Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: OBWIESZCZON

Następne hasło: OBWIESZCZYCIEL »

OBWIESZCZONY (7) part praet pass pf

obwieszczony (6), obwieszczon (1).

Teksty nie oznaczają ó oraz é; pierwsze o oraz e prawdobnie jasne (tak w ob- oraz w obwieszczenie).

Fleksja

sg
m	N	obwieszczon	f	N		n	N
	A			A	obwieszczoną		A	obwieszczon(e)
	I	obwieszczonym		I			I
	V			V	obwieszczonå		V

pl
N	m pers	obwieszcz(e)ni

sg m N (praed) obwieszczon (1) UstPraw. ◊ I obwieszczonym (1). ◊ f A obwieszczoną (1). ◊ V obwieszczonå (1). ◊ n A obwieszczon(e) (1). ◊ pl N m pers obwieszcz(e)ni (2).

Składnia dopełnienia sprawcy: obwieszczony [od kogo], przez kogo (1), przez co (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. obwieścić.

Znaczenia

1. Podany do wiadomości, ogłoszony, oznajmiony (3)
- a. O ktorym podano wiadomość (1)
2. Powiadomiony, poinformowany (3)
- a. Z określeniem terminu istotnego dla adresata informacji (1)
3. Zapowiedziany (1)

1. Podany do wiadomości, ogłoszony, oznajmiony (3): Dáiem im (mowi Zbor S.) poſtánowienie o dwoiey dzielnośći Chryſtuſowey/ ná przerzecżonym ſzoſtym Zborze obwieſzcżone. SkarJedn 316; [bo sye tak zawsze zwyklo zachowacz ze t.m. był obwyesczon albo od starosth pogranicznych albo od commissarzow CorfusDocum 1567 nr 151].

obwieszczony komu (1): [Ireneus ukazuje] obwieſzcżoną ludziom wiárę przez wſtępowánie y ſukccſyą Biſkupow aż do nas przychodzącą SkarJedn 103.

Wyrażenie: »obwieszczona wiara« (1): SkarJedn 103 cſ obwieszczony komu.

a. O ktorym podano wiadomość [komu] (1): Gdyby piſarz niechćiał tego co ſędźia ſkaże [...] táki piſarz gdy by był przes ſąd Krolowi obwieſzczon/ tedy ma być z vrzędu złożon. UstPraw C2v.

2. Powiadomiony, poinformowany (3):

obwieszczony na co [= o czym] (1): ci, którzy się RP usprawiedliwiać mieli wedle umowy sejmu przeszłego, wymowkę mają, iż na to ku temu sejmowi nie są obwieszczeni Diar 35.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Wiárą Noe obwieſzczonym będąc o tym czego ieſzcze nie było widáć [responso accepto de iis quae adhuc non videbantur] boiąc ſię/ przygotował korab ku záchowaniu domu ſwego WujNT Hehr 11/7.

a. Z określeniem terminu istotnego dla adresata informacji (1): [opath [...] ma naznaczicz dzień trzeczi ku vibieraniv. tak iſz braczia ktorzi bi niebeli doma maią bicz obuieſczeni na on dzień. StatNorb 383.]

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): tu wszyćkich tych nie masz, z ktorych by się egzekucyja stać miała [...] na ten też sejm teraźniejszy nie są obwieszczeni, aby z listy i obronami swemi tu być mieli Diar 27.

3. Zapowiedziany (1): Pánno rozlicżnemi w zakonie Páńſkim figurámi wyráżona/ y przez święte Proroki obwieſzcżona/ modl ſię. LatHar 500.

Synonimy: 1. objawiony, ogłoszony, oznajmiony, wyjawiony; 3. przepowiedziany, zapowiedziany.

Cf [OBWIESZCZYĆ], OBWIEŚCIĆ

DDJ