« Poprzednie hasło: OMDLEWAJĄCY | Następne hasło: OMDLIWAĆ » |
OMDLEWANIE (22) sb n
omdlewanie (22), [omglewanie].
o oraz a jasne, pierwsze e pochylone; końcowe z tekstu nie oznaczającego é.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | omdléwani(e) |
G | omdléwani(a) |
D | omdléwaniu |
A | omdléwani(e) |
I | omdléwaniém |
sg N omdléwani(e) (1). ◊ G omdléwani(a) (6). ◊ D omdléwaniu (9). ◊ A omdléwani(e) (4). ◊ I omdléwaniém (2); [-ém], -(e)m (2).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w. s.v. omdleć.
Znaczenia
Słabnięcie aż do chwilowej utraty przytomności; defectio animi a. virium, defectus cordis a. animi, deliquium animi, syncope Cn (22): Też tym ludziem ktorzi ſercza weſołego nie mogą mieć/ y tym ktorzy omdlewanie miewaią albo drżenie ſercza/ y ſmętnym ludziem borag ſpomożenie daie FalZioł I 17b; Też naprzeciwko omdlewaniu y teſknoſciam kthore bywaią z zapalenia duchow ktore od ſerca pochodzą FalZioł I 116a; W mor pita ſercze poſila [...] omdlewania broni FalZioł II 3d; Też dla omdlewania y kordiiakhi day proch Gałganow z ſokiem Boragowym choremu FalZioł III 10a, *2c, *2f, I 7c, 82a, 116a (20); O iáko miłe ſą przybytki twoie Pánie zaſtępow: prágnieć vprzeymie duſzá moiá/ y z omdlewániem żąda wniść do páłacow Páńſkich [Concupiscit et deficit anima mea in atria Domini Ps 83/2; pożąda (á od żądze) vſtáwa duſzá moiá Leop; żąda y vſtáie duſzá moiá do páłaców PANSKICH WujBib]. LatHar 53 [idem] 608; [Przymiot [...] czyni. Zátym niewiástam tesknośći y co kordyáką zowią z omgléwaniém choroby OczkoPrzymiot 5 (Linde)].
W charakterystycznych połączeniach: omdlewanie przychodzi; omdlewania bronić (3), nie dopuszczać; ku omdlewaniu przychodzić; dla omdlewania, (na)przeciw(ko) omdlewaniu (7); omdlewanie miewać, oddalać (2), odejmować.
[Szereg: »synkopis abo omglewanie«: Pośćie niemoc nań Synkopis ábo omglewánie przypádło/ iſz trwáć bez cżęſtego pokármu y żyw być niemogł. SkarŻyw 214.]
Cf OMDLEWAĆ
AK