[zaloguj się]
[pdf]

PRZERZYNAĆ (8) vb impf

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-).

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 przerzynåm
3 przerzynå przerzynają

praes 1 sg przerzynåm (5). ◊ 3 sg przerzynå (1). ◊ 3 pl przerzynają (1). ◊ part praes act przerzynając (1).

Sł stp brak, Cn s.v. szperam, Linde XVII w.

Przecinać; interscindere, perscindere, proscindere, transcindere Calep [w tym: co (3)] (8): Intercise – Przerzinaiąc. Calep 549b; Perscindo – Przeczinam, przerzinam. Calep 789b, 554b, [863]b, 1078b.
Zwroty: peryfr. »przerzynać bryły ziemie« = orać (1): Izali wſzytek dzień orze oracż dla śiania? przewraca á przerzyna bryły ziemie ſwey [Nunquid tota die arabitarans ut serat? Scindet, et colet, et disperget nigellam et agminum sparget]? BudBib Is 28/24.

»garło przerzynać« (1): Iugulo – Garło przerzinąm dawię. Calep 569b.

[Szereg: »urzynać, przerzynać«: Tam za nami [chłopi] długo bieżeli, czapki z głów zrywając, mieszki urzynając, bisagi przerzynając GorPeregr 18.]
α. [O roślinie: nacinać [co]: ktore [wierzby] gdy więc wzroſtą może ie zplatáć przerzynáiąc gáłąſki/ á náwodząc iednę ku drugiey/ z ktorego plećienia zraſta śię płot ták mocny Cresc 1571 22.]
β. O zabiegu na organie kobiecym, tu: piersi (1):
Zwrot: »przerzynać [co] w poły« (1): Niewiáſty v nich [Azenagów] tłuſte w wielkiey powadze/ zwłaſzcżá ktore pierśi wielkie máią/ dla tego ktorey minie ſiedḿnaśćie lat/ przerzynáią ie w poły áby nadoł wiſiáły długo. BielKron 450.

Synonim: przecinać.

Formacje współrdzenne cf RZEZAĆ.

Cf PRZERZYNANIE

SBu, ALKa