Słownik polszczyzny XVI wieku - przyrownywać się

« Poprzednie hasło: PRZYROWNYWAĆ

Następne hasło: PRZYROWNYWAN »

PRZYROWNYWAĆ SIĘ (6) vb impf

się (3), sie (3).

Teksty nie oznaczają ó.

Fleksja

indicativus
praes
	sg
2	przyrownywåsz się
3	przyrownywå się

praet
	sg
3	m	przyrownywåł się

imperativus
	sg
2	przyrownywåj się

praes 2 sg przyrownywåsz się (1). ◊ 3 sg przyrownywå się (1). ◊ praet 3 sg m przyrownywåł się (2). ◊ imp 2 sg przyrownywåj się (1). ◊ part praes act przyrownywając się (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. Uważać się za podobnego (2)
2. Uważać się za równego, stawiać się na równi (2)
3. Dostosowywać się do kogoś a. do czegoś (2)

1. Uważać się za podobnego; conferre se Vulg (2):

przyrownywać się czemu (1): Biádá te^mv [...] Ktory mowi/ zbuduię ſobie dom ſzyroki/ á páłace przeſtrone: ktory ſobie otwarza okná/ y cżyni thramy Cedrowe/ y máluie Cynobrem. Coż álbo będzieſz Krolował/ że ſie przyrownywaſz Cedrowi? Leop Ier 22/15.

przyrownywać się k czemu (1): Pátrzayże k cżemu ſie przyrowniwa ten ſwięty páſterz tych nas nędznych á błędnych owiecżek ſwoich tą przypowieſcią ſwą: gdyż ſie ſam ná drugim mieyſcu przezwał być tym páſterzem/ á iż zna káżdą owiecżkę ſwoię po głoſie iey RejPos 168v.

2. Uważać się za równego, stawiać się na równi [komu] (2): Vkaſz proſzę ćie? Gdzie Piotr ſwięty álbo ktory Apoſtoł inny/ o ſobie tákowe hárde y pyſzne Dekretá piſał? y Bogu ſie nawyſſſzemu przyrownywał? KrowObr 9.

Szereg: »ani się przyrownywać ani przystosować« (1): Ten tedy ácżkolwiek był w kſztałćie Bożym nie przycżytał drapieſtwem ſobie/ żeby był rowny Bogu: ábowiem ácżkolwiek pámiętał/ iż był Bogiem z Bogá oycá/ iednák ſię nigdy BOgu áni przyrownywał/ áni przyſtoſował CzechEp 247.

3. Dostosowywać się do kogoś a. do czegoś (2):

przyrownywać się czemu (1): A Ezau miałem w nienawiśći (marg) Bog niema w ſobie nienawiśći áni żadnych ludzkich namiętnośći ále piſmo thák o Bogu mowi przyrownywáiąc ſię náſzey krewkoſći/ y dawa znáć przez nienawiść gdy na^m Pan nie vżycża dobrodźieyſtw ſwych w czym nie ieſt nieſpráwiedliwym/ gdyż nikomu tego nie powinien czynic [...] (–) BibRadz Mal 1/3.

przyrownywać się ku czemu (1): Nie przyrownyway ſię ku mowam ludzkim [Ne sis hypocrita in ore hominum]/ áni vfay wárgam twoim. BudBib Eccli 1/28.

Synonim: przystosywać się.

Formacje współrdzenne cf ROWNAĆ.