[zaloguj się]

POŻĄĆ (16) vb pf

o jasne.

Fleksja
inf pożąć
praet
sg pl
1 m pożąłem, -m pożął m pers
f -m pożąła m an
3 m pożął m pers pożęli

inf pożąć (5).fut [1 sg pożnę.]2 sg pożniesz (1).3 sg pożnie (1).3 pl pożną (2).praet 1 sg m pożąłem, -m pożął (2). f -m pożąła (1).3 sg m pożął (1).3 pl m pers pożęli (1).part praet act pożąwszy (2).

stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.

Ściąć zboże przy użyciu sierpa; metere PolAnt, Vulg; demetere, destringere Mącz (16): Avenas destringere, Pożąć/ poſiec. Mącz 421c.

pożąć co [= zboże] (12): Iakom ya nyepoząla any pobrała zitha anym go w dom swoy ku pothrzebye swey nye wnyosla ZapWar 1518 nr 2209, 1509 nr 2051; GliczKsiąż I4v; Demetere et congregare fructus, Pożąć y zwoźić pożytki. Mącz 220a; SienLek 44v; Zaś modli ſie do czwartego Bogá Pilwitá/ áby raczył dáć wſzytki zboża pięknie pożąć y do gumien zgromádzić StryjKron 161; Pan ktorych Kmiotkow nie chce zubożyć/ máią mieć roley ták wiele/ coby vżynáli więcey niż Pan ná folwárku/ co z dźieśięćiny pożną. GostGosp 150; Ludźie máią wychodźić do oźiminy v Pánow [...]: wſzákoż gdyby zá śiedm á nawięcey zá ośm dni pożąć nie mogł w folwárku oźiminy/ tedy iuż ći ktorzy roley nie máią máią bydź wolni. GostGosp 158, 158, 162; [Żniwa tam poczynają się na końcu marca, a przed skończeniem kwietnia muszą już wszystko pożąć RadzPodróż 149; Cresc 1571 483; LustrMalb I 28]. Cf pożąć co komu.

pożąć co [= pole] (1): Bogacże [...] Náſkárbiliśćie ſobie gniewu ná oſtátnie dni. Oto zapłátá naiemnikow/ ktorzy pożęli kráiny wáſze [qui messuerunt regiones vestras Vulg Iac 5/4] PowodPr 69.

pożąć co [= zboże] komu (2): yako ya tho vyem ysze sigmvnth szszamoth nyeposząl gwalthem pszenycze szlyachathnemv abramovy Szszamoth ZapWar 1505 nr 1971, 1505 nr 1971.

W przeciwstawieniu: »siać ... nie pożąć« (1): Siać będzieſz á nie pożnieſz [Tu seminabis, et non metes]/ będźieſz tłocżył oliwę/ ále ſię ią nie pomáżeſz BibRadz Mich 6/15.

W porównaniu (1): Bo yáko zboże kthore ráno pożnye nye bywa dobre [...]/ thák ten ſyn ktory nye poſtánowiwſſy ſie będzye ſlużył/ nye doydzye cżemby myał być/ nye cżłowiekiem ſie ſtánye/ ále cos ná cżłowyeká ſie tráfi y poydzye. GliczKsiąż I4v.

Szereg: »posiać i pożąć« (1): poſiawſzy y pożąwſzy/ krolowi to przynoſzą/ A przymuſzáią iedni drugie/ áby dawali mu dań/ choćiaż on tylko ſam ieſt. BibRadz 3.Esdr 4/6. [Ponadto w przeciwstawieniu 1 r.]
[Przen: Zgładzić, zamordować [kogo]: I Stáłá ſie mowá PANSKA do Jehu ſyná Hánáni przećiw Bááſá/ mówiąc: [...] oto ia pożnę [demetam] poślednié Bááſá y poślednié domu iego: á vczynię dóm twóy iáko dóm Ieroboám ſyná Nábátowégo. WujBib 3.Reg 16/3.]

Synonim: posiec.

Formacje współrdzenne cf ŻĄĆ.

Cf POŻĘCIE, POŻĘTY

JR