[zaloguj się]
[pdf]

OPACICHA (8) sb f

o oraz a jasne.

Fleksja
sg pl
N opacicha
G opacich
A opacichę

sg N opacicha (7). ◊ A opacichę (1). ◊ [pl G opacich.]

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w.

Przełożona klasztoru żeńskiego w niektórych zakonach o najstarszej regule, np. benedyktynek, norbertanek; abbatissa, antista, maxima vestalis, sacerdos maxima Mącz; antistita Calep (8): Maxima vestalis, Naywiętſza miedzy mniſzkámi/ opáćichá. Vesta enim vestae, Mniſzká. Mącz 212a; Kuśił ſię ieſzcże trzeći raz cżárt/ ony iey niepokoie cżyniąc: ále ią opácichá oná y Iuliáná śioſtrá pośiláłá mowiąc: trway corko SkarŻyw 225, 225; [A Opaczicha ma mÿecz pirwſze Stallum ſtoliecz oſſobliwÿ StatNorb 131; A Opaczicha nicz niema czinicz ſama ſſiebie iedno ſporadą. StatNorb 175; Abbatia ab abbas opaczicha Abbatissa ... opaczicha GlosyKórn II 157].

W połączeniach szeregowych (2): Antista. Xiéni. Opáćycha/ Prioryni Mącz 11d; Antistita – Kxieni, przeoruſza, oppaczicha. Calep 77b; [A opath albo opaczicha albo inſza ſtarſza ma rzecz. Dinvinum auxilium. StatNorb 28].

Zwrot: »opacichę albo ksinią święcić« = poprzez ceremonię kościelną nadawać najwyższą godność zakonną (1): Ták tedy naprzod mowićie ſtoiąc/ kiedy Opáćichę álbo Kxinią ſwięćićie. KrowObr 147v.
Szereg: »opacicha [i] (albo) ksieni« (2): KrowObr 147v; Mącz 1c; [Nie táyno też tho/ że miedzy náſzemi wiele było opáćich y Kſień/ kthorych ſie ſtáry wiek nie wſtydził zwáć kápłany. AgrWirzb H]. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

[»opat albo opacicha«: A ieſly by Opath albo opaczicha przÿſzla. tedÿ maią wſzitky powſtacz StatNorb 31.] [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»opacicha abo starsza« (1): A gdy iuſz lat miáłá dwádzieśćia: Opáćichá oná ábo ſtárſza/ chćiáłá ią w poſłuſzeńſtwo zápráwić/ y kazáłá iey kámienie niepotrzebne zmieyſcá ná mieyſce przenośić/ doſyć ćięſzkie. SkarŻyw 225. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

Synonimy: ksieni, matka, pryjoryni, przełożona, przeorusza.

Cf [OPACICA], OPATOWA, [OPATYZA]

BK