Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: 2. PIRWIS

Następne hasło: PIRWO »

[PIRWNY nm

Fleksja

N pl m pers pirwni.

Sł stp: pirwny, napirzwny, Cn, Linde brak.

Znaczenia

[Liczebnik porządkowy odpowiadający głównemu „jeden”]
- 1. [Dotyczy kolejności występowania w czasie; w funkcji rzeczownika]
- 2. [Dotyczy wartościowania; najważniejszy; w funkcji rzeczownika]

Liczebnik porządkowy odpowiadający głównemu „jeden”:

1. Dotyczy kolejności występowania w czasie; w funkcji rzeczownika: Tehdy gdiż prziszli ktorzi przi iedennaste godzinie prziszli/ wzięli sú iednostayne pieniαdze. Ale prziszedszy y pirwni [primi PolAnt Matth 20/10]/ nadziali sie że by więcey mieli wziαcz SandMalEwan 67.

2. Dotyczy wartościowania; najważniejszy; w funkcji rzeczownika:

W przeciwstawieniu: »pirwny ... (naj)pośledniejszy«: Tak będα nayposlednieyszi pirwni/ a pirwni poslednieyszi [sic erunt novissimi, primi: et primi, novissimi. PolAnt Matth 20/16]. SandMalEwan 67.

Cf PIERWIASTNKI, PIERWSZY, 1. PIERWY]