Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: PRZYSŁANIE

Następne hasło: [PRZYSŁAPOWAĆ] »

PRZYSŁANY (12) part praet pass pf

W formie złożonej a jasne; forma niezłożona z tekstu nieoznaczającego pochyleń.

Fleksja

sg
m	N	przysłany, przysł(a)n	f	N
	A	przysłany		A
	I			I	przysłaną

pl
N	m pers	przysłani
G		przysłanych

sg m N przysłany (2), przysł(a)n (1); ~ (attrib) -any (1); ~ (praed) -any (1) StryjKron, -(a)n (1) LibLeg. ◊ A przysłany (1). ◊ f I przysłaną (1). ◊ pl N m pers przysłani (6). ◊ G przysłanych (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: przysłany od kogo (9).

Sł stp s.v. przysłać, Cn s.v. list, Linde XVIII w. s.v. 1. przysłać.

Znaczenia

1. Który przybył do miejsca przeznaczenia, będąc wysłanym przez kogoś (11)
- Przen (1)
2. Dostarczony przez posłańca (1)

1. Który przybył do miejsca przeznaczenia, będąc wysłanym przez kogoś (11): StryjKron 722; przysłánismy tu są od wszytkich Stąnow Wielkie^go X⟨ięstwa⟩ Litewskiego nemine excepto ActReg 30.

przysłan do kogo o co (1): Gdiz poſſel waſz do nas y do naschego fortvnnego a wissokiego panowania przischedl [...] powiedzial doſtatecznie przed namy o czobi do nas od was przislan LibLeg 11/87v.

przysłany na co [= w jakim celu] (3): ći ktorzi ná oglądánie ran od vrzędu przysłáni byli [Qui ... ab iudice accedebant]/ pytáli [...] ModrzBaz 70v. Cf »na sejm przysłany«.

przysłany dokąd (3): [każdy z panów rad] ták ſámi z oſób ſwoich iáko y zá té od których tu z mocą zupéłną przyſłáni byli/ [...] to vmocnili y vtwiérdźili. SarnStat 1027, 1018, 1200.

przysłany skąd (2): y iuż Rády Inflantſkie/ y od innych ſtanów Poſłowie/ którzy tám ztąd tu przyſłáni ſą/ nam Królowi Polſkiému/ y Koronie przyśięgę vczynili. SarnStat 1200, 1200.

Wyrażenia: »z zupełną mocą przysłany« [szyk zmienny] (4): A dálſzą ſpráwę/ y to coby do tego należáło ná przyſzły Séym Koronny odkłádamy: ná który od wſzech ſtanów/ tám ztąd Poſłowie z zupełną mocą przyſłáni bydź máią. SarnStat 1200, 1018, 1027, 1188.

»pomoc [= wojsko przybywające z pomocą] przysłana« (1): z wielką pilnoſcią woyſko przećiw Krzyżakom zbierał [król Władysław Łokietek] z ſwoimi ludzmi/ y pomocą Węgrow/ od Karoluſſa Krola Węgierſkiego przysłáną/ nád ktorymi był przełożony Wilhelm Xiążę Rakuſkie StryjKron 380.

»na sejm przysłany« (2): Tákże y około ruſzenia ná woynę [...] z pozwolenia ich Poſłów/ ná Séym wálny Koronny z zupełną á niezámierzoną mocą przyſłánych [...] [obywatele ziemie wołyńskiej] máią bydź záchowáni SarnStat 1188, 1200.

Przen (1): Ale ty [Mikołaju Mielecki] iáko Rycerz od Bogá przyſłány/ Weźmi pod ſwą obronę zacne Krześćiány. PaprPan Bv.

2. Dostarczony przez posłańca (1): Nazajutrz posłowie spisek egzekucyji zawieszenia [...] od panow dnia wczorajszego przysłany pilno przeźrawszy [...] IchM odesłali. Diar 38.

Cf PRZYSŁAĆ