Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: 1. OBESŁANY

Następne hasło: OBESSAĆ SIĘ »

2. OBESŁANY (5) part praet pass pf

o oraz e jasne. ◊ W formach złożonych a jasne (w tym 1 r. błędne znakowanie); obesłan z tekstu nie oznaczającego pochyleń.

Fleksja

sg
m	N	obesłany, obesłan	f	N	obesłan(a)
	I			I	obesłaną

pl
N	m pers	obesłani

sg m N obesłany (1), [(praed) obesłan]. ◊ f [N obesłan(a).] ◊ I obesłaną (1). ◊ pl N m pers obesłani (3).

Składnia dopełnienia sprawcy: obesłany od kogo (1).

Sł stp s.v. obesłać, Cn brak, Linde XVII w. s.v. 1. obesłać.

Znaczenia

1. Powiadomiony o obowiązku stawienia się gdzieś lub wykonania czegoś, wezwany (4)
2. Zesłany, dany (1)

1. Powiadomiony o obowiązku stawienia się gdzieś lub wykonania czegoś, wezwany; avisatus, requisitus JanStat (4): Obeſlány ná Synod przyiádę/ chybá żeby mi porządna á kośćielna przekaſſká niedopuściełá. KrowObr 128v; [Diar 1566 58].

[obesłany ku czemu: A ieſlÿ by ktori pralath albo kſieni obeſlana ku ſkladaniu na obronę takową niechczial nich dacz. tedy prelath onego konuenthu ma tho przed kapitulą pouied[zie]cz StatNorb 348.]

obesłany o co (2): Szwánczárowie też ácż byli obeſłani od Ceſárzá o pomoc/ wſzákże fie nieruſzyli BielKron [211]; Chcemy y obiecuiemy ie [dobra kościelne] bez oſzukánia y zdrády gdy będźiemy o to oſobnie obeſłáni [ad hoc specialiter requisiti JanStat 4]/ wedle możności náſzéy y máiętnośći zgodnie bronić. SarnStat 5.

[Ze zdaniem celowym: Gdy byli [Żydowie] obesłani od rewizorów, aby dali sprawę jaki pożytek do skarbu czynią, jako z inszych miast czynią, żadnym obyczajem do rewizorów przyść nie chcieli i poboru nie dawali LustrSand 111.]

Szeregi: »nawiedzeni albo obesłani« (1): á ieſliby [starostowie, urzędnicy, dygnitarze] po trzy kroć náwiedzeni/ álbo obeſłáni [trina vice avisati JanStat 300]/ nie ſtáráli ſie áby vrzędóm ſwym doſyć czynili/ tedy od onych Vrzędow y doſtoieńſtw máią bydź oddaleni SarnStat 81.

[»upominan i obesłan«: [ten kto nie chce wrócić zbiegłego człowieka panu] ma 10 grzywien przepadku dać tylekroć, ilekroć upominan i obesłan będzie OrdynWiej 25.]

[»obesłan a wezwan«: [Lismanin] Żąda a radzi, iżby Kalwin z niektórymi był obesłan a wezwan do Polski ku reformowaniu kościołów ich AktaSynod I 71.]

2. Zesłany, dany (1):

Wyrażenia: »obesłana wiadomość« (1): iáko nie ma być wielkie ſzczęśćie tych ktorzy o Pánu Bogu ták wiele wiedzą/ nie po rozumie ktory ſie omylić może domyśláną/ ále pewną y z niebá obeſłáną y ziáwioną wiádomośćią? SkarKaz 274b.

Szereg: »obesłany i zjawiony« (1): SkarKaz 274b cf Wyrażenie.

Synonimy: 1. przywołany, przyzwany, wezwany; 2. posłany, przekazany, przesłany, wysłany.

Cf 2. OBESŁAĆ