stosunku do zaimka określanego zawsze w postpozycji] (7): MurzHist O2; GrzegRóżn F4v; gdyż nas wſzytki piſmo zowie ſwiętemi/ ktorzyſmy kolwiek vwierzyli á przyoblekli ná ſię Kriſtuſá Páná ſwego. RejAp 72v; ále ſyny wdzyęcżnemi ſwemi dopuśćił ſie nam sſtáć y názywáć ktorzychmy kolwiek przyięli ſwięte imię iego. RejPos 350, 153, 196, 279.
a. Wyrażonego pośrednio przez zaimek dzierżawczy (1): dobrą otuchę vczyni oczekawániu náſſemu/ ktorzychmy ſie kolwiek iego ſwiętemu máieſtatowi w opiekę poruczyli. RejPs 48v.
2. Nieosobowy, wymienny z zaimkiem: „cokolwiek”. Nieokreślony jako dopełnienie w zdaniu: cokolwiek, obojętne co (3):

W połączeniu z przyimkiem „z” + G pl [szyk 1 : 2] (3): A k temu pierſi dziecięcze oleykiem Migdałowym/ Fijołkowym, Maſlem/ Dijalteą dobrze mazac/ ktorym kolwiek z tych rzecży/ abowiem barzo dobrze pomagaią na kaſzel. FalZioł V 39v, V 63v; SienLek 106.

*** Bez wystarczającego kontekstu (4): cuicunque eorum Wſzelákiemu álbo ktoremukolwiek z nich. Mącz 340c, 340c; Utercunque ‒ Ktorikolwiek. Calep 1144b, 56b.

Cf KTORYKOLE, KTORYKOLEJ, KTORYKOLI, KTORYKOLIK, KTORYKOLWIE, KTORYKOLWIEK BĄDŹ, KTORYKOLWIEKBY, KTORYKOLWIEKŻE, KTORYŻKOLWIEK

KK