Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ODKAZAN

Następne hasło: ODKAZANY »

ODKAZANIE (9) sb n

o oraz drugie a jasne; pierwsze a oraz e pochylone,

Fleksja

	sg
N	odkåzanie
G	odkåzani(a)
A	odkåzani(e)
I	odkåzanim

sg N odkåzanie (6); -é (1), -(e) (5). ◊ G odkåzani(a). ◊ A odkåzani(e) (1). ◊ [I odkåzanim.]

Sł stp notuje, Cn s.v. testament słowny, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów) s.v. odkazać.

Znaczenia

1. Urzędowo zatwierdzone przekazanie dóbr materialnych (4)
2. praw. Wypędzenie, skazanie na banicję (2)
3. Wymówienie, odprawa (1)
4. Odpust (2)
5. [Odpowiedź]
6. [Dobra materialne przekazane w sposób urzędowo zatwierdzony]

1. Urzędowo zatwierdzone przekazanie dóbr materialnych [w tym: czego (3)] (4):

odkazanie u kogo (1): (marg) Stopnie w płáceniu długu. (–) Trzeci ſtopień ieſt odkazánie v kogo długow iáſnych pewnych/ á iſtotnych/ kthore też miáſto fantu wedle Práwá máią być poczytáne. GroicPorz cc4v.

Wyrażenia: »odkazanie imienia« (1): Tabulae [...], subintelliguntur Testamenti, Prziwiley/ zapis á odkazánie ymie[n]ia Teſtámentowym obyczayem. Mącz 438a.

»odkazanie w testamencie, testamentne, testamentowym obyczajem« = legatum Mącz, Calep [szyk 2:1] (1:1:1): Legatum. Odkazánie teſtámentne. Mącz 186d, 438a; Calep 589a.

2. praw. Wypędzenie, skazanie na banicję (2):

Wyrażenia: »odkazanie z miasta« (1): Apolis – Wiwołanię, odkazanie z miaſta. Calep 81b.

»odkazanie z ziemie« (1): Capitis diminutio – Odkązanie z żiemie. Calep 163a.

3. Wymówienie, odprawa (1):

Zwrot: »wziąć odkazanie« (1): Ták ten [sługa] [...] musi ſie ſkáźić/ dla cżego ná ſlużbye ſzkárádzye vtráći y weźmye złe odkazánye á odpráwę. GliczKsiąż H6.

Szereg: »odkazanie a odprawa« (1): GliczKsiąż H6 cf Zwrot.

4. Odpust (2): bo zebranye ktore było w bazylyey dalo odpuſty temu ſzwyątu y {ot} kazanya ſto dny na yuthrzny na mſzy na pyerwym y wtorym nyeſporze ktorzy będą od kazanya ſto a pyączdzyeſyąt dny PatKaz I 16.

Szereg: »odpust i odkazanie« (1): PatKaz I 16 cf wyżej.

5. [Odpowiedź: Dimitr Koribut [...] nie chciał ſię w hołd podawać/ áni przyſięgi czynić/ y owſzem do Witołdá wſkazał iż też miał część w Wilnie blizſzą niż on. Tym iego ſmiáłym á hárdym odkazánim Witołd obruſzony/ [...] wypráwił ſię [...] przeciw niemu StryjKron 496.]

6. [Dobra materialne przekazane w sposób urzędowo zatwierdzony: Adempta legata ... Odięte odkażzanie Cervus F40 250v, F40 294.]

Synonimy: 3. odmowienie, odmowka, odpowiedź, odprawa; 4. odpust; 5. odpowiedź; 6. odlecenie.

Cf ODKAZ, ODKAZAĆ

LWil