[zaloguj się]
[pdf]

BEZECNOŚĆ (7) sb f

Oba e oraz o jasne.

Fleksja
sg
G bezecności
A bezecność
I bezecnością

sg G bezecności (2). ◊ A bezecność (3). ◊ I bezecnością (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde bez cytatu.

1. Brak sumienia; hańba; nieobyczajność, niemoralność, złe obyczaje (1): Maſz ná dobrym bacżeniu ſpráwiedliwość świętą/ Bezecnośćią brzydźiſz ſię złych ludźi przeklętą. SapEpit A4v.
2. praw. Uznanie, ogłoszenie (kogoś) za pozbawionego czci; odsądzenie od czci, wyjęcie spod prawa, infamia; infamia publica Cn (6):
Zwroty: »bezecnością występek płacić«: [Hermolaus Barbarus] muśiał bezecnośćią ſwą Rzeczypoſpolitéy Weneckiéy wyſtępek płáćić ſwóy. OrzQuin C3v.

»bezecność zadawać«: [sługa, który złodzieja nie chce gonić] tákowy ná wieki niech będźie bezecny: á którzyby tym/ którzy gonili álbo poymáli/ bezecność zádawáli/ w tęż winę bezecnośći [poenam infamiae] zárázem niech wpádną. SarnStat 648.

»bezecności uchodzić«: Przydawáią y to/ że ktoby cżłowieká nieodpowiednie bez przycżyny zábił/ zſtawa ſię bezecnym: á ieſliby mu pirwey odpowiedźiał/ tedy iuż bezecnośći vchodźi [infamiam vitare]. ModrzBaz 81.

Wyrażenie: »wina bezecności« cf »bezecność zadawać«.
Szeregi: »potępienie i bezecność wieczna«: oni zaś [...] tak wielé świąt wkościelé bożem naczynili/ że ledwa niewięcyi niſz dni powſzednich i ſtaką ié niewolą święćić roſkazuią/ że teſz przeſtępce ich/ na potępienié i bezecność więczną iakoby heretiki i niezbożné ludzie oſądzaią MurzNT 56.

»bezecność albo bezcnocie«: Bo woli cżłowiek wſzytkich máiętnośći pozbyć niż zdrowia. Y wywołánie z źiemię y beſpiecżność [errata: bezecność/ ábo bezcnoćie] ná ſobie odnieść/ niż gárdło vtráćić. CzechRozm 231.

Synonim: 2. bezcnocie.

Cf BEZECEŃSTWO

KN