mawiać co [w tym : co, to (17)] (26): Ale ći ktorzy ſzukáli mi złego proznośći mawiáli Leop Ps 37/13; OrzList iv; BibRadz I 356a marg; RejZwierc 267; CzechRozm 107; nie rádźi co inſzego mawiáią/ iedno to/ co mu [panu] rozumieią być wdźięcżnego. ModrzBaz 130, 42v; CzechEp 260; áni tego chcę prżypomináć co [...] mawiał [...] Philip Padniowſki GórnRozm E2; LatHar 157. Cf Z przytoczeniem, »fałsz mawiać«, »nieprawdę, nieprawe rzeczy mawiać«, »prawdę mawiać«.

mawiać do kogo (2): MycPrz I B3; do ktorych y o ktorych to krolách Bog mawiał/ co ſie ku temu właſnie śćiągáło CzechRozm 177v.

mawiać komu [zawsze z przytoczeniem] (5): Mawiał też to rad Ariſtoteles przyiacielom ſwym, o przyiaciele żadny zwas nie ieſt mi przyiacielem, boſcie mie nicżego nienaucżyli. BielŻyw 89; BielKron 149v; MycPrz II Av; SkarŻyw 334; MWilkHist Ev.

mawiać przeciw(ko) komu, przeciw czemu (3): Leop Ps 49/20; Oznáymuie słowá niepobożnych/ ktore zwykli máwiáć przećiw tym ktorzy im przyſzły ſąd Páńſki opowiedáią. BibRadz I 356a marg; Nád to oni wſzyſcy święći ludźie poki tu ná źiemi przebywáli/ nigdy nieprziymowáli od ludźi chwały iákiey/ áni pokłonu/ y owſzem ſrodze przećiw temu y przećiw báłwánom wſzelákim mawiáli. WujJudConf 48.

mawiać przez kogo (1): Y to co o nim Bog przez Proroki mawiał/ y co ſie ſkutecżnie w nim pokazáło poznaſz, CzechRozm 107.

mawiać przed kim (2): Abychmy niemawiáli vpornie á wſſetecżnie przed Bogiem Leop Eccle 5 arg, Ps 118/46.

mawiać z kim (1): Abych ná liſt W. M. doſtátecznie odpiſał/ rácz to W. M. wiedźieć/ to com też z W. M. mawiał OrzList iv.

mawiać o kim, o czym (10): OrzQuin Mv; kryſtus cżęſto y poſłáńcy iego ták mawiáli o rzecżach przyſzłych iákoby śię iuſz dźiały GrzegŚm 59; MycPrz I B2v; CzechRozm 107, 177v, 193; A ták co przed dawnemi cżáſy Ariſtoteles on mądry Philoſoph o ślácheckiem ſtanie mawiał [de nobilibus dictum est]/ to też zá náſzego wieku właśnie może być mowiono. ModrzBaz 42v; SkarŻyw 119; Po ktorego odięćiu dopiero też przyść miał y okázáć ſię ten idący Antychriſt o ktorym Apoſtołowie mawiáli CzechEp 353; GórnRozm E2.

mawiać w czym [= o czym] (1): I mawiałem w ſwiádectwách thwoich przed krolmi [Et loquebar de testimoniis tuis in conspectu regnos]: á niebyłem zeſromocony. Leop Ps 118/46.

Z przytoczeniem [w tym z zapowiednikami: to (8), tak (5), one a. te słowa (3), jako (2)] (35): przeto [Sokrates] cżeſto mawiał to iedno vmiem iż nie [!] nieumiem BielŻyw 45, 87; LibMal 1544/88v; Leop Iob 29/18; OrzList iv; OrzRozm S3; BielKron 117, 145v, 147v; KwiatKsiąż A, F4; Iesli mię w Kápie wczorá ná Rynku widźiano/ To Wloch iákiś przyiechał/ zárázem mawiano. Prot B2; HistLan B3v; BudBib Zach 11/5; WierKróc A4v; CzechRozm 140v; ModrzBaz 28v; SkarŻyw 335; ReszPrz 99; pamietal naſlowa Demoſteneſowe ktori tak mowial. Qui non aſſueuerunt ad nutum cuiquam parere, moleſte ferunt ſuperbiſsimi hominis imperium. PaprUp A4, H4, H4v, I, K2v; GostGospSieb +3; KAnclérz ieden Koronny/ częſtokroć zwykł to był mawiáć: Z káżdym ſie zgodzę/ iedno z łákómym nic/ bo ón chce/ á ia téż chcę. KochAp 6; PowodPr 77; SkarKazSej 687a; KlonWor ded **2v. Cf mawiać komu.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (1); iż (6), że (2), bezspójnikowo (1)] (9): LibLeg 9/49v; BielKron 209; KwiatKsiąż G3; Ieſzcze k tęmu niktorzy do drugich mawiáli/ Niż Rycerſkiego ſyná/ parę pſow woleli. MycPrz I B3; Gaius Lucilius [...] mawiał/ że niechćiał áby iego piſánia y nieukowie y náder vcżeni ludzie cżytáli/ á to dla tego/ że pri nieukowie niebędą nic rozumieć/ á vcżeni záś więcey niż ia ſam. ModrzBaz 1v; SkarŻyw 119, 373; MWilkHist Hv; LatHar 157.

Z połączeniem przytoczenia ze zdaniem dopełnieniowym [iż, że] (2): Y wiele tho kroć potym Alexánder mawiał: Iż bych nie był Alexándrem nicżymbych nie rádſzy był iáko Diogeneſem. RejZwierc 38; MycPrz II A2v.

W charakterystycznych połączeniach [przykłady zebrane ze wszystkich grup]: mawiać często(kroć) (13), jawnie (2), niekiedy (4), nieraz, oczywiście, po polsku, pospolicie (6), prawdziwie, przespiecznie, rozmaicie, rozmaitymi sposoby (2), sprawnie, srodze, surowie, swobodnie, upornie, ustawicznie, wielą (wielem) sposobow (3), wielekroć (4), wszetecznie, zawżdy; (nie)rad mawiał (7); zwykł mawiać (7).

mawiać co [to] (2): y będzie do nich mawiał to wſſytko co mu roſkażę Leop Deut 18/18; OrzRozm I2.

mawiać do kogo (7): Moiżeſz y Aaron [...] Wzywáli Páná/ á on ich wysłuchał: wsłupie obłocnym mawiał do nich. Leop Ps 98/7, Deut 18/18, Ier 22/21, Act 7/38; BudBib Ier 25/3; CzechRozm 8v; SkarŻyw 117. Cf »sam dosiebie mawiać«.

mawiać komu (10): MurzNT 168v marg; Leop 2.Par 36/12; OrzRozm I2; Y mawiali im/ przecż cżynićie rzecży takowe/ ktore ia słyſzę o was BudBib 1.Reg 2/23; BudNT Mar 6/19[18]; CzechEp 267, 268; NiemObr 70; ROzmáićie y wielą ſpoſobow mawiał przed tym Bog oycom przez Proroki WujNT Hebr 1/1; SkarKazSej 693b.

mawiać przez kogo (8): Wielekroć y wielą ſpoſobow mawiał niekiedy bog oycom przez Proroki CzechEp 267, 266, 268 [3 r.], 269; NiemObr 70; WujNT Hebr 1/1.

mawiać w kim [= do kogo] (1): Tedy rzekł do mnie Angioł Páńſki ktory mawiał we mnie. Leop Zach 1/9.

Z przytoczeniem [w tym z zapowiednikiem: tak (1)] (7): MurzNT 168v marg; OrzRozm A4; gdy ſię ruſzyć miáłá ſkrzyniá/ tedy mawiał Moizeſz: powſtań Iehowo á rosſypą ſię nieprzyiaćiele twoi BudBib Num 10/35, Num 10/36, 1.Reg 2/23; SkarŻyw 117; Mawiáliśćie zá náſzey pámięći krolom ſwoim/ y ná ſeymách y koronácyách: Pod nogi twe máiętnośći y zdrowia náſze kłádźiem SkarKazSej 693b.

Z połączeniem przytoczenia ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: to (1)] (2): OrzRozm I2; Bo mawiał Iohan Herodowi/ iż niegodzi ſię tobie mieć żony brátá twego. BudNT Mar 6/19[18].

mawiać co (1): Cżęść Thrzecya Spraw Páńskich/ w kthorych ſie zámykáią poſtępki y zywoty ſwięthych niektorych/ y rozmowy ony/ ktore Pan náſz ku náuce náſzey z nimi mawiáć y ſpráwowáć raczył. RejPos 269.

mawiać o co (1): [Zborowscy z Rytwian] owſzitke krziwde rzetzi poſpolitei mawiali przeſpietznie zkazdem Panem PaprUp E3v.

mawiać z kim (36): RejKup 14v; Cżytałem iuż Poety/ mawiał s Philozophy/ A przedſię ieſzcże v mnie rozum bárzo płochy. RejWiz 81v; RejZwierz 18v; BibRadz I 41a marg; OrzRozm G3 [2 r.]; y sſtępował obłok/ s ktorego mowił Pan Bog z Moiżeſzem oblicżnie/ iáko cżłowiek mawia s przyiacielem BielKron 35; Mącz 4a; RejAp 10v, 166; RejPos 269; RejZwierc 125; CzechRozm 17v, 18, 32v, 41v, 43v (12); PaprPan V2; CzechEp 222, 261, 266, 279; PaprUp E3v; WujNT Xxxxxv. Cf mawiać przez kogo z kim.

mawiać przez kogo z kim (5): Pan záwżdy przez Anyoły ábo przez iákie ine podobieńſtwo mawiáć racżył s ſwiętemi ſwoiemi. RejPos 294; CzechRozm 52v, 54 [2 r.]; CzechEp 191.

mawiać o czym (2): KwiatKsiąż C4v; OrzQuin Mv. Cf W połączeniu szeregowym; Szereg.

W połączeniu szeregowym (1): w którégo [Arystotelesa] Szkole kto nie bywał/ rádzę áby o rzeczách wielkich/ trudnych/ itéż ſkrytych/ áni mawiał/ áni piſał/ áni ſye o nie gadał OrzQuin Mv.

mawiać o kim (1): Niektorzi to cżynią [nachodzą na cudze rzeczy] wilcżem práwem: (iáko náſzi mawiáią o tych co wydźierániem iákoby wilcy żywi [ut nostrates loquuntur de iis, quitanquam lupi vivunt rapacitate]) drudzy/ [...] pod zasłoną nabożeńſtwá/ ná wzor onych ktorzi w Niemcech/ tárgnęli ſię ná kośćielne máiętnośći. ModrzBaz 142.

Z przytoczeniem [w tym z zapowiednikami: tak (3), jako (2), co] (8): [Popiel] tylko tho miał w obycżaiu/ iż miáſtho klątwy cżęſto mawiał/ boday mię thák myſzy ziádły. BielKron 342; GórnDworz Q4v; BudBib I 219; Co też v nas w poſpolitey powieśći mawiáią/ co ſie prętko wzniéci to nie długo swieći CzechRozm 140, 5v; NIe bądź mi ſtriiem/ Rzymiánie mawiáli/ Kiedy ſię komu karáć niedawáli. KochFr 19; PudłFr 42; PaprUp E3.