[zaloguj się]
[pdf]

NAJĘTY (32) part praet pass pf

najęty (30), najęt (2).

a jasne.

Fleksja
sg
mNnajęty, najęt fNnajętå nNnajęt(e)
Lnajętym Lnajęt(e)j L
pl
N m pers najęci
subst najęt(e)
G najętych
A m pers najęt(e)
subst najęt(e)
L najętych

sg m N najęty (7) Mącz (3), Calep (4), najęt (2) LibMal, HistRzym; ~ (attrib) najęty (6); ~ (praed) najęt (2). ◊ L najętym (1). ◊ f N najętå (4). ◊ L najęt(e)j (3). ◊ n N najęt(e) (1). ◊ pl N m pers najęci (5). subst najęt(e) (1). ◊ G najętych (4). ◊ A m pers najęt(e) (2). subst najęt(e) (1). ◊ L najętych (1).

Sł stp s.v. nająć, Cn notuje, Linde XVIII w.; poza tym XVI(XVIII) w. s.v. nająć.

1. Wzięty od kogoś do użycia, albo wynajęty do usług na pewien czas za umówioną zapłatą; conductus Mącz, Modrz, Cn; mercenarius Mącz, Calep; conductitius Mącz (27): Equus conductitius, Náyęty kóń Mącz 96b, 96b [2 r.]; Mercenarius ‒ Naieti. Calep 654a, 236b; [[najmowanie i czynsz] tym ſię tylko od ſiebie dźielą/ że rzecz naięta/ ieſt w rękach tego ktory dał pieniądze [...]: á rzecz Czynſzowa ieſt w ręku tego/ y przy nim zoſtáie/ ktory wźiął pieniądze. ŚmiglLichwa 51.]

W charakterystycznych połączeniach: najęty(-a) koń, łódź, rola.

Wyrażenia: »najęty z czynszu« (1): Ager scripturarius, Náyęta rolá z czińſzu. Mącz 374b.

»najęty dom« (1): In conducta domo habitat, W náyętym domu mieſzka. Mącz 96b.

»najęte myto« (1): Mercenarium praemium, Náyęte zmówione myto. Mącz 217b.

W przen (1):
Wyrażenie: »za pieniądze najęty« (1): Modlitwy do tego zmyślone á zá pieniądze náięte z ſzemrániem ſpráwowáć. WujJudConf 201v.
a. O ludziach (20): Domnimawáli ſie też drudzy że to Krol Mátyaſz przez łotry náięte cżynił BielKron 396v; ktorzi wedle zwycżáiu ná to bywáią przyzywáni/ cżáſem bywáią nieznáiomi/ náięći [precio conducti]/ w wielu rzecżach ſzpetnych podeyrzeni ModrzBaz 86, 110v; Calep 471a.

najęty do czego (2): Praefica ‒ Niewiaſta do oppłakania vmarłego naiętą. Calep 832b; WujNT przedm 38.

najęty ku czemu (2): LibMal 1543/70; Conductus sum coctu, Náyęty yeſtem ku wárzeniu. Mącz 96b.

najęty na co (3): ſtudenći/ áboby byli poſyláni [!] do Akádemiy/ áboby ſię w tychże klaſztorzech vcżyli v Miſtrzow ná to náiętych. ModrzBaz 131, 84v, 112v.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Ieſtem náięt ábych tego cżłowieká zábił HistRzym 58v.

W charakterystycznych połączeniach: łgarz najęty(-a) (2), łotr(as) (2), mistrz, niewiasta, rzemięsnik, szpieg; najęty do opłakania umarłego; najęty ku warzeniu, ku wyszpiegowaniu.

Wyrażenia: »hojnym jurgeltem najęty« (1): rozmáitych rzemięſnikow dla budowánia Cerkieẃ álbo Koſciołow/ hoynym Iurgeltem náiętych z Greciey s ſobą do Kijowá [Włodimirz] przywiodł. StryjKron 140.

»robotnik najęty« (2): LatHar +++2; Przypowieść o robotnikách náiętych do winnice. WujNT przedm 38.

»za (małe) pieniądze najęty« (3): ModrzBaz 119, 119v; Holophanta ‒ łgarz za małe pieiadze [!] maieti [!]. Calep 486a.

»żołnierze najęci« (2): niekiedy nie ći woynę służą/ co wedle praw powinni/ ále żołnierze zá pieniądze náięći. ModrzBaz 119v, 119.

W przen [do czego] (1):

W porównaniu (1): SkarKaz 312b cf Szereg.

Szereg: »najęci i zmowieni« (1): [poganie] co czynienia cnot wſzelkich náięći y zmówieni nie ſą/ ták iáko my/ cośmy ſię robić Pánu obiecáli SkarKaz 312b.
2. Oddany komuś do użycia na pewien czas za umówioną zapłatą (5): Podobieńſtwo o winnicy náiętey. WujNT 167.

najęty komu (3): WujNT przedm 38, 275; iáko wiele ośiádła włoka pożytku vcżyni/ iáko naymity/ iáko też właſną prácą zárobioná/ iáko komu inſzemu náięta. GrabPospR L4.

W charakterystycznych połączeniach: pola najęte(-a), winnica (3), włoka; najęty oraczom.

Wyrażenie: »niedrogo najęty« (1): tym ktorzi w cháłupach ſwych żywią śię/ opátrzáiąc iáko mogą ſwoie/ y domownikow ſwych potrzeby/ máią być [...] polá niedrogo náięte [agri mercede non ita magna locandi sunt] ModrzBaz [38].

Cf NAJĄĆ

KCh