[zaloguj się]
[pdf]

PRZYWIĘZAĆ SIĘ (13) vb pf

sie (7), się (6).

W inf -więz- (3), -wiąz- (1); -więz- BierEz, CzechRozm; -więz- : -wiąz- ModrzBaz (1:1); w pozostałych formach -wiąz-.

a jasne.

Fleksja
inf przywięzać się, przywiązać się
praet
sg pl
1 m -m się przywiązåł m pers
3 m m pers przywiązali się

inf przywięzać się, przywiązać się (4). ◊ fut 2 sg przywiążesz się (1). ◊ praet 1 sg m -m się przywiązåł (1). ◊ 3 pl m pers przywiązali się (4). ◊ part praet act przywiązåwszy się (3).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.: przywiązać się.

Wiążąc, przymocować się (13):

przywięzać się ku czemu (żywotne) (1): [żaba] Ięłá záśie myſzy prośić/ Aby też v niey chćiáłá być. Ale iż nie vmieſz pływáć Muśiſz ſie ku mnie przywięzáć BierEz G4v.

Przen [do kogo, do czego] (12): A tákże y my cżynimy nędzni márynarze/ pływáiąc po tym nędznym morzu ſwiátá tego/ káżdyby chciał rzędzić/ káżdyby chciał mędrowáć/ káżdyby chciał być widzyan ieden przed drugim v tego żaglu/ á ze wſzytkiego nic: á też máło nie rázem przywiązawſzy ſie do deſzcżki/ káżdy ſie płáwić muśi do brzegu ſwego RejPos 316v.
a) Wejść w związki społeczne, przystać (2): [pan Kamieński przemawia w kole:] za zdraicę mię nie mieycie bom się ia do zadnego zKrolow nie przywiązał ActReg 50; Nie rozumieyćie áby przodkowie náſzy broniámi tylko ſwemi Rzecżpoſpolitą z máłey wielką vcżynili. Bo gdźieby ták było/ tedybyſmy teraz my więcey ſprawić mogli: gdyż y nas ſámych/ y tych ktorzy ſie do nas przywiązáli/ tákże koni y rynſztunkow/ więcey teraz ieſt. PowodPr 78.
b) Upodobać sobie, oddać się czemuś (2): Sokrátes Atheniánin cżłowiek święty/ gdy go pytano zkądby był: niepowiedźiał ſię z Athen/ ále z świátá: rozumieiąc to być rzecż nieprzyſtoyną/ áby táki mędrzec cnotámi ſię oſobnemi báwiący/ miał ſię przywięzáć [addici] do murow á obycżáiow iednego miáſtá. ModrzBaz 143; Bynamniey w wierze nie zbłądźiſz/ ieſli ſię y do licżby ſiedmi rádośći ábo też boleśći P.Máriey przywiązeſz [!] LatHar 493.
c) Uznać za istotne, prawdziwe, obowiązujące (zwykle o sprawach religii) (6): Ale to tylko rozumiemy o tych/ ktorzy záprzawſzy ſie iáſnie piſm ś. náſzego nowego teſtámentu/ Iezuſá Chriſtuſá odrzućiwſzy/ [...] rzkomo do Bogá/ do Moyżeſzá/ y do zakonu/ ludzi wieść chćieli: áliśći y tám wſzyſtko porzućiwſzy/ do ſámego ſie kámiennego przykazánia przywiązáli. CzechRozm A5v; [rozdział zakonu na dwie części, tj. na dziesięć przykazań i na pozostałe ustawy zawarte w Starym Testamencie, Bogu jest przeciwny] Iż brák [= rozróżnienie] cżyni w vſtáwách y roſkazániu iego onym zakonnym ſtárym/ zárowno ludowi Izráelſkiemu podánym: Abowiem to ieſt rzecż pewna/ iż kto ſie do iednego z nich przywięzuie/ ten ſie do wſzyſtkiego przywięzáć muśi CzechRozm 99, 101; [Przejmujemy od obcych narodów obyczaje, stroje itp.] A my do Státutu Polſkiego nagorſzego prziwiązáć ſię mamy [nos addicemus]? ModrzBaz 143v; NiemObr 135; [dzieci odstępców religijnych] wnet przy naukách ſzkolnych/ prawdźie kátolickiey gruntownie pokazáney mieyſce dáli/ y do niey ſię bez reſpektow domowych mocno przywiązáli. PowodPr 46.
d) Podporządkować się, przyjąć zwierzchność (1): Nieprzyymuiemy też w tey mierze Rzymſkich Prełatow/ ktorzy do Rzymu y do iednego Biſkupá Rzymſkiego przywiązawſzy ſie/ ſámi ſie tylko doſyć hárdźie Kośćiołem Powſzechnym nazywáią. WujJudConf 117.

Formacje współrdzenne cf WIĄZAĆ.

Cf PRZYWIĄZANIE SIĘ

MPi