[zaloguj się]
[pdf]

RYCZART (6) sb m

ryczart (6), [ryczald].

a pochylone (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg pl
N ryczårt
G ryczårtu ryczårtów
D ryczårtowi
A ryczårt
I ryczårtem

sg N ryczårt (1). ◊ G ryczårtu (1). ◊ D ryczårtowi (1). ◊ A ryczårt (1). ◊ I ryczårtem (1). ◊ pl G ryczårtów (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII w. (z Cn); poza tym XVII(XVIII) – XIX w.: ryczałt.

Umowa zawierana przy pożyczaniu pieniędzy, zobowiązująca dłużnika do zapłaty podwójnej kwoty pożyczki nieoddanej w umówionym terminie, przy czym kwota spłaty ulegała podwojeniu przy każdym następnym niedotrzymanym terminie; fenus aut mutuatio duplicans semper summam die condicto non restitutam Cn (6): (marg) Spiſka ziemiá [została dana pod zastaw pożyczki]. (–) [król Władzisław] pożycżył przerzecżoney ſumy Zygmuntowi krolowi Węgierſkiemu/ pod zakłádem rycżartu tákiego/ ieſli ich pierwſzego roku nie wroći/ tylką ſumę przepádnie: wtorego roku tákie dwie: trzećiego tákie trzy áż to w niezlicżony pocżet weſzło. BielKron 385; RYCZART. Ku dowodowi pożyczku trzebá iest, álbo świádków, álbo zapiſów [...]. Iż ieſli ná czás zámierzony nie odda, tedy tyle dwoie przepada. Ieſli y drugi raz omyli [tj. nie odda], tedy tyle dwoie przepada, złączywſzy cum capitali ſumma zakład. SarnStat 1272; Bo to iest bogáty contrákt, przeto go Ryczártem zową, á Ricco z Włoſkiégo ięzyká. SarnStat 1273, 1273, 1301, 1302; [Sentencja C3v].
[Wyrażenie: »ryczald ungaricus« = prawdopodobnie: weksel węgierski (nazwa może od pożyczki danej przez króla polskiego królowi węgierskiemu na warunkach ryczartu): Od lutnisty zastawne śrzebro, pas i 2 łyżki śrzebrne, białe, talery 2 i ryczald Ungaricus in summa fl. 18 InwMieszcz 1597 nr 301.]
[Przen: I sg w funkcji przysłówka: »ryczartem« = z nawiązką, bardzo dużo: [list Radziwiłła Czarnego] Ale za boską pomocą ja sie o to nie stroszczę [tj. muszę się zdać na Bożą pomoc], bo mam – jeśli mie co potka – ryczartem zapłacić, [...] tedy by ta sprawa [tajnych zabiegów braci Radziwiłłów, żeby ich siostra Barbara została królową] na dekret anjelski [tj. angielski] przyszła [tj. groziłaby mu kara śmierci za zdradę stanu] ListyPol II 1548/104.]

MC