[zaloguj się]
[pdf]

OMIERZNĄĆ (42) vb pf

Wymowa omier-znąć.

-rz- (40), -rź- (2).

o oraz e jasne.

Fleksja
inf omierznąć
praet
sg pl
1 m -em omierzł m pers
2 m -eś omierzł m pers
3 m omierzł m pers
f omierzła, omierznęła m an
n omierznęło, omierzło subst omierzły
plusq
sg
3 m był omierzł
n było omierzło
imperativus
pl
3 niechże omierzną
conditionalis
sg pl
3 m by omierzł m pers
f by omierzła, by omierznęła m an
n by omierzło subst omierzłyby

inf omierznąć (4). ◊ fut 3 sg omierznie (9) [w tym: -rźnie (2), -rznie (7)]. ◊ 3 pl omierzną (2). ◊ praet 1 sg m -em omierzł (1). ◊ 2 sg m -eś omierzł (1). ◊ 3 sg m omierzł (3). f omierzła (2) BielKron, RejZwierc, omierznęła (1) BierEz. n omierznęło (1) MiechGlab, omierzło (1) LatHar. ◊ 3 pl subst omierzły (5). ◊ plusq 3 sg m był omierzł (2). n było omierzło (1). ◊ imp 3 pl niechże omierzną (1). ◊ con 3 sg m by omierzł (2). f by omierzła (2) OrzRozm, LatHar, by omierznęła (1) BielŻyw. n by omierzło (2). ◊ 3 pl subst omierzłyby (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w.

Zbrzydnąć komuś, stać się dla kogoś nieprzyjemnym, niemiłym, wstrętnym; odium capit aliquem, in odium venire alicuius, invidia flagrare, invidia et odio premi, invidiam habere a. sustinere, laborare ex invidia, laborare odio apud aliquem Cn (42): ſama tilko żona ſie nieokaże czo ieſt az przi poięciu aby ſnadz nie omierznęła niżliby poięta była. BielŻyw 109; RejRozpr I3v; Niewiem by też nie dla tego pánie Kriſki gánili náſzy/ owe vcżty wymyſlone/ gdzie káżda potráwá s cukrem/ bo ſłodkość prędko omierznie GórnDworz F; áby nietelko nie omierzło iego towárzyſtwo/ ále też áby ſie áni przyiádło nigdy. GórnDworz N7.

omierznąć komu (37): BierEz N; FalZioł IV 26a; A ták moy miły brácie wierz mi owy zamki/ Omierzłyby drugiemu y z owemi ganki. RejWiz 70v, 28v, 75, 87; Przetho wam da Pan mięſá byśćie iedli nie ieden dzień/ áni dwá/ áni pięć/ áni dzieſięć/ ábo dwádzieśćiá/ ále cáły mieſiąc: aż wam poleźie przez nozdrzá wáſſe/ y aż by wam iuż omierzło [vertatur in nauseam] Leop Num 11/20; BibRadz Num 11/20; OrzRozm F2; Omierzłá mi też y praca ktorą podeymowałem pod ſłońcem/ iż ią zoſtáwiam drugiemu po ſobie/ á niewiem ieſzcże iáki będzye/ ieſli mądry álbo głupi BielKron 79v; RejAp 19v, 187; iż my Polacy/ niemamy ſwego właſnego vbioru: ácż podobno/ muſiał być pirwej/ ále nam omierzł/ iákoſmy ſie nowinek chyćili GórnDworz L6v; ábo mu omierznie ono/ co ſproſnie miłował/ álbo w teiże chćiwośći zoſtánie GórnDworz Llv, D6, E4, Y8v; Iż mi iuż omierzły ty ofiáry wáſze/ dymy wáſze/ kozy wáſze/ bárány wáſze A proſzę was iuż ſie zemną więcey ták nie obchodźcie/ iuż nie chcę pátrzyć y tych vſtáwionych dniow wáſzych/ obnowienia mieſiącow wáſzych RejPos 32v, 14, 23, 342; RejZwierc 164v, 186v; niechże v mnie ſtánieią wſzytkie rzecży/ ktore ſą bez ćiebie: niech że mi omierzną. LatHar 270; á w cżym ſię przeminęłych lat/ nieprzyſtoynie ſerce twoie kocháło/ toć iuż znácżnie omierzło. LatHar 675, 471, 589; gdy kto ieno przypátrzy ſie temu porządkowi y téy politiiéy/ y zákuśi iéy/ że mu oná piérwſza ſpráwá omierźnie/ y namniey nie będźie po niey teſknił. SarnStat 1306; GosłCast 47. Cf omierznąć komu dla czego; komu z czego; komu czym; Frazy, Zwrot.

omierznąć komu dla czego (1): O tákich mowić ſnadź y myſlić ſzkodá/ Czo dla warchołu omierzłá im zgodá. RejZwierc 228.

omierznąć komu z czego [= z powodu czego] (1): omierźnieć łatwie z czytánia iego wſzytká Luteránia y kácerſka náuká. OrzRozm P3v.

omierznąć komu czym (3): GórnDworz Aa7v; áby tá kśiążká wielkośćią y miążſzośćią ſwą ludziom nie omierzłá LatHar 682; Wſzetecznie ſtrawił czás miedzy ſwáchnámi. Z tąd omierzł Lechom tákiemi ſpráwámi. KlonKr B2.

omierznąć kogo [= komu] (1): A gdy ie iuż omierznęło tak wiele zabiać, tedy oſtatek ludu w kupę zegnawſzy iakoby trzodę iaką w wiſtłę w pędzili y potopili. MiechGlab 33.

Frazy: »[komu] świat omierzł« (1): im więcey ſług ich ieſt zboláłych ná ſercu/ ſtrapionych ná vmyſle/ ktorym ſwiát omierzł/ iż ſmierći prágną/ thym więtſza ich ſławá ieſt GórnDworz Dd2v.

»[komu] był żywot omierzł« (1): iżeſmy byli názbyt obćiążeni nád śiłę/ ták że nam był ten żywot omierzł. WujNT 2.Cor 1/8.

Zwrot: »omierznąć sobie« (1): Totus displiceo mihi, Samem ſobie omierzł. Mącz [460]a.
[Szereg: »omierznąć a być przykry«: Chceſzli komu wino ożádzić, utoṕ w nim węgorzá y ták day ie pić opiłemu, od tych czas mu omierznie, a będzie mu iuż przykre, ták że go pić nie będzie SienHerb 501 (Linde).]

Synonim: obrzydnąć.

Formacje współrdzenne cf MIERZIĆ.

Cf OBMIERZNĄĆ,OMIERZŁY, OMIERZNIENIE

TZ