[zaloguj się]
[pdf]

NIESTRAWNOŚĆ (14) sb f

W pisowni rozłącznej (12), w łącznej (2).

e oraz o jasne; -a- Oczko (2), -å- (1) Mącz.

Fleksja
sg
N niestrawność
G niestrawności
A niestrawność
I niestrawnością

sg N niestrawność (4). ◊ G niestrawności (5). ◊ A niestrawność (4). ◊ I niestrawnością (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. strawność.

1. Zaburzenia w trawieniu, niewydolność układu trawiennego; cruditas Mącz; marcescens cibus in stomacho Cn (10): FalZioł I 110b, III 20b, V 35v, 42; Bowiem wſzelka nie ſtrawnoſć pochodzi alb[o] z wielkiego obiedzenia, albo z roznoſci pokarmow, albo z tego iaka karmia ieſt. GlabGad F6; Cruditas, Surowość/ Nieſtrawność Mącz 69b; ná tém obiedzie/ niechay potráwy będą wedle potrzeby/ byle nie tákie/ coby chorému/ który ſye ná nieſtráwność léczy/ [...] więcéy záwádźić niżli pomóc mogły Oczko 20v.
Wyrażenie: »niestrawność żołądka« = cruditas stomachi Cn [szyk 1:1] (2): FalZioł III 16a; ále w inſzych częśćiách/ áż do kośći/ y ich ſzpiku/ iad ſwoy rozmnaża: ſkąd żołądká nieſtráwność/ do iedzenia niechęć/ vſtáwiczné plwánié/ wątroby rozgorzenié Oczko [40].
Szereg: »niestrawność a surowizna« (1): Też vrina ktora woniey żadney w ſobie niema/ znamionuie v zdrowego cżłowieka nieſtrawnoſć/ á ſurowiznę w żołądku FalZioł V 14.
2. Bycie niestrawnym lub trudnostrawnym [w tym: czyja: pron poss (2), G sb (1)] (3)] (4): Kto by ie [kasztany] chciał przyrownać do żołędziu/ tedy w nich naydzie więtſzą łacznoſć ku ſthrawieniu/ ale pierſiam ſą niedobre, á thak kaſzel pobudzą/ y boleſci głowy dla ſwoiey nieſtrawnoſci przywodzą. FalZioł III 14c, I 110d; Iedna iż ono [mleko] dla ſwey nieſtrawnoſci cżaſem ſie w żołądku zſiada á tak zagniwſzy ſie cżini duch zgardła ſmrodliwy. GlabGad H4v, H8; [Cruditas, vnuertewigkeit, P. Surowość/ nieſtrawność. Volck 143].

Synonimy: 2. surowizna, surowość.

Cf NIESTRAWIENIE, STRAWNOŚĆ

AKtt