[zaloguj się]
[pdf]

PRZEGRYŹĆ (6) vb pf

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-).

Fleksja
inf przegryźć
praet
sg
3 m przegryzł
f przegryzła
conditionalis
pl
3 subst by przegryzły

inf przegryźć (1). ◊ fut 3 pl przegryzą (1). ◊ praet 3 sg m przegryzł (2). f przegryzła (1). ◊ con 3 pl subst by przegryzły (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde bez cytatu.

1. Gryząc zębami lub szczękami (w przypadku robaków) przeciąć lub przedziurawić [w tym: co (= co zostało przecięte) (4)] (5): Lew niegdy po láſu ſkacżąc/ Wpadł w ćięſzkie śidło nie bácżąc: A gdy go ſam nie mogł pozbyć/ Iął o pomoc myſzy prośić: [...] Myſzur hnet ſie ku śidłu rzućił/ Przegryzł ie y lwá wypuśćił BierEz Pv; Potym w śidło zá nogę/ Lew pod kłodą tráfił/ Przyſzłá Myſzká do niego/ co ią był vłápił. Y przegryzłá mu śidło RejZwierz 120v; Potym záſię zrządził [Pan Bóg] robaká iż przegryzł bluſzcż áż poſechł BielKron 92; Boiąc ſie żeglarze by [myszy] łodziey nie przegryzły vćiekli przypłynąwſzy ná brzeg. BielKron 342v.
Zwrot: »przegryźć dziurę [w czym]« (1): [jaszczorki] Skoro iedno ożywą w żywocie mátki ſwey/ Wnet ią żrą áż przegryzą dziurę w boku v niey. HistLan B3.
2. Działać niszcząco na powierzchnię czegoś (1): [Párchowáćiny ná głowie goią Czérwcé/ á to proch z nich zmiéſzawſzy z ſmołą/ á okłádáiąc rány ná głowie: wſzákże wárowáć/ áby nie mocno przegryzły UrzędowHerb 434b.]

[przegryźć co: ták iż śię tám [na grzbiecie konia] cżynią iákoby pęcherzyki pełne krwáwej á zágniłey wilkośći ktore więc przegryza [!] mięſo j ſkorę Cresc 1571 541.]

przegryźć czemu (żywotne) (1): przyłożże mu ná to wnet/ tártéy gorczyce ze czczymi ślinámi rozmázawſzy ná chuśćie/ á czyń mu ták do trzech dni: ále ieſlićby mu to do trzech dni przegryść niemogło/ tedy mu żelázem przepálić muśiſz SienLek 183.

3. [Nabyć trochę wiadomości [ile czego]: Non multum przegryzł práwá/ co ſłyſzał zdáleká/ Siékł práwem/ et euadit zá mądrégo człeká. Potkanie 24.]

Synonimy: 1. przejeść, przekąsić.

Formacje współrdzenne cf GRYŹĆ.

MP