« Poprzednie hasło: OCHŁODZON | Następne hasło: (OCHŁOSTAĆ) » |
OCHŁODZONY (22) part praet pass pf
ochłodzony (15), ochłodzon (7).
Pierwsze o jasne; -chło- (6), -chłó- (1); -chło- : -chłó- Mącz (3:1). ◊ Trzecie o w formach złożonych jasne. ◊ Formy niezłożone z tekstów nie oznaczających ó.
sg | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
m | N | ochłodzony, ochłodzon | f | N | ochłodzona | n | N | ochłodzono |
I | ochłodzonym | I | I |
pl | ||
---|---|---|
N | m pers | ochłodz(e)ni |
subst | ochłodzoné |
sg m N (attrib) ochłodzony (7), (praed) ochłodzon (1). ◊ I ochłodzonym (1). ◊ f N (praed) ochłodzona (1). ◊ n N (praed) ochłodzono (1). ◊ pl N m pers ochłodz(e)ni (2). subst ochłodzoné (5); -é (1), -(e) (4).
Składnia dopełnienia sprawcy: ochłodzony przez kogo (2) BudNT, WujNT, ochłodzony od kogo (1) WujNT.
Sł stp s.v. ochłodzić, Cn brak, Linde XVI(XVIII) w. s.v. ochłodzić.
ochłodzony czym (2): Mącz 409a; która by [gorzałka] y lodem ochłodzoná byłá/ iáko ią co zmacza/ nie záźiębi/ ále zágrzeie bez pochyby Oczko 10v.
W połączeniu szeregowym (1): O ſcząſne ymyą przeſz ktore czlouyek wſzmyerczy byua vpewnyon wczyſczu ochłodzon wnyebye u ueſelon PatKaz III 125.
ochłodzony czym (5): HistAl K2v; Ale gdyż ſie im przygodzi w ſwiętá iść do kościołá/ y ſlucháć ſlowá bożego/ tedy ſie im zda wielka ćięſzkość/ áż záſie będą ochłodzeni robotámi ſwieckiemi. HistRzym 50v; [św. Piotr z Werony] mowił do Chryſtuſá vkrzyżowánego przed obrázem crucifixa: Pánie cżemuś mię ták ſądzić dopuśćił? y cożem ia winien? y vſłyſzał głos: á ia co winien/ ifz mię takiego widzifz? tym ſłowem dziwnie ochłodzony zrozumiał/ iſz w tákich rzecżách dar Boży ieſt wielki niewinnie co ćierpieć SkarŻyw 372. Cf »radością ochłodzony«, »ochłodzony wodą żywą«.
ochłodzony na czym [= dzięki czemu] (1): Dopiero ná onych miłych obrokách bogomyślnośći/ y świętych rozmow y przykłádow cnot doſkonáłych/ [...] ochłodzony: práwie tam [w klasztorze] duſzę ſwoię y ray ziemſki nálaſł. SkarŻyw 354.
ochłodzony w kim (1): Podźćieſz do mnie wſzyſcy obćiążeni/ bo będźiećie we mnie ochłodzeni ArtKanc P7.
W porównaniach (2): Tedy go rádość niewypowiedziána opánowáła/ lepiey niſz prágnący ieleń v wody ochłodzonym ſię cżuł SkarŻyw 113; SarnStat *3v.
»serce bywa (a. jest) ochłodzono« (2): przeſz to ymyą [Maryja] upadly byua wznyeſyom grzeszny zgrzechow uybauyon laſka czlouyekouy byua wlana ſercze byua ochlodzono czarth odpądzon pokuſa odſtąpuye ſzkody oddalony mory a nyemoczy uſzmyerzony modlythwy uyſluchany PatKaz III 124v; SarnStat *3v.
»wnętrzności [= dusza] (są) ochłodzone« = viscera requieverunt PolAnt, Vulg (2): Bo rádość mamy wielką y pociechę w miłośći twey/ iż wnętrznośći świętych ochłodzone przez ćię bráćie. BudNT Philem 7; WujNT Philem 7.
»radością ochłodzony« (1): á on bez mierną rádośćią ochłodzony/ kłániáiąc ſię pádáiąc wołał: witay Pánie Iezu Chryſte SkarŻyw 363.
»ochłodzony wodą żywą« (1): á ſpuſzcżay iey nam po kropi ná ty thu záſchłe á vtrapione ięzyki náſze/ áby były ochłodzone vmocnione/ á vtwirdzone tą wodą żywą twoią RejAp 195v.
Synonimy: 1. ostudzony, oziębiony.
Cf OCHŁODZIĆ
MC