[zaloguj się]
[pdf]

1. ROZSYŁAĆ (42) vb impf

rozsyłać (40), rozsełać (2); rozsełać GórnRozm; rozsyłać : rozsełać KrowObr (7:1).

rozſ- (31), rosſ- (4), roſs- (3), roſſ- (3), rozs- (1).

o oraz a jasne; rozsełać z tekstów nieoznaczających é.

Fleksja
inf rozsyłać
indicativus
praes
sg pl
1 rozsyłåm
3 rozsyłå rozsyłają
praet
sg pl
1 m -m rozsyłåł m pers
f -em rozsyłała m an
3 m rozsyłåł m pers rozsyłali
imperativus
sg
2 rozsyłåj
conditionalis
pl
3 m pers by rozsyłali

inf rozsyłać (4). ◊ praes 1 sg rozsyłåm (2). ◊ 3 sg rozsyłå (12). ◊ 3 pl rozsyłają (5). ◊ praet 1 sg m -m rozsyłåł (1). f -em rozsyłała (2). ◊ 3 sg m rozsyłåł (8). ◊ 3 pl m pers rozsyłali (2). ◊ imp 2 sg rozsyłåj (1). ◊ con 3 pl m pers by rozsyłali (1). ◊ part praes act rozsyłając (4).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu.

Wysyłać wielu lub wiele w różne miejsca; dimittere (multos a. varios) Mącz, Cn; mittere (in diversas partes) Vulg, Cn [w tym: kogo, co (40)] (42): Mącz 226a; y ſtáráło ſię o to [usunięcie cesarza Fryderyka drugiego z cesarskiej stolicy] kilká Papieżow ieden po drugim/ klątwy/ y buły przećiwko niemu rozſyłáiąc NiemObr 168; Vrżąd piſze pozwy/ iężykiem właſnem Czeſkiem/ nie táką wáſzą łáćiną práwną Polſką/ ktorá nic w ſobie nie ma łáćińſkiego: tęnże ie vrżąd rozſeła/ á nikogo ná pozwie nie ſzkáluie GórnRozm F3.

rozsyłać do kogo (1): Lewitá ią [żonę] zrąbawſzy ná dwánaſćie ſztuk rozſyła do wſzytkich ſynow Izráelſkich. BibRadz Iudic 19 arg.

rozsyłać po czym (8): NiemObr 153; gdyż ia to Volumen: dla tego po Woiewództwách rozsyłam, áby o tym káżdy mógł iudicium ferowáć SarnStat 314. Cf Zwroty.

Zwroty: »listy rozsyłać« [w tym: po czym (1)] (3): MurzOrt B2v; Abowiem na krolewſkich liſciech álbo ná inych potentatow ſwiátá tego tedy to widamy iż mocne piecżęći mocne podpiſy bywáią/ áby byłá wiárá daná liſtom onym ktore po páńſtwiech ſwych vniuerſaliter rozſyłáią. RejAp 196, 196v.

»po świecie rozsyłać« [szyk zmienny] (5): Powiedz mi? Izali Piotr Swięthy [...] iákie pálliuſze przedawał/ y po wſzyſtkim ſwiećie rosſyłał? KrowObr 26; Inſzych odpuſtow niewſpominam/ to ieſt/ drugich bluznierſtw ná przećiwko Kryſtuſowi Synowi Bożemu/ ktore Papieżowie roſſełáli po wſzyſtkim ſwiećie KrowObr 79v, 26, 67, 68.

W przen (1): Y nic inſzego Luterá naprzod nie pobudźiło/ iedno/ iż tákiey niezbożnośći Papieżá Rzymſkiego wytrwáć nie mogł: widząc iáko ſwoie kramy rozſyłał/ y wykłádał/ po Niemieckiey źiemi NiemObr 153.
Przen [miedzy kogo] (1): nie lękay ſie żadnego wrzodu ktorem ia [tj. Bóg] rozſyłał miedzy Egipciány RejAp 132v.
a. O ludziach (27): W tymeś mieyſcu kilká dni leżał rozſyłáiąc Szpiegi KochJez B3; Y wezwał [Jezus] dwunaśćie: y począł ie po dwu rozſyłáć: [...] Y roſkazał im áby nic ná drogę nie bráli WujNT Mar 6/7, Mar 6 arg.

rozsyłać z czym (3): Ták iáko też to był potym y zwolennikom ſwym [Jezus] porucżyć racżył/ gdy ie ná ſzyrokość ſwiátá s tym ſwoim poſtánowieniem rozſyłáć racżył/ áby ſzli á opowiedáli tę ſwiętą łáſkę iego RejPos 300. Cf »z poselstwem rozsyłać«.

rozsyłać po czym (9): Mieli też oni Ceſárzowie Pogáńſcy ſtároſty ſwoie/ ktore po rozmáitych páńſtwách rozſyłáiąc/ przez nie świát rządźili NiemObr 160; WujNT 511. Cf »posły rozsyłać«, »rozsyłać po świecie«.

rozsyłać na co [= w jakim celu] (2): Tu iuż zrozumieſz/ iż ten nie mowi iáko wierny páſterz/ iedno iáko ſproſny naiemnik [...] Zápomniawſzy tego co Pan rzekł Apoſtołom ſwoim/ gdy ie rozſyłał ná to ſwięte páſterſtwo ſwoie RejPos 124; WujNT 511.

rozsyłać skąd (1): Piotr z Rzymu vcznie ſwe ná ſzczepienie wiáry rozſyła po rozmáitych ſtronách y kráinách świátá. WujNT 511.

rozsyłać dokąd (9): [Artakserses] rozſyłał Zydy ná wſzytki cżęśći świáthá/ áby nigdziey pod nim w iednośći nie byli BielKron 335v, 449; RejPos 318v [2 r.]. Cf »rozsyłać na świat«.

cum inf (1): [Luzytani powiedzieli, że pan ich] ták ná zachod ſłońcá iáko ná południe/ rozeſłał y rozſyła ieſzcże ſzukáć nieznáiomych kráin ſwiátu/ y pożytkow wſzelkich BielKron 449.

Zwroty: »posły rozsyłać« [w tym: do kogo (1), po czym (1)] (2): Iuż konie zbroie ſkupuy/ iuż ſzukay hetmánow/ Poſły wſzędzye rozſyłay do poſtronnych pánow. RejWiz 69v; SkarJedn 226.

»z poselstwem, w poselstwie rozsyłać« [szyk zmienny] (2:1): Bodaybych ia do śmierći nie znał páná twego. Ieſliże tym doſtátkiem ſwoie komorniki/ Co w poſelſtwiech rozſyła/ ták tám chowa wſzytki. RejWiz 159; A s thym poſelſtwem rozeſłał [Pan Jezus] do nas Apoſtoły ſwoie/ y dziś rozſyła ſługi wierne koſciołá ſwego. RejPos 119v, 318v.

»rozsyłać po świecie (a. po światu), na świat (a. na szyrokość świata)« [szyk zmienny] (6:5): KromRozm II b4v; Czemu Papieſz kxiędze ſwoie roſsyła po ſwiećie. KrowObr 119 marg [idem Rrv], 119, Rrv; [mówi Helijasz do młodzieńca] Bo nas tákich niemáło ná ten ſwiát [Pan] rozſyłał/ Aby ten nędzny narod przez nas vpominał RejWiz 178; Abowiem wiele ludzi ktorzy byli w pułnocnych kráinách/ dziś ſą w południch: kthorzy byli ná wſchod Słońcá/ dziś ſą ná zachod: ták ie rozſyłáli y odmieniáli po świećie ſtárzy Monárchowie BielKron 335v; RejAp 6v; RejPos 300, 347; BielSat G4v; [Ziemia Polska mówi:] Skárby moie/ chleb/ piwo/ żelázo ná pługi/ Potráćiłam cne ony ſwey oycżyzny ſługi. Ktorychem dość pierśiámi ſwymi wychowáłá/ Y práwie ná wſzyſtek świát wſzędzie rozſyłáłá. BielSen 18 [podobnie BielSat ].

»wszędzie (a. wszędy) rozsyłać« (3): Dał też [Pan] pewną wiádomość o tych ſprzećiwnikoch [tj. czartach]/ A iáko ſie ſtáráią o márnych nędznikoch. [...] A ſpolne hárcowniki wſzędy rozſyłáią/ Co iuż więc tym y owym wſzytek ſwiát mieſzáią. RejWiz 169v, 69v; BielSen 18.

Przen [co dokąd] (1): Cić ſą Epikurowie/ ktorzy [...] kupiectwo vſtáwicżne w budach ſwych prowádzą tymi to duſzámi. Kthore roſſyłáią do Cżyſcá/ do Niebá/ do Piekłá GrzegŚm A2v.

Formacje współrdzenne cf 1.SŁAĆ.

Cf ROZSYŁANIE

MN