[zaloguj się]
[pdf]

POHAŃBIĆ (16) vb pf

o oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf pohańbić
praet
sg pl
3 m pohańbił m pers pohańbili
imperativus
sg
2 pohåńb
3 niech pohańbi
conditionalis
sg
1 m bym pohańbił
3 m by pohańbił

inf pohańbić (5). ◊ fut 2 sg pohańbisz (1). ◊ 3 sg pohańbi (1). ◊ praet 3 sg m pohańbił (2). ◊ 3 pl m pers pohańbili (1). ◊ imp 2 sg pohåńb (1). ◊ 3 sg niech pohańbi (1). ◊ con 1 sg m bym pohańbił (1). ◊ 3 sg m by pohańbił (2). ◊ part praet act pohańbiwszy (1).

Sł stp: pohańbić, pogańbić, Cn brak, Linde bez cytatu.

1. Poniżyć, upokorzyć, ubliżyć; confundere Vulg; probro afftcere PolAnt [kogo, co] (11): Niech ſie ná wſſem záwſtidáią s ſwą wiecżną ſromotą/ Pohań ie ná wiek wiekow niech zginą s ſwą niecnotą LubPs S6; Niechayże będą zborzeni kthorzy mię poháńbić chćieli [Desolabuntur in mercedem pudoris sui] BibRadz Ps 39/16; Dziećię zcżárowáne/ ktore z kolepki cżart wynośił/ y od pierśi mámki odrywał y miotał/ chuſtecżką ſwoią zlecżył/ y cżártá poháńbił. SkarŻyw 412.

pohańbić za co (1): Bowyem ſam Bog roſproſſył tych poborcow kośći/ Y pohańbił ye márnye zá ich wſſetecżnośći LubPs N5v.

pohańbić w czym [= za co] (1): Cżemuż Pánie nie poháńbiſz złoſnikow w ich złośći LubPs F4v.

pohańbić w czym [= czym] (1): y poháńbi ćie [bogaty] w potráwach ſwych/ áleż ćię wyniſzcży dwá álbo trzy kroć/ á ná oſtátek náſmieie ſie z ćiebie Leop Eccli 13/8.

Szeregi: »pohańbić i (a) posromocić« [szyk 1:1] (2): Abym ia tu temu złemu ſwiátu nic gwoli niemowił [...]/ chwáły y kroleſtwá iego [tj. Pana Jezu Krysta] bronił/ á pohańbił [!] y poſromoćił/ Antykryſthá y krołeſtwo iego Amen. KrowObr 2v; BibRadz Ps 88/52.
W przen (2): Abowiemći Pánie poſromoćili nieprzyiaćiele twoi/ á poháńbili śćieſzki pomazáńcá twego. BibRadz Ps 88/52; SkarŻyw 444.
Przen (1): poháńbiwſzy śmierć/ obdárzył nas żywotem wiekuiſtym. LatHar 412.
a. Sprofanować (1): Entweihen. Poháńbić nabożeńſtwo. Profanare. Calag 161b.
2. Potępić; zganić [kogo, co] (5): A ieſlim ieſt fáłſzywy w tey przyſyędze moiey/ áby mię Pan Bog zágubił [...]/ áby mię Pan Bog poháńbił GroicPorz h3; RejPos 4; A ieſliś winien/ niech ćie pohánbi [te confundat JanStat 1130] wſzyſtko piſmo/ ktore ieſt nápiſano w piąći kśięgách Moyzeſzowych. SarnStat 265.

pohańbić czym (1): Tym też przyiáchánim krolow poháńbić chćiał P. Bog niewdźięczne Zydy/ [...] gdy oni z dáleká y z wielką pracą Zbáwićielá y Krolá niebá ſzukáią: á ći domowi o nim ſię nie pytáią SkarKaz 517a.

Szereg: »potłumić a pohańbić« (1): co z dawná Pan przez Proroká opowiedáć racżył/ iż miał záwżdy potłumić á poháńbić wymyſły mędrkow tákich RejPos 235v.

Synonimy: 1. nałajać, polżyć, poniżyć, posromocić, uwłoczyć, zelżyć, znieważyć; 2. potępić, zganić.

Formacje współrdzenne cf HAŃBIĆ.

Cf [POHAŃBIĄCY], POHAŃBIENIE, POHAŃBIONY

SBu