[zaloguj się]
[pdf]

POKROPIENIE (22) sb n

Oba o oraz pierwsze e jasne; końcowe e z tekstów me oznaczających é lub -é.

Fleksja
sg
N pokropieni(e)
G pokropieniå
D pokropieniu
A pokropieni(e)
I pokropienim, pokropieni(e)m

sg N pokropieni(e) (6). ◊ G pokropieniå (5). ◊ D pokropieniu (3). ◊ A pokropieni(e) (5). ◊ I pokropienim (2) CzechRozm, WujNT, pokropieni(e)m (1) LatHar.

Sł stp brak, Cn s.v. pokrapianie, Linde brak.

Polanie kroplami, zroszenie, spryskanie, skropienie, uczynienie wilgotnym, mokrym; aspersio PolAnt, Mącz, Vulg, Cn; aspersus, irrigatio Mącz, Cn; aspergo Mącz; perfusio, respersio, respersus, rigatio, riguum Cn (22): Irrigatio, Pokropienie/ Polanie. Mącz 356b, 404a [2 r.].

pokropienie czyje [= kto kropi] (1): Exhorrui ad tuum aspersum Wezdrgnąłem ſie od twego pokropienia. Mącz 404a.

Wyrażenie: »pokropienie wodą« [w tym: po czym (1)] = aspersio aquae Mącz (2): Też to ziele wypadza [!] z domu iadowite robaki gdy bedzie w domu/ albo kadzenie z niego/ albo pokropienie podomu wodą w ktorey bedzie wrziało. FalZioł I 2b; Mącz 404a.
a. O ceremoniach religijnych (15):
Przen: Obmycie z grzechów (6): przyſtąpmyſz z prawdźiwym ſercem w zupełnośći wiáry/ máiąc ſercá pokropienim oczyśćione [accedamus cum vevo corde ... adspersi corda] od ſumnienia złego/ y ćiáło omyte czyſtą wodą WujNT Hebr 10/22.
Wyrażenie: »pokropienie krwie, krwią; krew pokropienia« [o Chrystusie] = a(d)spersio sanguinis PolAnt, Vulg; sanguis aspersionis PolAnt [szyk 4:1] (3:1;1): [przyszliście] do Iezuſá pośrzedniká nowego Teſtámentu/ y do krwie pokropienia/ ktora zacnieyſze rzeczy mowi/ niżli mowiłá kreẃ Ablowá. BibRadz Hebr 12/24, 1.Petr 1/2; iáko ty ſłowá iego [Boga] świadcżą. Ktorymi pokropienie krwią Iezuſá Chriſtuſá wyraża y powſtánie iego od vmárłych CzechEp 317; WujNT Hebr 12/24, 1.Petr 1/2.
α. W judaizmie Starego Testamentu (3): Oddaſz też y wino ku pokropieniu [pro libamine] zá wdźięczną wonnoſć Pánu. BibRadz Num 15/7.

pokropienie czego (1): Przytym [ma oddać] winá czwartą częſć Hinu/ ku pokropieniu [pro libamine] ofiar palonych BibRadz Num 15/5.

Szereg: »pokropienie i omycie« (1): Niecżyſte w Zakonie dwoiáko ocżyśćiano/ pokropieniem y omyćiem LatHar 165 marg.
β. W chrześcijaństwie (6):

W przeciwstawieniu: »pokropienie ... ponurzenie« (1): Był też ſpor około ceremoniy chrztu/ y okázuie ſię/ iż nie pokropienie tylko/ ktorego dźiś vżywáią: ále ponurzenie bywáło. NiemObr 149.

Wyrażenie: »wody pokropienie« [szyk 3:2] (5): Nieieſt rzetz podobna áby ieſztze mieli być [...] pogani/ ktorzyby przes pokropienie wody vtzárowáney/ mieli prośić Bogá przodkiem o zdrowie duſzne KrowObr 72v, 71v, 72v [2 r.]; CzechRozm 111v.
b. Nawodnienie, podlanie (2):
Przen (1): Tyś tzłowieká przyoblokłá Márya/ który ćię bes náſienia y bes żadnego pokropienia płodną vtzynił Márya KrowObr 176v.
α. O deszczu (1):
Wyrażenie: »pokropienie wody« (1): in ſtillicidijs eius letabitur germinans [...]. Płodna ziemia z pokropienia tey wody będzie ſie weſeliła. WróbŻołt 64/11.

Synonimy: oblanie, polanie.

Cf POKROPIĆ

KO