Człowiek, który pożycza komuś pieniądze na procent; danista, f(o)enerator Mącz, Calep, Cn; aeruscator, pignerator Mącz; creditor, f(o)enerarius, tocullio Cn (46): RejZwierz 123v, bb; Iáko iednemu vtráthnemu/ rzekł śilny lichwiarz. A kiediż ty wdy vtrácáć przeſtánieſz. A ten odpowiedział. W ten cżás práwi/ kiedy ty nieprzyſtoynie nábywáć. GórnDworz Q5; Danista, Lichwarz/ który ná lichwę rozpożycza pieniądze. Mącz 77d; Pignerator, Który bierze fant á zaſtáwę od kogo/ lichwarz/ żyd. Mącz 299c, 5a, 133b; RejPos 144; BudBib Is 50/1; Stárodawni Rzymiánie ſrodzey karáli lichwiarzá [foeneratorem]/ niżli złodźieiá ModrzBaz 82, 77, 82; SkarŻyw 545; ReszHoz 127; Calep 287b, 427b; y ná lichfiarzá cżtery powrozy álbo ſzubienice/ ná złodźieiá tylko dwie ſkázuią GostGospSieb +2v; LatHar 400 marg; Lichwiarz [faeneratori] niektory miał dwu dłużnikow WujNT Luc 7/41; CiekPotr 43, 89; Przetoż oracż nie lichwiarz/ ále źiemny ſługá KlonWor 78; Chcąc ſię iśćić: y muśi rad nie rad zápłáćić Lichwiarzowi/ niechceli wſzytkiego vtráćić. KlonWor 79, 43, 75 [3 r.], 76, 77 [2 r.], 78 [3 r.], 79.

W połączeniach szeregowych (9): BielŻyw nlb 15; [mają być wybierani] nie cudzołożnicy/ nie oni/ kthorych żony rządzą/ nie lichwarze/ niefáłſzerze/ niezwádliwi GroicPorz b3v; RejPos 166v; Lecż y owo známienite ſą krzywdy/ ktoremi lichwiarze/ łákomcy/ á vrzędow łápácże Rzecżpoſpolitą trapią. ModrzBaz 82, 118v; SkarŻyw 310; PowodPr 53; O mytnicy/ poboroy/ lichwiarze/ łákomcy/ náśláduyćie tego Zácheuſzá. SkarKaz 457b, 351b; [A przeſto napirwey ſye o to trzebá ſtáráć/ aby vrząd á rádá byłá cżyniona/ nie ſtych ktorzyby byli lifarze/ zábijácże/ łupieżce LorichKosz 89 (Linde)].

W porównaniu (2): Spráwiedliwſzego ſtanu niemáſz iáko rolny: Ktoremu źiemiá dochod rodźi dobrowolny. Lecż ten dochod nic nie ieſt iedno lichwá ſzcżyra: Ktorey ſię oracż co rok iák lichwiarz dopiera. KlonWor 76, 76.

W charakterystycznych połączeniach: lichwiarz łakomy, silny.