[zaloguj się]
[pdf]

PRZYPOZEW (42) sb m

o oraz e jasne.

Fleksja
sg pl
N przypozew przypozwy
G przypozwu, przypozw(a) przypozwów
A przypozew przypozwy
I przypozwem przypozwami
L przypozwie przypozwiéch, przypozw(a)ch

sg N przypozew (2). ◊ G przypozwu (4), [przypozw(a)]. ◊ A przypozew (5). ◊ I przypozwem (3). ◊ L przypozwie (6). ◊ pl N przypozwy (2). ◊ G przypozwów (13); -ów (8), -(o)w (5). ◊ A przypozwy (2). ◊ I przypozwami (2). ◊ L przypozwiéch SarnStat (2), przypozw(a)ch (1) ZapWar.

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów); poza tym XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów) s.v. przypozwać.

praw. W prawie polskim pozew ponowiony, najczęściej z powodu niestawienia się jednej ze stron lub odroczenia terminu, powołujący się na pozew poprzedni; adcitatio JanStat (42): Gdzie wiecz w rzeczach malei vaznosczi nakladem niemalem biwaią [posłowie mazowieccy] obcziązeni sliącz albo iezdzącz po thakowe przipozwi pieczethowane, [...] sprawi swe opusczaią y zaniechawaią ich a iesth obiczai i prawo Mazoweczkie iest o thim. ZapWar 1545 nr 2646, 1529 nr 2475, 1545 nr 2646 [3 r.]; UstPraw H4; Obyczaj przypozwu. SarnStat 828, 1156; [Na których wiecach strony, quibus interest, in causis indecisis et in quovis gradu iuris pendentibus bez przypozwa mają i mieć będą roki zawite takie, jakie na sejmie i na wiecach albo za dworem przed K.J.M. mieć mieli AktaSejmikPozn 1574/21].

przypozew przeciwko komu (1): Tedy ſtroná przećiwna/ to ieſt Aktor/ álbo pozwána/ nie ma poſtępowáć w onéy áktciiéy dla śmierći ſtrony ſwéy/ ná tych Rocéch y przed ſądem/ kędy byłá záwiſłá/ áżby przypozew vprzédźił przećiwko potomkóm zmárłégo/ wedle zwyczáiu źiemie. SarnStat 628.

przypozew ad aliquid ku czemu [= przeciw czemu] (1): Przypozew ad Inſscriptionem ku Ryczartowi pro vadio ob non ſolutionem ſumm&ecaud; principalis. SarnStat 1302.

przypozew ku czemu [= o czym] (2): O przypozwie ku doſyć vczynieniu. in conſuetudinibus Cracouień: idem et eodem. UstPraw H4; SarnStat 159.

przypozew na co (2): A Iuż ex nunc zá zięćiém tych ſądów z oſoby náſzéy Królewſkiéy/ nie potrzebá będźie żadnych przypozwów ná Trybunał/ w tych Aktciách któré z appelláciiéy [...] przypadáły. SarnStat 861, 861.

przypozew czyj (2): A ieſli powodowa ſtroná będźie miáłá pozew w żáłobę wpiſány/ tedy [...] nie będźie winien pozwánému pozwu vkázáć: ábowiém będźie doſyć ná przypozwie iego. SarnStat 567 [idem] 828.

W połączeniach szeregowych (7): Iakom iemu nyewssyal [lege: nie wziął] wprawye possw [lege: pozwu] glownego y prziposshw [lege: przypozwu] y apellaciyey ktorha ssya wyodla o zabyczie slyachatnego nyegdi andrzeya kotha sokolowskiego ZapWar 1546 nr 2612; ComCrac 22; Od których to ſądów álbo vrzędów wſzelkich áppelláciȩ/ prowokáciȩ/ pozwy/ przypozwy tymże kſztałtem/ iáko ſie w Króleſtwie y ſądźiéch náſzych záchowuie/ [...] vkłádáné od ſtron/ którym ſie zá krzywdę zda/ bydź máią. SarnStat 1041; [Do którego też sejmu sprawy o ewikcyjej działów, sum [...], jako się tu były zniosły i znieść się też miały, albo się też jeszcze znieść mają z pozwów albo przypozwów i konstytucyj, a recesów sejmów przeszłych odkładamy. Diar 1566 72; AktaSejmikPozn 1574/21]. Cf »wedle przypozwu«.

Zwroty: »przypozew kazić [= unieważniać]« (1): thedi pieczencz officii principis albo ziemska ońdzie kazdego powiathu [...] bandzie dostateczna na seimie valnim áni zádna strona thakowich przipozwow kazicz thim nie bandzie mogla iz nie są za pieczenczia cancellariei ZapWar 1545 nr 2646.

»ożywić [= wznowić] przypozew; przypozew odżywiany, ożywiający; ożywienie przypozwu« (1;1:1;1): thedi pieczencz officii principis albo ziemska ońdzie kazdego powiathu w samei przigodzie thakowich przipozwow oziwiaiaczich bandzie dostateczna na seimie valnim ZapWar 1545 nr 2646, 1545 nr 2646 [2 r.]; PRzypozwy wſzelákié/ ták odzywáné [! odżywiáné JanStat 979]/ iáko ku áppelláciiéy/ pod źiemſką pieczęćią ſtronam máią bydź wydawáné/ wedle Conſtituciiéy SarnStat 1156 [idem] [Konst 1581 167v (Linde)].

Wyrażenia: »przepełzły [= dotyczący sprawy, która nie odbyła się we właściwym terminie] przypozew« (1): Pozew przepełzłégo przypozwu [Citationis translapsae adcitatio JanStat 537]. KTóry ćię przypozywa do gotowégo pozwu przepełzłégo/ który iemu przepełzł ná Rocéch Ziemſkich w N. iuż przeſzłych SarnStat 1246.

[»przypozwan przypozwem«: y bywa [pozwany] przypozwan przypozwem ná piſmie [...]. A ná wtorym Roku [...] bywa przypozwan powtore do Pozwu przypozwem HerburtStat 482 (Linde s.v. przypozwać).]

Zestawienia: »przypozew zadworny [= wydany przez sąd królewski]« (2): przypozwámi zadwornémi exekucia dekretów Trybunálſkich hámowáná bydź nie ma: gdyż Dekretá Trybunálné máią we wſzyſtkim nienáruſzenié zoſtáwáć. SarnStat 404 [idem] 861.

[»przypozew ziemski«: Pozwy i przypozwy jakieżkolwiek ziemskie pod tytułem iudicii terrestris palatinatus illius wychodzić będą tym sposobem: [...] AktaSejmikPozn 1574/20.]

Szeregi: »pozew, (i) przypozew« (7): Stara dawna opisane iz pozwi i przipozwi wselkie albo ziemską pieczączią albo pieczenczia officii principis maią bicz pieczenthowany ZapWar 1545 nr 2646; UstPraw H4; GDy iuż ná pozew y przypozew ku doſyć vczynieniu ſtrony ſpór wiodą/ tedy ieſliby która ſtroná potrzebowáłá ná ſtronę odyść od ſądu/ może ſie ná ſtronę odwiéść od ſądu [...] ná porádę SarnStat 159; Gdy iuż pozew y przypozew albo przypowiaſt ku doſyćvczyniéniu ſtrony kontrowertuią [super Citationem Adcitationem seu Concitationem ad satisfaciendum partes controvertunt JanStat 491]. Tedy ieſliby która ſtroná od ſądu żądáłá/ może od ſądu ná ſtronę z ſwémi Adwokatámi [...] dla porády odſtępić. SarnStat 546; y owſzem będźie powinien [przerzeczony A.]/ y iego potomkowie będą powinni względem przerzeczonych dóbr odewſzyſtkich obowiązków/ praw y zapiſów piérwſzych [...] y pozwów/ przypozwów iuż wnieśionych/ [...] v wſzyſtkich Sądów Króleſtwá [...] brónić/ ſczyćić/ záſtąpić/ y wyſwobodźić SarnStat 1254, 855, 869; [AktaSejmikPozn 1574/20]. [Ponadto w połączeniach szeregowych 7 r.]

»przypozew albo przypowiast« [szyk 1:1] (2): Ná przypowiáſćie álbo przypozwie niema być piſano Reſponſurus/ ále Satisfacturus. UstPraw H4; SarnStat 546. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

Wyrażenia przyimkowe: »wedle (a. według) przypozwu« (4):

~ W połączeniach szeregowych (4): Iako ocziecz nasch slachethni Micolai [...] groblei ich [...] motikami i ridlmi nyeprzekopal gwaltem ani tich to slachatnich yana mamki s sini iego vmnieiszil ve stu kop groschi [...] i dalei vedluk posw i prziposw i vidzenya tako mi [Bóg pomoży]. – iako ia to vyem ZapWar 1518 nr 2237; A tám iuż przed ſądem/ wſzyſkié ſtrony w ſwoich ſpráwách ſądowych/ Rok y Roki będą miáły/ [...] wedle ich pozwów/ przypozwów/ controwerſiy/ kauz/ Dekrétów/ áppelláciy/ mociy/ remiſsiy/ rozpiſów/ limitáciy/ y inſzych punktów práwnych SarnStat 855, 855, 869.

Wyrażenia: »według przypozwow niezawitych [= nieobowiązujących]« (2): SarnStat 855, 869 cf »według przypozwow zawitych«.

»według przypozwow zawitych [= obowiązujących]« (2): [strony] Rok y Roki będą miáły/ według ich áppelláciy/ y mociy/ pozwów/ przypozwów/ ták záwitych/ iáko y niezáwitych SarnStat 855 [podobnie] 869. ~

»przez przypozew« (1): ZWykli téż niektórzy [sędziowie] to czynić/ iż otrzymawſzy in acceſſorio ruſzenié ná Tribunał/ potym go dla zwłóki przez przypozew odſtępowáli SarnStat 809.

»za przypozwem« (3): A zá onym przypozwem ná Wiécach/ będźie powinien ſąd wiécowy vczynić ſcrutinium. SarnStat 148; gdyby [ten, któremu zasądzono zapłatę] folguiąc ſtronie ná Exekuciią iecháć niechćiał/ któréy winy dwá kroć płáceniém vydźie/ á zá trzećim przypozwem vrzędu ma bydź priwowan/ o co forum ná Tribunale. SarnStat 875.

~ Wyrażenie: »za przypozwem wydanym« (1): A ktoby będąc conuictus, do wieże czáſu náznáczonégo nie śiadł [...] przez Stároſtę z vrzędu zá przypozwem do ſądu Grodzkiégo wydánym [...] ma bydź publikowány y obwołány SarnStat 612. ~

Synonim: przypowiast.

JR, (LW, MN)