« Poprzednie hasło: ROZSĄDZAĆ | Następne hasło: ROZSĄDZAJĄCY » |
ROZSĄDZAĆ SIĘ (3) vb impf
o oraz a jasne.
W inf -sądz- (1) CzechEp, -sędz- (1) NiemObr.
Fleksja
inf | rozsądzać się, rozsędzać się |
---|
conditionalis | ||
---|---|---|
pl | ||
1 | m pers | bysmy się rozsądzali |
inf rozsądzać się, rozsędzać się (2). ◊ con 1 pl m pers bysmy się rozsądzali (1).
Sł stp, Cn, Linde brak.
Znaczenia
1. Pociągać do odpowiedzialności, karać za przewinienia wobec siebie [z czym] (1): bo też nie wolno było prawdy mowić/ [...] poki cżás od Bogá náznácżony nie przyſzedł/ á poki Pán Bog nie pocżął ſię z beſtyą rozſędzáć NiemObr 165.
2. Rozpatrywać swoje przewinienia, oceniać swoje postępowanie (1): Bo gdybyſmy ſye ſami rozſądzáli [Quod si nosmetipsos diiudicaremus Vulg 1.Cor 11/31]/ tedyćby nas nie ſądzóno. BiałKat 271.
3. W funkcji strony biernej: Być osądzanym, ocenianym [czym] (1): (marg) W Rzymſkiey Kátholice nie máſz nic dobrego. (–) Niemáſz nic zdrowego: nic zbáwiennego: [...] nic z Bogiem y Chriſtuſem ſpolnego: gdyby ſię ſłowem Bożym ſámym ſzcżerze y prawdźiwie y porządnie/ nie oglądáiąc ſię ná ludzkie wymyſły y pobłażánia/ wſzytko rozſądzáć miáło. CzechEp 105.
Formacje współrdzenne cf SĄDZIĆ.
LW