« Poprzednie hasło: CYNEDA | Następne hasło: 2. CYNEK » |
1. CYNEK (23) sb m
e jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | cynek | cynki |
G | cynka | |
D | cynkowi | |
A | cynek, cynka | |
I | cynkiem | |
L | cynku | cynkoch |
sg N cynek (2). ◊ G cynka (4). ◊ D cynkowi (1). ◊ A cynek (2), cynka (1); cynek GostGosp; cynek : cynka OrzQuin (1 : 1). ◊ I cynkiem (3). ◊ L cynku (7). ◊ pl N cynki (2). ◊ L cynkoch (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (trzy z tych samych przykładów) ‒ XVIII w.
Znaczenia
Figura geometryczna, kwadrat z dwiema przekątnymi; quincunx Cn (23): Cynkiem my to Polacy zowiemy: Słowo to z Laćiny wźięté ieſt/ iákoby rzekł QVINEK. OrzQuin H3v; Spytam ia Oká/ co to zá Figury ſą? Odpowié mi Oko/ ſą Eſſy/ Dryie/ Quadry/ Cynki/ Zezy/ y iné Figury. OrzQuin H4v; przeto [...] dowieduię ſye o Cynku/ iákowéy figury ieſt/ y powie mi Oko iż tákowy QVINCVNX, álbo Cynek ieſt. OrzQuin I; y ták vczynię/ wezmę śrzędni punkt z tego Cynká/ y podnioſę go myślą wzgórę/ sſtánie ſye hnet piątnokątna PYRAMIS, iákoby Wieżá iáka wyſoka/ oſtrégo wiérzchu/ ná Quádraćie táko poſtáwióna. OrzQuin I, H3v [4 r.], Iv, I2v [2 r.], I3v [2 r.], L4v (20); Sad w cynek zá ogrodem namniey we dwádźieśćiá rzędow młodych GostGosp 170.
Tytuł (2): QVINCVNX Tho ieſt/ Wzor Korony Polſkiéy/ ná Cynku wyſtáwióny/ przez Stániſłáwá Orzechowſkiégo OrzQuin kt [idem] A3v.
MM