Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: LITKUPNIK

Następne hasło: LITOŚCIWIE »

LITO (12) av

lito (10), luto (2); lito RejJóz (2), Leop, HistLan, KochFr, CiekPotr (2), PudłDydo; luto Calep; lito : luto Mącz (2:1).

o jasne.

Sł stp brak, Cn s.v. lituję się, Linde XVI – XVII w.

Znaczenia

1. Określa stan uczuć mówiącego, który lituje się nad kimś, współczuje komuś (6)
2. Określa stan uczuć mówiącego, ktory żałuje czegoś, wyraża skruchę (6)

1. Określa stan uczuć mówiącego, który lituje się nad kimś, współczuje komuś; compati Mącz; miseret Calep, Vulg, Cn (6): Miseret – Zal ieſt, luto ieſt. Calep 665b.

lito komu kogo, czego (5): Acż mi lito moiey nędze/ lecz mnię idzie o mało Więczey mi zal pana mego/ iż ſie tak nád nim ſtáło RejJóz C5; Leop Rom 9/18; Mącz 284b; Ale gdy to do kogo mowię, tobie dáię Przykład, żebyć ták lito było inſzych, ábyś Strzegł ſię, iákoby drugim lito cię nie było. CiekPotr 23.

2. Określa stan uczuć mówiącego, ktory żałuje czegoś, wyraża skruchę; piget Mącz [komu] (6): Ut me non solum pigeat stultitiae meae, sed etiam pudeat. Iż mi nie tilko lito/ ále ſie bárzo ſromam z ſzalonośći ſwey. Mącz 299b.

lito czego (3): RejJóz B2v; Mącz 299b; RYmy głupié [...] W których [...] znáczné Mé ſzalęńſtwo/ idźćie w ogień wſzytki/ A zátłuḿćie móy poſtępek brzytki: Zá który ſię długo wſtydáć muſzę: Serdecznégo żalu tu nieruſzę/ Bo ten w twárdym diámenćie ryto/ Aby wiecznie trwał/ czego mnie lito. KochFr 74.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z odpowiednikiem: tego (1); że (1), iż (1)] (2): lito mi tego moy oycże na milſzy Ze mię do twey poſługi vprzedził kto inſzy. HistLan Dv; PudłDydo B3v.