[zaloguj się]
[pdf]

SADZANIE (4) sb n

Pierwsze a pochylone, drugie jasne; teksty nie oznaczają é.

Fleksja
sg
G sådzaniå
D sådzaniu
A sådzanie
I sådzanim, sådzani(e)m
L sådzaniu

sg G sådzaniå (1). ◊ D sådzaniu (1). ◊ [A sådzanie.] ◊ I sådzanim (1) KrowObr, sådzani(e)m (1) MetrKor. ◊ [L sådzaniu.]

Sł stp brak, Cn s.v. kłoda do sadzania ludzi, Linde brak.

1. Dawanie miejsca, umieszczanie (2):
a. O ludziach (2): [szlachcianka] Ieſli záſtołem niſko/ w kąćie gdzie vśiędzie/ To ſie gniewa/ fráſuie/ y ieść iuż nie będzie. Przeto ſie więc goſpodarz z ſadzánia wymawia/ Iż káżda ná ſwym mieyſcu pocżeſnym przeſtawa. BielRozm 25.

sadzanie czyje [= kto sadza] (1): [Józef] ſpoſadzał bráty według ſtárſzych á młodſzych [...]. Dziwowáli ſie iego ſadzániu iáko ſwiádom był ich lat BielKron 17v.

b. [Zakładanie uli dla wyrojonych pszczół [czego (żywotne)]: á gdyby takie pſzcżoły chćiáły nagle wyſzedſzy vćiec/ tedy gdy wylecą brząkánim á kurzenim ie záſtraſzyć áby vpádły/ y cżynić ták iáko wyſzey nápiſano/ o ſadzániu pſzcżoł. Cresc 1571 605.]
2. Wsadzanie do więzienia (2):

W połączeniach szeregowych (1): Izali [święty Piotr] mocą/ ogniem/ głodem/ mietzem/ ſadzánim/ wiązánim/ kiedy kogo ku wierze przymuſzał? KrowObr 26; [Kapłani tákże y zakonnicy [...] będą kráść s kościołow rzecży poświęcone/ odſtąpiwſzy (nie gwałtownie/ áni przez bicie/ nie przez ſadzánie/ áni przymuſzenie) tylko dobrowolnie/ zakonu ſwoiego PseudoMetStaw Ev].

[Szereg: »sadzanie i okowy«: iákiey śiły potrzebá ieſt [...]/ żeby znośić mogli [katolicy] the okrućieńſtwá/ ktorem przed tym wylicżał? one ſromocenia y zelżywośći/ ono ſadzánie y okowy PersOkruc 153.]
Wyrażenie przyimkowe: »pod sadzaniem« (1):
~ Wyrażenie: »pod sadzaniem do wieże« = pod karą więzienia (1): A thak yego Krolyewſka myloſcz raczil roſkazacz. aby, wſzyſzczy sluzebny ku themu czaſzv dlya popyſchv welwowye byly pod szadzanyem do wyeze MetrKor 38/285. ~

Synonim: 2. więzienie.

Cf SADZAĆ

JR, (LW, MC, MN)