[zaloguj się]

POCZYTANY (185) part praet pass pf i impf

pf (32), impf (9), pf a. impf (144); pf ComCrac, KromRozm II, KrowObr 56v, BibRadz Thren 4/2, Rom 8/36, WujJud 97, 98, BudBib Is 40/15, Thren 4/2, CzechRozm 75v, 76, SkarJedn 316, SkarŻyw 284, 384, [407], 441, 552, 559, GórnRozm, GrabowSet, LatHar 275, 542, 592, WujNT Rom 4/3, 9, 10, s. 538, Rom 8/36, s. 658, Iac 2/23, PowodPr 49, SkarKaz 84b; impf KrowObr 56v, CzechRozm 211v, WujNT Rom 4/4, 5, 11, Hebr 7/6, SarnStat 374 [2 r.], 375.

poczytany (111), poczytan (74).

o jasne. ◊ W formie złożonej -any (80), -åny (3) KrowObr, BibRadz, CzechRozm. ◊ W formie niezłożonej -åna; -ån (29), -an (2); -an SkarJedn; -ån : -an CzechRozm (1:1); -åno (27), -ano (1) SkarŻyw.

Fleksja
sg
mNpoczytån, poczytany fNpoczytanå, poczytåna nNpoczytåno, poczytan(e)
G Gpoczytan(e)j G
D Dpoczytan(e)j D
Apoczytan(e)go A A
Ipoczytanym I I
pl
N m pers poczytani
subst poczytané

sg m N (praed) poczytån (32), poczytany (21); -ån UstPraw (2), BibRadz, BielKron (2), KwiatKsiąż, Mącz (3), BudBib, ModrzBaz (6), KochPs, SkarJedn, StryjKron, GórnRozm, GórnTroas, GrabowSet, SarnStat (5); -any KrowObr, ReszPrz, LatHar (4), WysKaz, PowodPr (3), CiekPotr; -ån : -any CzechRozm (2:3), SkarŻyw (1:6), WujNT (2:1).A poczytan(e)go (1).I poczytanym (1).f N poczytanå (27), poczytåna (13); ~ (attrib) -å (4); ~ (praed) -å (23), -a (13); -å Mącz (2), WujJudConf (2), CzechEp, WujNT (12), SarnStat (3), PowodPr; -a GroicPorz (2), UstPraw (2), BibRadz, KwiatKsiąż, WujJud, RejPosWstaw, BudBib (2); -å : -a KrowObr (1:1), CzechRozm (1:2).G poczytan(e)j (3).D poczytan(e)j (2).n N (praed) poczytåno (29), poczytan(e) (4); -e BibRadz; -o : -e GroicPorz (2:1), Leop (1:1), ModrzBaz (4:1).pl N m pers poczytani (31). subst poczytané (21); -é (6), -(e) (15).

Składnia dopełnienia sprawcy: poczytany od kogo (4).

stp s.v. poczytać, Cn brak, Linde XVII w. s.v. poczytać.

1. Uważany, uzna(wa)ny, oceniony (oceniany); aestimatus, reputatus PolAnt, Vulg (156): Iákoż tedy ieſt poczytána [wiara]? w obrzezániu? czyli w nieobrzezce? WujNT Rom 4/10.

poczytan(y) u kogo (3): Mącz 495d; V ludzi świeckich/ iáko mowi S. Ambroży/ ći zá podłe á niſkie pocżytáni ſą/ ktorzy o cżeść y o ſławę y o bogáctwá/ żywotá tego śmiertelnego niedbaią. SkarŻyw 473; PowodPr 67.

poczytany jaki (2): tedy tákowy tzłowiek w kroleſtwie niebieſkim/ bywa potzytany dármo/ á z łáſki/ z niepráwego práwy/ z winnego niewinny/ z martwego żywy KrowObr 44; WujNT 2.Thess 1/5.

poczytan(y) jako kto, jako co (7): BibRadz Thren 4/2, Rom 8/36; BudBib Is 29/16, 40/15; ieſli drogámi Przykazánia Bożego chodźić niebędźie/ nieinácżey będzie pocżytan [non alio loco reputabitur]/ iedno iáko on Saul Krol Izráelſki ModrzBaz 23v; WujNT Rom 8/36; PowodPr 21.

poczytany miasto czego (1): Trzeći ſtopień ieſt odkazánie v kogo długow iáſnych [...]/ kthore też miáſto fantu wedle Práwá máią być poczytáne. GroicPorz dd.

poczytan(y) komu [w tym przekład tego samego tekstu Rom 4/3, 9, 11 (13)] (22): SeklKat V3v; BielKom nlb 3; KrowObr 56v [2 r.]; Leop 2.Tim 4/16; A przeto bráćie miły co ieden głupie Sędźia vczyni/ niema to być drugiemu Sędźiemu zá głupſtwo poczytano o to. OrzRozm H4v; KwiatKsiąż B3v; WujJud 97, 98; ták też [Chrystus] nam vdźiela doſkonáłośći ſwoiey/ gdy wierzymy weń/ y iego ſpráwiedliwość zupełna bywa nam pocżytána zá náſzę właſną. WujJudConf 77v; CzechRozm 75v, 76; SkarJedn 132; SkarŻyw 284; KochWr 25; Y wźiął [Abraham] znák obrzezánia [...]: áby był Oycem wſzytkich wierzących w nieobrzezce/ áby y onym poczytano było ku ſpráwiedliwośći [ut reputetur et illis ad iustitiam] WujNT Rom 4/11, Rom 4/3, 9, 24, s. 538 [2 r.], 547, 658, Iac 2/23; PowodPr 49.

poczytan(y) ku czemu [= za podlegającego czemu] [w tym przekład tego samego tekstu Rom 4/3, 9, 11 (13)] (14): Też o biczie a wystempy przecziwko koſcziolom, a koſczielnem oſobąm ſwięczonem [...], okrom tez tych ktorzyby bęndącz ſlugami Koſczielnemi a nie kapląny ſami w karczmach zwad ſzvkali a prze viedzieni wtych zwadach byli, czy niemayą bycz poczytany kv ſądu Duchownemv. ComCrac 20v; KrowObr 56v [2 r.]; WujJud 97, 98; CzechRozm 75v, 76; SkarŻyw 284; WujNT Rom 4/3, 9, 11, s. 538, 658, Iac 2/23.

poczytan(y) miedzy kogo, miedzy co (16): tedy pierwſzy ſtopień ku płaceniu ieſt/ ruchoma máiętnoſć/ między ktorą naczynie ku ſpráwiániu roley przynależące/ nie ma być poczytáne. GroicPorz cc4v; BielKron 49v; In numerum oratorum venire, Miedzy wymowce/ a rzeczniki być poczitan. Mącz 480d; WujJudConf 208; RejPosWstaw [1103]; ModrzBaz 86v; Y roſkazáliſmy im áby tego przebłogosłáwionego Leoná [...]/ zá świętego/ y miedzy święte słuſznie pocżytánego/ mieli y cżćili. SkarJedn 316; ACżkolwiek Heretykowie Chrzeſt S. máią/ y byli niegdy Chrześćiánie: wſzákże iſz od wiáry S. odſtąpili/ miedzy niewierne pocżytáni ſą. SkarŻyw 152; y zſtał ſię godnym/ iſz był miedzy przednieyſze vcżnie od Páná pocżytány SkarŻyw 384, 171, 364, 441, 559; Opuſzcżáiąc wiele inſzych rzecży/ ktore tákże między rum nikcżemny pocżytáne być mogą: wezmę ieſzcże z nich niektore CzechEp 173; PowodPr 5; SkarKaz 84b.

poczytan(y) za kogo, za co, za jakie(go), za czyje(go) [w tym też: pro aliquo (1)] (86): SeklKat V3v; Wſzákże co przes długi czás wchodźi w obyczay/ to zá winę niebywa poczytano/ iáko w rzeczy/ ták theż w ſłowiech. GroicPorz cv, t3 [2 r.], y3; Leop Rom 2/26; UstPraw A, C4v, E4v, Iv; BibRadz Rom 2/26; OrzRozm H4v; BielKron 142v; KwiatKsiąż B3v, H4v, I2v, P2v; Tertium locum Milesiae oves obtinent, Trzecie mieyſce Myleſeyskie owce máyą/ to yeſt bywáyą poczitáne zá naylepſze po dwoyich. Mącz 447d, 268c, 412b, 447d, 495d; WujJudConf 77v; BudBib Lev 25/31, Thren 4/2; Ale dźieći obietnice pocżytáne będą zá naśienie [tj. za potomstwo] [aestimantur in semine]. BudNT Rom 9/8; tedyby to wſzyſtko nic nie pomogło do zbáwienia żadnemu: ániby táki mógł być pocżytán zá Chriſtuſowego. CzechRozm 187v, 77v, 80v, 81, 95v, 103v (10); ktory rząd cżem ieſt trudnieyſzy/ tem też ma być zá zacnieyſzy pocżytan [tanto praeclarius existimandum est]. ModrzBaz 19v, 5v, 28v, 30, 39v [2 r.], 50 (15); SkarJedn 32, 52, 100, 132; SkarŻyw 473; CzechEp 24, 112; GórnRozm N3; LatHar 112, 542, 592; Być vſpráwiedliwionym/ ieſt nie tylko być poczytánym zá ſpráwiedliwego [...] ále też być vczynionym z nieſpráwiedliwego iſtotnie ſpráwiedłiwym WujNT 530, 526, Rom 2/26, s. 533, 547, 580; Y ktobykolwiek [...] ná pánowánie téy korony náſtępował/ ten ma bydź poczytanhoſtem patriae SarnStat 15; że tákowi máią bydź poczytáni/ pro deſertoribus: to ieſt/ którzy vćiekáią z potrzeby SarnStat 447, 61, 87, 133, 632, 980, 1187; PowodPr 29, 49, 70; SkarKaz 82b. Cf »za nic poczytany«, »za złe poczytan«.

poczytan(y) czym, jakim (9): A ieſliby żony porzućić niechćiał/ áby [...] ono iego małżeńſtwo było potzytano nietzyſtośćią. KrowObr 234v, 204; BibRadz Eccli 1/21; WujJud 100v; ModrzBaz 7v; SkarŻyw 320; StryjKron 1; A ktoby gorſzym nád mię mogł bydź poczytány? CiekPotr 54. Cf cum A cum inf.

poczytan(y) miedzy kim, miedzy czym (8): Non in postremis esse, Nie w pomietliech być/ nie miedzy podleyſzemi być poczitan. Mącz 314d, 459b; żem téż być mógł przed oczymá twémi Poczytan między bydlęty ſproſnémi. KochPs 108; StryjKron 1; ReszPrz 80; GórnTroas 5; WujNT Hebr 7/6; ktory [grób] dla ſwey oſobnośći/ miedzy śiedmią dźiwow/ ktore ſą ná świećie ieſt pocżytány. WysKaz )?(2.

poczytany z kim, z czym [= jak kto, co] (2): CzechRozm 236; Nie ieſt rzecz ſłuſzna/ áby [...] żądliwośći święté z fortuną/ która ieſt niepewna/ były poczytáné [deputare JanStat 1017] SarnStat 952.

cum A cum infbyć” [w tym: jakim (1), w czym (1)] (2): Kto tedy będźie pocżytan być godnym ná Vrząd [dignus reputabitur honore]/ ten do Rzecżypoſpolitey ma przyſtąpić. ModrzBaz 43v; W którym ſzláchectwie y té chcemy bydź poczytáné [appellandos censemus JanStat 554]: którzy ácz z mátki proſtégo ſtanu/ wſzákże z oycá ſzláchćicá ſą vrodzeni SarnStat 237.

W charakterystycznych połączeniach: poczytany jako niezbożnik, jako poganin, jako proch; poczytany ku sprawiedliwości (13); poczytany miedzy pogany (pogaństwo) (2); poczytany za [jakie(go)] człowieka (ludzi) (2), za dobre (najlepsze) (4), za dziw, za głupstwo, za gołotę, za grzech (5), za jawnogrzesznika, za nikczemnego, za niskie, za podłe (2), za prawo (2), za (nie)przyjaciela (2), za sprawiedliwego (2), za syny (3), za szalonego, za własną (3), za złodzieja, za złośnika; miedzy bydlęty poczytany.

Wyrażenia: »lekce poczytany« (1): Opácżna tedy [...] ſpráwiedliwość ieſt w polſzce/ gdy [...] mężoboyſtwa vmyślne y gwałtowne/ [...] ábo pieniędzmi ábo śiedzeniem [...] nágradzáią: á kiedy iuż nayſrożey/ tedy pocżćiwośćią karzą/ ktora poſpolićie v tákich gwałtownikow lekce bywa pocżytána. PowodPr 67.

»w liczbie, w liczbę, w gromadzie [kogo], w poczcie [czego] poczytan(y)« [szyk 4:1] (2:1:1:1): KromRozm II i4v; Zakon też Máchometow broni tego/ áby ktokolwiek teyże wiáry/ w licżbie niewolnikow miał być pocżytan [servorum in numero haberi] ModrzBaz 48v; niezginąłem oycże miły/ gdy wgromádzie ſpráwiedliwych pocżytan będę. SkarŻyw 552; GrabowSet K3; LatHar 275.

»rowno [z kim] poczytany« (2): SkarŻyw [407]; powiedział ze nie iedno oPana Gniezninskiego, ale y o Pana Lesczynskiego rozumie Pan Kanclerz iz rowno zinnemi winnemi maią bydz poczytani. ActReg 140.

»za nie (a. nizacz) poczytan(y)« (4): BielKron nlb 3; Bo choć żeby teſz kto był doſkonáłym miedzy ſyny ludzkiemi/ wſzákoſz ieſliby nie miał mądrośći twey/ zá nic nie będzie pocżytan [in nihilum computabitur], BudBib Sap 9/6, 4.Esdr 6/58; A nie tylko trzebá ſię bać/ áby nam przezen [!] tá cząſtká nie przyſzłá w nágánienie: ále áby y kośćioł wielkiey Dyány nie był nizacz poczytan [in nihilum reputabitur] WujNT Act 19/27.

»poczytan za złe« [szyk 1:1] (2): Ná pierwſſy moiey ſpráwie [...] wſſyſtcy mię byli opuśćili: niech im to nie będzie pocżytano zá złe [non illis imputetur] Leop 2.Tim 4/16; KochWr 25.

2. Brany pod uwagę, uwzględniany (16): Grzech nie tylko nie bywa poczytány ále prawdziwie bywa odpuſzczány/ y duſzá omyta y oczyśćiona. WujNT Yyyyy4, 530 marg, 532, 546, 736.

poczytan(y) komu (6): tedy pocżytaná będzie krew mężowi onemu/ iákoby krew wylał BudBib Lev 17/4; WujNT 540, 666, 2.Tim 4/16. Cf poczytan(y) komu ku czemu.

poczytan(y) komu ku czemu (2): Temu záś co nie robi/ ále tylko wierzy w tego/ który vſpráwiedliwia niezbożniká: pocżytaná bywa oná wiárá iego ku ſpráwiedliwośći. CzechRozm 211v; WujNT Rom 4/5.

W przeciwstawieniach: »prawy (2), istotny, prawdziwie będący ... poczytany« (4): Confeſsioniſtow ſpráwiedliwoſć nie práwa ále pocżytána. WujJud 95v marg, Ll5; Spráwiedliwość iſtotna, á nie poczytána. WujNT 702 marg; Spráwiedliwość prawdziwie w nas będąca, przećiw haeretickiey ſpráwiedliwośći poczytáney. WujNT 533 marg.

Szereg: »przysądzany i poczytany« (1): Dźiwna rzecż/ że ſie ták tey nowey wáſzey przyſądzáney y pocżytáney Spráwiedliwośći/ przedtym nigdy nieſłycháney trzymaćie WujJud 95v.
3. Obliczany (13):

poczytan od czego [= od kiedy] (1): á ieſliby o zgubie ich w roku/ który od ſtrácenia liſtów poczytan bydź ma [a perditione literarum computando JanStat 102]/ iáwnégo y dowodnégo świádectwá [...] nie vczynił: tákowy [...] SarnStat 326.

poczytan(y) komu (3): KrowObr 56v; Lecz robiącemu/ zapłátá nie bywa poczytána podług łáſki [non imputatur secundum gratiam]/ ále podług powinnośći. WujNT Rom 4/4; SarnStat 375.

poczytan(y) po ile (4): Też vſtáwiamy: iż kożdy báłwan ſoli/ który bywa wyćięt w Bochni/ innym ſpoſobem nie ma bydź poczytan [non debet computari JanStat 40] Królowi IegoM. wzdawániu Zup/ iedno po ſześći groſzy SarnStat 375, 374 [2 r.], 375.

poczytany jak (2): Też vſtáwiamy: iż ilekolwiek kámięni łoiu będźie ználeźiono/ nie máią bydź ináczéy poczytáné zá gotowé pieniądze/ iedno iáko w tárgu SarnStat 374, 374.

Wyrażenie: »na liczbie, w rachunku poczytany« [szyk 1:1] (1:1): Téż vſtáwiamy: áby powrozy łyczáné nie ináczéy były poczytáné w ráchunku [non debent computari JanStat 39]/ iedno kożdy po ośmi ſkótów. SarnStat 374, 375.
Przen (1): Stárość nie ma być wedle lat pocżytaná. BibRadz Sap 4 arg.
a. Wliczany (4):

poczytan(y) w co (2): Mantissa lingua Thusca dicitur additamentum quod ponderi adicitur, Et quod sine ullo usu est alias Auctarium, Przidátek który yednák nie bywa poczitan w ſummę w Kupi. Mącz 208d; SarnStat 1173.

Wyrażenie: »na [czyją] część poczytan« (2): UstPraw B3; Chcemy/ y ſkázuiemy/ áby ná iego część álbo dźiał to było poczytano [quod in ipsius partem seu fortem computentur JanStat 559]. SarnStat 707.
Szereg: »poczytany i liczony« (1): A tá płaca winy od pomocy/ w zapłátę głowy/ którą principał mężobóycá czynić winien/ niema bydź poczytána y liczona. SarnStat 1173.

Synonimy: 1. dzierżan, mian, poczczony, traktowany, trzymany; 2. przysądzany; 3. liczony, obliczony, obrachowany, policzony, rachowany, zliczony.

Cf NIEPOCZYTANY, POCZYTAĆ

AW, MM