[zaloguj się]
[pdf]

POCHYLIĆ SIĘ (9) vb pf

sie (5), się (4).

-chy- (8), -chi- (1).

o jasne.

Fleksja
inf pochylić się
praet
sg
1 m pochylił(e)m się
3 m pochylił się
f pochyliła się
n pochyliło się

inf pochylić się (1). ◊ fut 1 sg pochylę się (1). ◊ 3 sg pochyli się (2). ◊ praet 1 sg m pochylił(e)m się (1). ◊ 3 sg m pochylił się (2). f pochyliła się (1). n pochyliło się (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVII w. s.v. pochylić.

1. Przestać być wyprostowanym ku górze (8):
a. Zgiąć się (4): thamże ſie ſmiele wybijaiącz/ gdy lewą rękę podnioſl [...] tedy go drugi tatharzyn pod pachę oſzcżepem przebodł/ tak że on iuż za martwe z konia ſie pochylił [defluxit] ſpuſciwſzy rękę. MiechGlab 12.
Przen: Stracić nadzieję, załamać się (3): Poćieſzy ſię nieżycżny/ ieſli ſię pochylę/ Lecż gdyżći Pánie vfam/ niechay ſię nie mylę/ Twym rátunkiem GrabowSet H3v; Stałem ſię nędznym y pochyliłem ſię práwie do końcá: przez cáły dźień chodźiłem ſmutno. LatHar 162.
Fraza: »[komu] się nos na doł pochyli« = ktoś popadnie w depresję, załamie się (1): Roſprawyż wſytko pochwyly Gdyċ ſię nos nadol pochyly. Bo choć nierad tedy muſy O kogo ſię ſmierċ pokuſy. RejKup f2.
b. Odchylić się od pionu; nutare, pandare Mącz (4): Aedes nutant, Dóm ſie pochylił. Mącz 255a; GostGosp 12; Ołtarze obnáżone: dzwonicá odártá/ Bárzo ſię pochyliłá/ ſtoi nie podpárta. KlonWor 49.
Zwrot: »pochylić się na stronę« (1): Pandare, Vyść á pochilić ſie ná ſtronę yáko ściány názbyt obciężone Mącz 275b.
2. Ustąpić w walce, nie wytrzymawszy naporu nieprzyjaciela (o wojsku) (1): Ieſli ſie nieprzyiaćielſkie woyſko pochyliło/ tedy ći wſzyſcy poſtronni [lekkozbrojni] gonili. BielSpr 14v.

Synonimy: 1. nakłonić się, skłonić się; 2. cofnąć się, ustąpić.

Formacje współrdzenne cf CHYLIĆ SIĘ.

Cf POCHYLENIE

MF, SBu