[zaloguj się]
[pdf]

ROZPUKŁY (7) part praet act

roſ-, ros- (6), roz- (1).

o prawdopodobnie jasne (tak w roz-).

Fleksja
sg
mNrozpukły nN
G Grozpukł(e)go
Arozpukł(e)go Arozpukł(e)
pl
N m pers rozpukli
D rozpukłym, rozpukł(e)m

sg m N rozpukły (1). ◊ A rozpukł(e)go (1). ◊ n G rozpukł(e)go (1). ◊ A rozpukł(e) (1). ◊ pl N m pers rozpukli (1). ◊ D rozpukłym (1), rozpukł(e)m (1) FalZioł (1:1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów).

1. Pęknięty; ruptus BartBydg, Miech (3): Ruptus, rospucli BartBydg 134.
a. Który pękł i z którego wypłynęły wnętrzności (2): j nalezli obraz panny Mariey przed ktorym ſwieca gorzała, á pod nim leżącego ſmoka rozpukłego MiechGlab 71; Y wiśiał [Judasz] iák Mártahuz/ á zá tym też trzewá Z roſpukłego niekiedy płynęły cżerewá. KlonWor 31.
2. W funkcji przymiotnika: mający przepuklinę (4): Proch vcżyniony z liſtu tego ziela [tj. pępkowego ziela]/ dany ku piciu w winie tym ktorzy ſą roſpukli/ oſobną pomoc ſtąd maią. FalZioł I 111a [idem [SienHerb 136a]]; Też to ziele [psilium] ſtłucżone á z ocztem zmieſzane/ roſpukłym dzieciom ieſth plaſtr vżytecżny FalZioł I 111d [idem [SienHerb 136b]], I 38a; [(nagł) Nomenclatura et interpretatio morborum variorum, in lingua Polonica. (–) [...] Crepatus Rozpukły. SzymŁowEnch ‡3; SienHerb 136a (Linde s.v. rozpuknąć), b (Linde s.v. rozpuknąć); roſpukły/ Herniosus, ruptus. Volck Xxx3v].
a. Na którym jest przepuklina (1): Też roſpukłem dzieciom vcżiń plaſtr [z żywokostu mniejszego]/ á prziłoż na roſpukłe mieſcze moczno prziwiązawſzi ręcżnikiem/ á vlecży. FalZioł I 38a.

Synonimy: 1. rozpadły, rozsiadły; 2. klinaty.

Cf PRZEPUKŁY, ROZPUKNĄĆ SIĘ

MPi, SBu