![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.jpg){kind=logo}
| « Poprzednie hasło: [MIRSKAĆ SIĘ] | Następne hasło: MIRTA » |
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}
MIRT (7) sb
mirt, miert m (5), mirta f (1), [mirtus, myrtus m, myrt f], mirt a. mirta (1); mi(e)rt BibRadz, Mącz, Calep (2), GosłCast; mirta FalZioł.
mirt, mirta (5), miert (2); mirt(a) FalZioł, Mącz, KochPam, GosłCast; miert BibRadz; mirt: miert Calep (1:1).
e z tekstów nie oznaczających é; a jasne.
Fleksja
| sg | pl | |
|---|---|---|
| N | mirt, mirtus | mirty |
| G | mirtu, mirty | |
| A | miert | |
| I | mirt(e)m | |
| L | mircie |
sg N mirt (2), [mirtus]. ◊ G mirtu (1), mirty (1). ◊ A miert (1). ◊ I mirt(e)m (1). ◊ [L mircie.] ◊ pl N mirty (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVIII w.
Znaczenia
- 1. bot. Myrtus communis L. (.Rost); mirt zwyczajny, krzew z rodziny mirtowatych (Myrtaceae), występujący w obszarze śródziemnomorskim, ciętych gałązek używa się na wiązanki (wianki), liście i owoce dostarczają olejku wonnego myrtolu, używanego w lecznictwie
(6)
- a. [Pęd odroślowy mirtu]
- 2. bot. Ruscus aculeatus L. (Rost); myszopłoch kolczysty, krzewinka z rodziny liliowatych (Liliaceae), występujący w obszarze śródziemnomorskim, ma podobne do liści eliptyczne pędy (gałęziaki) z czerwonymi owocami. We Włoszech sporządzano z niego miotły (1)
1. bot. Myrtus communis L. (.Rost); mirt zwyczajny, krzew z rodziny mirtowatych (Myrtaceae), występujący w obszarze śródziemnomorskim, ciętych gałązek używa się na wiązanki (wianki), liście i owoce dostarczają olejku wonnego myrtolu, używanego w lecznictwie; myrtus Calep, Cn; myrtus albus a. coniugulus a. niger Cn [myrtus ‒ porej vel bagno BartBydg; – drzewo we Włoszech dobrze smaczne jagody rodzące, z których wino czynią Mącz 240b] (6): Wezmi Pſidie, to ieſt ſkorek z iabłek Granatow/ Mirty FalZioł V 43v; Ná puſzczy poſtáwię Cedr/ ſośnią Miert [myrtum]/ y oliwne drzewo BibRadz Is 41/19; Mącz 240b; KochPam 81; Myrtus ‒ Myrt. Calep 686a; Kłádąc ná głowę moię więniec záſłużony/ Z mirtu/ z kádźidłá GosłCast 10; [O Mirćie, MIrtus/ ieſt drzewko máłe Cresc 1571 445].
a. [Pęd odroślowy mirtu: Przy Myrtowym drzewie/ rośćie iákoby bdłá/ álbo młodá Myrt, iáko hypociſtos przy Pśiéy różéy/ więtſzą ma moc niż Myrtus, śćiągáiącą UrzędowHerb 363b.]
2. bot. Ruscus aculeatus L. (Rost); myszopłoch kolczysty, krzewinka z rodziny liliowatych (Liliaceae), występujący w obszarze śródziemnomorskim, ma podobne do liści eliptyczne pędy (gałęziaki) z czerwonymi owocami. We Włoszech sporządzano z niego miotły; ruscum a. ruscus Calep, Cn (1):
Zestawienie: »miert polny« (1): Ruscum, vel ruscus. Humilis frutex eſt, foliis myrti, sed latioribus, cuspidis specie [...] German. Menſzdorn/ oder Keerbeſen/ ſcharpffer Myrtus. [...] Pol. Miotła, miert polni. Calep 933b. [Cf Legendum autem eſt Ruſcus Agreſtis, Myrtus Oxymirſmite. Po polſku też zową Aptékárze Bruſcus: [...] ieſt to Chróśćik máluchny [...] w Weneciiéy y w Padwi poſpolićie z tego Ruſzku czynią miotły UrzędowHerb 61b.]
AKtt