![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.jpg){kind=logo}
| « Poprzednie hasło: OWDOWIANIE | Następne hasło: [OWDOWIENIE] » |
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}
OWDOWIEĆ (5) vb pf
Oba o jasne.
Fleksja
| praet | ||
|---|---|---|
| sg | ||
| 1 | f | owdowiałam, -m owdowiała |
| 3 | m | owdowiåł |
| f | owdowiała | |
| plusq | ||
|---|---|---|
| sg | ||
| 3 | m | był owdowiåł |
[fut 3 pl owdowieią.] ◊ praet 1 sg f owdowiałam, -m owdowiała (2). ◊ 3 sg [m owdowiåł.] f owdowiała (1). ◊ [plusq 3 sg m był owdowiåł.] ◊ part praet act owdowiåwszy (2).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (trzy z niżej notowanych przykładów) – XVII w.
Znaczenia
- 1. Stracić współmałżonka (zawsze o żonie)
(5)
- W przen (3)
- 2. [Zostać opuszczonym]
1. Stracić współmałżonka (zawsze o żonie); viduari Cn (5): Tá młodziuchno owdowiawſzy/ wiecżną cżyſtość P. Bogu [...] obiecáłá. SkarŻyw 195; [Białegłowy máło rozſądne ſkoro owdowieią/ zaráz ſię zá mąż śpieſzą: mądre záś/ na wſzytko ſię dobrze oglądáią. PlutBud R3, R3].
Zwrot: »śmiercią męża owdowieć« (1): Trzydzieśći lat máiąc/ śmierćią mężá ſwego owdowiawſzy/ wſzytká ſię ná ſłuſzbę Bożą vdáłá SkarŻyw 139.
W przen (3): nędzna duſzá twoiá/ ktora iuż owdowiáłá prze ſproſność grzechu twego/ á rozwiodłeś ią z wdzięcżnym oblubieńcem iey á s pánem iey. RejPos 223.
owdowieć po kim (1): Ieſtem Kxięſtwá Słuckiego Kxiążęca Koroná. Ktora po miłych ſynách á dźiedźicách ſwoich/ Otom iuż owdowiáłá KołakCath A3v.
Szereg: »owdowieć i osierocieć« (1): Iuż tá Stolicá Cárogrocka [...] mowi do was: Owdowiáłám y oſieroćiáłá/ związána pomocy wam dáć nie mogę. SkarJedn 387.
2. [Zostać opuszczonym [od kogo]: Bo niebył owdowiał lud Iſráelſki y Iudſki od Páná Bogá ſwego [non fuit viduatus Israël et Iuda a Deo suo; nie owdowiał Izráel y Iudá od Boga ſwégo WujBib] Leop Ier 51/5; BudBib Ier 51/5 (Linde).]
EW