Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [POMIERZEĆ SIĘ]

Następne hasło: 2. POMIERZENIE »

1. POMIERZENIE (3) sb n

o oraz pierwsze i drugie e jasne; końcowe e z tekstów nie oznaczających é oraz -é.

Fleksja

	sg
N	pomierzeni(e)
G	pomierzeniå
D	pomierzeniu
A	pomierzeni(e)

sg N pomierzeni(e) (1). ◊ G pomierzeniå (1). ◊ D pomierzeniu (1). ◊ [A pomierzeni(e).]

Sł stp notuje, Cn s.v. pomiar, Linde w objaśnieniu s.v. pomiar.

Znaczenia

1. Dokonanie pomiarów, obmierzenie (2)
2. [Jednostka miary]
3. Proporcja, właściwy stosunek (1)

1. Dokonanie pomiarów, obmierzenie [czego] (2):

Zestawienie: »nauka pomierzenia ziemie« = geometria (2): Sol Democrito magnus videtur quippe homini eruditio et in Geometria perfecto, Democrituſowi ſie zdá że słóńce yeſt wielkie/ yákoſz to człowiekowi vczonemu/ á w nauce pomierzenia ziemie doskonáłemu. Mącz 343a, 144c.

2. [Jednostka miary: A bylo tam kamiennych dzbanow szescz [...] biorαce osobliwie pomierzenÿe dwoie albo troie. SandMalEwan 32.]

3. Proporcja, właściwy stosunek; commensuratio, symmetria Mącz; aequatio, exaequatio, temperamentum, temperatio Cn (1): Symmetria, Commensuratio Pomierzenie/ Vmiárkowánie/ mierne vformowánie. Mącz 436c.

Synonimy: 2. mensura, miara; 3. umiarkowanie.

Cf 1. POMIERZYĆ