[zaloguj się]
[pdf]

CZYNIWAĆ (12) vb impf

Fleksja
inf czyniwać
praet
sg pl
3 m czyniwåł m pers czyniwali
f czyniwała m an

inf czyniwać (1). ◊ praet 3 sg m czyniwåł (2). ◊ f czyniwała (1). ◊ 3 pl m pers czyniwali (8).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI – XVII w.

Iter. od „czynić”:
1. Działać, robić, zajmować się czym; odprawiać, wyrządzać; factitare Modrz [co] (10): then Voyewodakthori ſzye cziny woyewodam czo yeſth w zyemy thwoyey Krolyewſkyey mczi. A on bil wzyemy hoſpodara niego mlinarz czo czinywal mlin LibLeg 11/167v; wźiąwſzy ná ſię wory grube/ w iákich w ſtárym zakonie żydowie pokutę czyniwáli ReszList 159.

czyniwać czemu (1): wiele czyniwali temu to Páńſtwu ſzkod MycPrz I Cv.

Zwroty: »czyniwać pilność« (1) : A o ćwicżeniu obycżáiow dźiatek y młodźieńcow/ iáko przed tem cżyniwáłá w wielu Ziemiach pilność Rzecżpoſpolita dobrze poſtánowioná [quam solicitae olim erant respublicae optime constitutae]/ wielkim świádectwem może być on chłopiec ModrzBaz 13v.

»czyńiwáć zmiankę« (1): Cżyniwáli niektorzi Pánowie rádni tey gory [tj. Góry zbożności] ná drugich ſeymiech zmiánkę [Fecerunt [...] mentionem]. ModrzBaz 140.

a. Zastępuje czasownik wyrażony w zdaniu poprzednim lub nadrzędnym (5):

W połączeniu z co (1), to (1): gdzie tákie rzecży ſłyſzymy (co tenże Polikárpus cżyniwał) vćiekáćbychmy mieli WujJud A5v; PaprUp K3.

W połączeniu z jako (1), tak (2) : A przetoż y o to ſię trzebá ſtáráć/ ábychmy wſzytkich rzecży na woynę potrzebnych doſtawáli y gotowáli ie (iáko widżimy/ iż cżyniwáli oni ſtárodawni święći mężowie [...]) ModrzBaz 127, 117; PaprUp K4v.

2. Powodować, wywoływać [co] (1): pácientowi ſye przypátrzywſzy/ á ná pámięći máiąc lékárſtwá/ y ſkutek/ iáki czyniwáć więc zwykli. Oczko 33v.
3. Zestawienie: »dosyć czyniwać [za co]« = wynagradzać (1): Iákie pokuty [...] poki w ludźiech więtſza chęć ku Bożey ſłużbie [...] byłá/ ſrogie/ długie/ y cżęſte bywáły/ [...] przez ktore doſyć cżyniwáli zá grzechy popełnione ReszList 148.

Synonimy: cf CZYNIĆ

Formacje pochodne cf CZYNIĆ.

MB