[zaloguj się]
[pdf]

NAPRZEĆ SIĘ (9) vb pf

sie (7), się (2).

a jasne.

Fleksja
praet
sg pl
1 m -em naparł się m pers
2 f -ś naparła się m an
3 m naparł się m pers naparli się

fut 3 sg naprze się (1). ◊ [3 pl naprą się.] ◊ praet 1 sg m -em naparł się (1). ◊ 2 sg f -ś naparła się (1). ◊ 3 sg m naparł się (3). ◊ 3 pl m pers naparli się (3).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI(XVIII) – XVIII w., s.v. napierać się.

Uparcie, natarczywie chcieć czegoś; velle Vulg (9): Mam ia czo z ſobą cżynić niż waſze gzła ſuſzyć Ale gdys ſie naparła iuż ſie muſzę ruſzyć RejJóz D7.

naprzeć się kogo, czego (5): Deduc me in semitam mandatorum tuorum, quia ipsam volui. Racż mie wieſc ſcieſzką prżykazania twego boćiem ſie iey barzo naparł WróbŻołt 118/35; ZOná iedná ták bárzo mężá żáłowáłá/ Ze go ſobie po ſmierći námálowáć dáłá. Nápárł ſie iey wnet drugi/ ále zań nie chciáłá RejFig Ee2v; A o coż przodki náſze wężowie ogniśći kąſáli? iedno iż ſie mięſá nápárli. RejZwierc 260v; CzechRozm 251; SkarKazSej 690a.

naprzeć się u kogo (1): RejZwierc 98 cf Ze zdaniem dopełnieniowym.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Iáko gdy chudy páchołek/ [...] náprze ſie v iákiego panięciá áby od niego koń wziął álbo ſzáblę iáką pięknie opráwioną. RejZwierc 98.

[Przysłowie: Przeto Koniá gdy ſie náprą przeday/ Córki gdy zá muż cnotliwy chce day WirzbGosp C4v.]
Zwrot: »upornie naprzeć się« (1): iáko ono pod ſtárym Teſtámentem/ ácz Bog dał Krolá/ y to nie drzewiey/ áż gdy ſie go vpornie nápárli CzechRozm 251.
a. Chciec pojechać (2):

naprzeć się do czego (1): ktory [Jan] z ſwey chęći nápárł się do ſzkoły CiekPotr 11.

naprzeć się z kim (1): Krol Herman [...] wypráwił przećiw iemu [Bretysławowi] Siećiechá Woiewodę Krákowſkiego/ z ktorym ſie też nápárł Krol młody Boleſław BielKron 349.

Formacje współrdzenne cf PRZEĆ.

Cf NAPARTY

KCh