[zaloguj się]
[pdf]

ORAKULUM (5) sb n

o oraz a jasne.

Fleksja
pl
N orakula
G orakul
inne sg indecl - orakulum; sg I (lat.) - oraculo

sg indecl orakulum (4). ◊ decl (lat.) I oraculo (1). ◊ [pl N orakula. ◊ G orakul.]

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. W czasach starożytnych wyrocznia, odpowiedź udzielana przez bóstwo, przepowiednia [oraculum – objawienie BartBydg; – praktyka, proroctwo, słowo, odpowiedzenie albo oznajmienie boskie Mącz [267]b; – boskie objawienie i odpowiedź Calep; wróżków odpowiedź, przepowiedzenie; wyrok boski, odpowiedź boska abo prorocka abo pogańskich bożków – oraculum Cn] (3): dowiedziawſzy ſie iákie oraculum wzięli Doryeńcżykowie od Bogow ſwoich Phil B4; Gdy Erechteus wielką woynę z Eumolpem wiodł/ odpowiedzią bogow był nápomniony/ że zwycięſtwo miał z nieprzyiacielá odnieść [...]/ gdyby był właſną dziewkę ofiárował. Będąc tedy pobudzony miłoſcią Oycżyzny/ żenie ſwey to oraculum opowiedział. Phil D, B4.

[orakula czyje: [Sybille] rzeczy iednák ták ważné y ſkryté o táiemnicách Bożych światu opowiádáły/ że ſye téż niktóré ich oráculá y podźiś dźień pełnią JanWróż 18, 19.]

[Wyrażenie: »orakula Sybilline«: weźmiemy trzy rzeczy przed śię [...] Trzećia: co zá znáki tego Monárchy [...] y tych rzeczy których czekamy/ bądź złych/ bądź dobrych: á to z dowodów piſmá ś. z gwiazd/ z orácul Sibyllinych/ y z inſzych znáków. JanWróż 19.]
2. Miejsce, z którego wygłaszano odpowiedzi bóstw [oraculum aliquando pro templo accipitur, in quo responsa dantur – miasto kościoła, w których się pogaństwo swych bogów radziło Mącz [267]c; błagalnia; świątnica żydowska, pogańska; wyrocznica, gdzie Bóg wyroki dawał Żydom, a czart poganom (Vuiecus). Potest etiam dici: odpowiednia, odpowiednica boska etc. – oraculum Cn] (2):

W porównaniu (1): Wychwalić ſye niemoże Cicero [...] Wiérſzá Enniuſowégo [...] Moribus antiquis, ſtat res Romana, virisque. [...] który wiérſz (mówi Cicero) y krótkośćią/ y prawdą zda ſye iákoby z orákulum był wyrzeczón KochWr 26.

a. Miejsce w świątyni jerozolimskiej przy Arce Przymierza, skąd Bóg miał przemawiać do Mojżesza (1): [rzekł Bóg do Mojżesza] Vcżynicie też zwirzchu ná Arce modlitebnicę [propitiatorium Vulg Ex 25/17]/ to ieſt/ tablicę złotą (marg) Oraculum. (–)/ [...] á z obu końcu ſkrzynie [tj. arki] vcżynicie dwá Aniołki [...]/ ktorzy będą ſkrzydły ſwemi zákrywáć zwirzchu modlitebnicę [operientes oraculum Vulg Ex 25/20; zákrywáiąc Vbłágálnią Leop]/ s ktorey s pośrzodku Cherubinow będę thobie mowił y przykázował wſzytko/ co będę przykázował przez cię ſynom Izráelſkim. BielKron 33.

Synonimy: 1. objawienie, »odpowiedzenie boskie«, odpowiedź, »oznajmienie boskie«, praktyka, proroctwo, wrożba; 2.a. modlitebnica, ubłagalnia.

MK