[zaloguj się]
[pdf]

ROZRUSZAĆ (4) vb impf i pf

impf (3) [w tym: praes (2), part praes act, [con]]; pf (1) [part praet act].

o jasne.

Fleksja
indicativus
praes
sg
1 rozruszåm
2 rozruszåsz
3 rozruszå
conditionalis
sg
2 m byś rozruszåł

praes 1 sg rozruszåm (1). ◊ 2 sg rozruszåsz (1). ◊ [3 sg rozruszå. ◊ con 2 sg m byś rozruszåł.] ◊ part praes act rozruszając (1). ◊ part praet act rozruszåwszy (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. rozruszyć.

1. pf Wprawić w ruch (1): náſz chory w ten czás/ z łożá złazſzy/ niechay ſye przechodźi/ y ćiáło rozruſzawſzy nieiáko zágrzeie Oczko 26v.
2. Niszczyć, niweczyć; irritum facere PolAnt; dissipare Vulg [co] (3): A wſzákoż ty rozruſzaſz boiazń [tj. bojaźń Bożą; detrusisti timorem] y kroćiſz rzecż przed Bogiem [tj. powściągasz modlitwy]. Bo náucżáią niepráwośći vſtá twoie BudBib Iob 15/4.
Zwrot: »rozruszać przymierze« [o Bogu] = irritum facere pactum PolAnt (1): BudBib Zach 11/10; [Prośimy ćię ábyś nas ná wieki nie podawał dla imieniá twégo/ á nierozruſzał przymiérza twégo [ne dissipes testamentum tuum]. WujBib Dan 3/34 (Linde s.v. rozruszyć)].
[Przen:

W przeciwstawieniu: »spoić ... rozruszać«: Ale dokonánie żywotá ieſt naylepſze tákie/ gdy w zupełney pámięći y cáłych ſmyſłach cżłowiek ſchodźi z świátá/ á przyrodzenie też ktore ſpoiło/ ták nadobną robotę ſwoię rozruſza. CiceroBBud 34.]

a. Roztrwaniać, marnotrawić (1): Nepotor, Vtrácam/ trawię/ hoynie ſobie poczinam/ rozruſzam máyętność. Mącz 245d.

Synonimy: 2.a. rozflarzać, rozpraszać, rozterać, roztrwaniać.

Formacje współrdzenne cf RUSZAĆ.

ZCh, SBu