[zaloguj się]
[pdf]

PAROCHIJAN (5) sb m

parochijan (4), parafijan (1); parochijan RejFig, Mącz (2), SarnStat, parafijan SeklKat.

par- (3), pår- (1); par- RejFig, SarnStat; par- : pår- Mącz (1:1); o jasne, drugie a pochylone; parafijan z tekstu nie oznaczającego pochyleń.

Fleksja
sg pl
N parochijån parochijånowie
G parafijåna parochijånów
A parochijåna parochijåny

sg N parochijån (1). ◊ G parafijåna (1). ◊ A parochijåna (1). ◊ pl N parochijånowie (1). ◊ G parochijånów (1). ◊ [A parochijåny.]

Sł stp brak, Cn notuje, XVII (z Cn) – XVIII w.: parafian(in).

1. Mieszkaniec parafii, wierny należący do społeczności kościelnej podległej jednemu proboszczowi; paroecus Mącz, Cn; parochianus JanStat, Cn; aedis sacrae accola, curialis, eiusdem fani consors Cn (5): tegoć obyczaiu ſtarego nieganym/ chodzić ras wrok wdom paſterzowy wſzelkiego parafiana ſwego SeklKat Z2; Mącz 280d, 281a; roſkázuiemy/ żeby Stołowégo álbo Kolędy Rektorowie kośćielni niewyćiągáli nápotym od ſwych Párochianów poniewolnie. SarnStat 191; [Náſz Pleban [...] Vczył nas Párrochiany O tym/ iż ſie poſćić mamy KorczRozm A4v; Iako parafianowie/ ku służebnikom słowa Bożego/ na ſpowiedzy mieć ſię maią. UstKościel 113, 111v].
Przen i żart. (1): PLebanowi pieſek zdechł/ w ktorym ſie był kochał/ Schował go ná cmyntarzu/ więc gi biſkup pozwał. Pleban wziąwſzy dukatow/ biſkupowi podał/ Powiedáiąc że ten pieſ/ krześćiáńſkie ſkonał Pieniądze kſze biſkupie/ wam wſzytki odkazał/ Mnie iedno Trycezimę mowie záſię kazał. Biſkup wziąwſzy pieniądze/ rozgrzeſzył Plebaná/ A s pieſká też vcżynił/ wnet párochianá. RejFig Aa5v.
2. [Proboszcz, pleban:
Szereg: »pleban albo parochijan«: Byli przed tym plebanowie Albo párochianowie Ty nierządy obaczáli Biſkupom wnet oſkarżáli MorawRozm K3.]

Synonimy: 2. fararz, pleban, proboszcz.

ZCh