[zaloguj się]
[pdf]

MAZIDŁO (7) sb n

ma- (5), må- (1) KrowObr; o prawdopodobnie jasne (tak w -o).

Fleksja
sg pl
N mazidło mazidła
G mazidła
A mazidła
I mazidł(e)m mazidły

sg N mazidło (1). ◊ [G mazidła.] ◊ I mazidł(e)m (3). ◊ pl N mazidła (1). ◊ [A mazidła.] ◊ I mazidły (2).

Sł stp brak, Cn s.v. maść do namazowania, Linde XVI – XVII w.

Substancja służąca do namaszczania, nacierania (7):
a. [W celach leczniczych: Weźmi Miery tłucżoney/ ile chceſz/ białku po iednym iáiu/ aqua viti trochę. [...] pierwey ſie wodą vmyi/ [...] Potym chuſtką białą wyſuſz/ á tym máźidłem záśię potrzy/ [...] á ſtego lekárſtwá vśrzyſz dziwną pomoc. SienHerb 513 (Linde), 511.]
b. W celach rytualnych; tu zwykle o olejach św. itp., stosowanych w obrzędach katolickich, prawdopodobnie iron. (7): Y mnimas thy proſte bydło By mnie ſtraſne thwe mazydło. RejKup m7v.

W połączeniach szeregowych (5): A coż Mnichu zá ſwiątośći/ Iż nośimy zdechłe kośći/ Albo ſol z wodą z máźidłem RejZwierc 235, 235; Tákże też potym zginęły y ony máźidłá/ y ony kádzidłá/ y ony dymy/ y ony wſzytki cerymonie vſtaw onych zakonnych RejPos 348v, 339, 350.

Szereg: »mazidło albo olej« (1): Potym Zwon omywaćie wodą [...] y mazidłem albo Oleiem wewnątrz ſterzy krzyże/ a zewnątrz ſiedm krzyżow/ tzynićie y ſmaruiećie. KrowObr 103.
c. [Pogard. Kosmetyk, pachnidło: Oneć wprawdzie máśći/ y oleyki gotowáły/ ále ie ná poſługę Páná IEzuſowę obrácáły: á wy rozmáite máźidłá wymyślaćie ná ozdobę nędznego ćiáłá wáſzego/ á ná poduſzcżenie ludzi ku grzechowi. WujPosN 1584 I 312 (Linde).]

Cf MAŹ

MP