[zaloguj się]
[pdf]

PASIEKA (17) sb f

Oba a oraz e jasne.

Fleksja
sg pl
N pasieka pasieki
G pasieki pasiek
D pasiece
A pasieki
I pasieką pasiekami
L pasiece pasiekach

sg N pasieka (6). ◊ G pasieki (1). ◊ [D pasiece. ◊ I pasieką. ◊ L pasiece.] ◊ pl N pasieki (3). ◊ G pasiek (2). ◊ A pasieki (2). ◊ I pasiekami (1). ◊ L pasiekach (2); -ach (1), -(a)ch (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przyładów) – XVIII w.

1. Zespól uli z pszczołami: alvearium, apiarium, castra a. cubilia apum, locus in quo siti sunt alvei apum, melitton, melittotrophium, mellarium, mellifica loca, mellificus saltus, pastiones et pabulationes apum, statio apum Cn (10): czo sye doticze Pczol wpasyekach tich wybyly [Tatarzy] trzi thiſyącze y polpyeta ſtha LibLeg 11/102, 6/157, 11/98 [2 r.]; GostGosp 8; GostGospPon 170; ſkoro z páśieki wyidą pſzcżelne roie: Ieſli ich nie dośćignieſz/ iuż wiedz że nie twoie. KlonWor 25; [trzeba pasieczę [!] tham mieyscze zagrodzić Gdzie bi niemogl na mniey wyatr pczoli dochodzić ŚwirPasiecz 252].

W połączeniu szeregowym (1): Pan ma pozywáć nie kmieć/ gdy mu naczynie álbo ſtátki iákié pobiorą ná rzéce/ w leśie/ w páśiekách SarnStat 677.

[Zwrot: »pasieki podbierać«: Pod takiemże karaniem pasiek i pszczół cudzych nie ma się żaden ważyć podbierać. UstWojsk 1525/343.]
Wyrażenie: »podolskie pasieki« [Podole słynęło z hodowli pszczół] (1): Acz mi miodu Podolſkié páśieki nie dáią KochPieś 37.
Szeregi: »pasieka albo pszczolnik« (1): aby any polakom w Voloſzech, any Volochom w polſczie nyebilo volno dobithkow paſcz, any paſzyek albo pſczolnykow czinycz, krom doſzwolenya Stharoſth LibLeg 6/157.

[»pasieki i pszczoły«: UstWojsk 1525/343 cf Zwrot.]

2. Polana w lesie, gdzie wypasa się bydło (2): Sarepta, dicitur silva pasyeka iuxta urbem Sareptam BartBydg 137; Saltus, Locus incultus propter sylvas [...] aut id genus, ubi pecus pasci possit – Chros lyna [lege: chroślina] gdże bydło paſſaią, paſieka. Calep 941a; [p. Andrzejowi [...] dostało się siedlisko stare dworskie [...], z dąbrową do tego przyległą, Pasieką nazwaną. InwSzlachKal 1595 nr 60].
3. Zasieki, ogrodzenie obronne ze ściętych drzew (2): Ian Tarnowſki Hetman [...] położył ſię z ſześcią tyſięcy żołnierzow ſwoich v Obertiná ná mieyſcu obronnym/ obwárowawſzy oboz dobrze páſiekámi/ y wozámi zprzężonymi. StryjKron 757.

pasieki czego (1): rozrzućiwſzy páſieki obozu ſwoiego ſámi Polacy/ ſkoczyli wſzyſcy zápalczywie do Wołochow StryjKron 757.

4. Kryty dół do przechowywania produktów spożywczych (2): Syrus fossa est subterranea condendis frumentis apta, Páſieká/ Pársk. Mącz 437c.
Wyrażenie: »pasieka ruska« (1): Siri, Piwnice/ párski álbo doły w ziemi do chowánia żytá należące/ páſieki ruskie mogą też być zwáne. Mącz 396b.
5. Kręta droga (1): Anfractus, dicuntur obliqui viarum flexus, in sese recurrentes, ab Am et frango, quod recta via crebis maeandris undequaque sit interrupta – Droga krzężiſta, Paſieka. Calep 69b.

Synonimy: 1. pszczelnik; 4. doł, parsk, piwnica.

ZCh