[zaloguj się]
[pdf]

OBEJŹRZENIE (13) sb n

obejźrzenie (8), obejrzenie (4), obeźrzenie (1); obejźrzenie Mącz (5), BielSpr, StryjKron; obejrzenie LibLeg; obeźrzenie OpecŻyw; obejźrzenie : obejrzenie Calep (1:4).

-jźrz- (7), -jzrz- (1) Calep; -zrz-, [-źrz-].

o oraz pierwsze i drugie e jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N obejźrzenie
G obejźrzeniå
D obejźrzeniu
A obejźrzeni(e)
I obejźrzenim
L obejźrzeniu

sg N obejźrzenie (6); -é (4), -(e) (2). ◊ G obejźrzeniå (3). ◊ D obejźrzeniu (1). ◊ A obejźrzeni(e) (1). ◊ I obejźrzenim (1). ◊ L obejźrzeniu (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. s.v. obejrzeć się oraz w objaśnieniu s.v. obejrzeć.

I. Rzeczownik od „obejźrzeć”: Popatrzenie na coś lub kogoś w celu poznania, zobaczenia; collustratio; obtutus, spectatus Mącz; circumspectus Calep (11): Collustratio, Obeyźrzenie/ Oglądanie. Mącz 200d; Aspectabilis Godny obeyźrzenia. Mącz 405b, 405a, 468a; Circunspectus – Obeirzenię na wſziſtkie ſtrony. Calep 199b, 200a.

obejźrzenie czego (1): Contemplativus, Co ku pátrzániu á obeyźrzeniu tákowych rzeczy należy. Mącz 443c.

Wyrażenia przyimkowe: »na obejźrzeniu« = na odległość wzroku (1): Tákże ná káżdey tarcży ſwego Rotmiſtrzá imię było nápiſáne káżdemu ná obeyźrzeniu. BielSpr 14v.

[»na obeźrzeniu« = blisko: ~ W przeciwstawieniu:

»daleko ... na obeźrzeniu«: GVmno niema być dáleko od folwárku/ ále tuż ná obeźrzeniu Cresc 1571 149 (Linde).] ~

»za jednym obejźrzenim« (1): gdym do Turek [...] záiáchał [...] położenie krain Wołoſkich/ Multanſkich [...] y Tureckich porządniem ſobie ſpiſſał/ Y tákem właſnie zá iednym obeyźrzenim wyráził/ iáko ſie w ſobie y murámi/ y wieżámi/ y położenim álbo przyrodzenim mieyſcá miáły StryjKron A3v.

Przen (1): O zwierciadlo wſſego obezrzeniá/ iakos dzis vplwán OpecŻyw [123]v.
a. Skontrolowanie (1): na the rzecz granycz obeyrzenie pod ten czas poſlacz vpomynayacz a dayacz nam znacz abismi tesz kv they rzeczi ſwego yednego człowieka sdworv swego poſlaly LibLeg 10/69v.
II. Rzeczownik od „obejźrzeć się” (2):
1. Odwrócenie się w celu popatrzenia za siebie (1): Reſpectus – Obeirzenię Calep 917b.
2. Rozejrzenie się (1): Circunspectio – Pilne obeizrzenię. Calep 199b.

Cf OBEŹRZEĆ, OBEŹRZEĆ SIĘ

LW