[zaloguj się]

PRZYRZNĄĆ (2) vb pf

Prawdopodobna wymowa: przyr-znąć.
Fleksja
inf przyrznąć
imperativus
sg
2 przyrzni

inf przyrznąć (2).[fut 2 sg przyrzniesz.imp 2 sg przyrzni.]

stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów).

I. Transit. (1):
1. [Uciąć odpowiednio [co]: potym przyrzni látorośl iákoby klinik ná dwá pálcá álbo trochę dłużſzy ná obie ſtronie okroiony/ [...] á ták wſtaw w ono rozſzcżepienie nie ćiáſno Cresc 1571 125.

przyrznąć według czego: Kolumellá też piſze drugi obycżay ſzcżepienia/ zwłaſzcżá winá w brzoſt/ álbo w wiąz: zwierćiáwſzy go berárkiem áże do drżeniá nie proſto ále pochyło/ wytrząſnąć precż one troćiny/ támże przyrznąć gáłązkę winną álbo máćicę według wielkośći dźiury [...] y wſtáwić ćiáſno w onę dźiurę á obwárowáć dobrze gliną y mchem Cresc 1571 130.]

2. [Odciąć część czegoś w określonym miejscu:

przyrznąć co przy czym: Wſzádźić gáłąź winną wedle wiśnie ábo ktorego inſzego drzewá/ á gdy przyiąwſzy śię dobrze wzmoże/ tedy przewierćieć ono drzewo oſtrym świdrem y przewlec onę máćicę dźiurą/ á zálepić cżyśćie z obu ſtron gliną y obwięzáć [...]. Potym gdy śię oboie ſpołem zrośćie to ieſt máćicá z drzewem/ tedy przyrznąć máćicę (ktora ku korzeniu ieſt) przy ſámey ſkorze onego drzewá/ áby ták iuż bráłá żywność oná gáłąź przewlecżona nie od właſnego korzenia/ ále z ſoku drzewá w ktore śię przyięłá Cresc 1571 503.

Zwrot: »przyrznąć do samej ziemie«: Kiedy będzieſz żął zboże ná rolách twoich/ nieprzyrznieſz do ſámey źiemie [non tondebis usque ad solum superficiem terrae] Leop Lev 19/9 (Linde).]
3. Skroić, przyciąć coś według miary, formy, wzoru; przen (1):
Zwrot: »przyrznąć [komu] kapturka« = przygadać (1): Ulcus tangere, Ruſzyć kogo w ſádno/ to yeſt przirznąć mu kápturká/ przimówić komu/ wyrzućić mu ná oczy/ dáć mu winę w czymkolwiek. Mącz 439c.
II. Intransit.: Zrobić aluzję do kogoś lub czegoś, przymówić [ku czemu] (1): alludere, Słowy przitoczić/ przirznąć ku cziyem słowóm. Mącz 199a.

Synonimy: przyciąć; 3. przykroić.

Formacje współrdzenne cf RZEZAĆ.

Cf PRZYRZNIENIE, [PRZYRZNIONY]

MP