inácżey ſię obchodzą z máłym dłużnikiem/ á inácżey z tym ktory długow więcey ma niźli włoſow LatHar 111.

»dług(u) [kto] jest (a nie (jest)) winien, dłużen; dłużen za dług« = debiti tenetur JanStat [szyk zmienny] (7 : 1; 1): Staroſta ma yąncz, [dłużnika] y wyazyenyv dzyerzecz. thak dlugo aſz zaplaczi [...] yſczowy, ktoremv dluzen za dluk MetrKor 40/818; RejKup c5v; GroicPorz ſ; UstPraw G4; RejFig Aa; RejPos 308, 310v; SarnStat 1255; Niechay nie igra z ſzcżęśćiem/ kto ma w domu Swoy chleb/ á długu nie winien nikomu KlonFlis D3.

»o dług (a. [ile] długu) czynić, ma być czyniono prawem« [szyk zmienny] (5 : 1): LibMal 1548/144v; Rękoymia przećiw dłużnikowi zá kthorego ręczył w ty czáſy może czynić o ręczony dług. GroicPorz r3v; o káżdy dług ma być czyniono práwem/ tám gdzye on chłop oſiadł na dzyedzinie. UstPraw F2v, G4, 13; GórnRozm F2.

»da(wa)ć [co] w długu, za dług« [szyk zmienny] (3 : 2): y dala go [szafranu] garſcz kſzyądzu Staniſlavovi kalynſkovi v thumu, za dlug yſch mv bila vinna groſſi 15 LibMal 1544/91 v, 1543/70v; Ieſli by thedy dłużnik fanty ruchome w długu dał/ ty máią być przes Sędźiego albo przes ty ludźi kthorzy ſye na nich znáią oſzácowáne GroicPorz dd; UstPraw C4; ZapKościer 1589/86v.

»długu dochodzić (a. dojść), dochodzenie« [szyk zmienny] (3 : 2): ISćiec álbo Wierzyćiel/ [...] długu ſwego dochodźić ma przodkiem ná ruchomych rzeczách dłużnikowych/ potym ná ſtoiącym Imieniu iego. GroicPorz q4v, q4v, eev, ee2, oo.

»dostać [co] w długu« (1) : yſz slachetny Pán Sigmunt Sarnowſky doſtal wloky wdugu [!] po nyeboſczyku Maczyeyu Kloczu ZapKościer 1583/34v.

»dosyć uczynić w długu, za dług; dosyć uczynienie za dług« = satisfactio pro debito JanStat [szyk zmienny] (2 : 2; 2): ComCrac 22; ktory [dłużnik] ma być przes Vrząd ták długo záchowan/ áż Powodowi w długu wedle przezyſkow doſyc vczyni GroicPorz q4v, q2v; RejPos 246v; ALe y żadnéy diláciiey dłużnik/ [...] mieć nie będźie [...] względem doſyć vczyniénia zá dług tenże zápiſány. SarnStat 698, 798.

»dług kasować« (1): á dekrét przerzeczony/ przezyſki/ rękoiemſtwo/ dług y poſseſsiiéy podánié/ w áktách opiſány/ káſsowáć y wpiſáć [posesor] powinien SarnStat 1168.

»kwitować od długu« (1): Kwituie od Długu. SarnStat 699.

»leźć w długi« (2): Ieden nád leśnym Sanem cżyni tárgi/ Drugi nad Wieprzem/ á rzadko bez ſkárgi. Cżęſto nád Bugiem y nád Narwią drugi Leźie Więc w długi. KlonFlis D4; KlonWor 56.

»mieć [ile] długu [u kogo]« [w tym: długu pożyczanego (1), wysłużonego (1)] (4): MetrKor 59/75v [2 r.]; Item Powyedział yſch v woycziecha Choyky czyeſlye grzywną beſz trzech groſzy pyenyedzi za powroſz y Naczinye oycza ſwego ma dlugu. LibMal 1547/ 137v; Támże pánu młodemu chłopię powiedziáło/ Iż pan ſtáry ma długow v ludzi niemáło HistLan C.

»dług nadgrodzić« (1): kto ſię tego bliſkować będzie chcial tedy i dlug i wydatek wſzitek wedlug rozeznania prawnego, będzie powinięn iemu nadgrodzic ZapKościer 1580/ 5v.

»(od)da(wa)ć dług, ostatek długow dać« = reddere debitum Vulg [szyk zmienny] (5 : 1): Oſtatek tich wſchitkich swoich dlugow [...] panom exequtorum [...] wmocz poruczil y dal MetrKor 59/76; UstPraw F4v; wrzućił iy do ćiemnice/ ażby oddał dług. BudNT Matth 18/30 [przekład tego samego tekstu WujNT]; ZapKościer 1585/61; WujNT Matth 18/30; SarnStat 1301.

»na dług odebrać« (1): plenipotent [...] wyſnal Ze ot slachetnyego Criſtoffa Smogorzinſkiego na ten dlvg ktory byel wynyen Ianowy Siczimynſkemu [...] połtora sta Grziwyen pruſkich odebral ZapKościer 1582/26v.

»dług odprawić (a. sprawić)« [szyk zmienny] (2): a ten Ismayl ſprawywſchi ſwoy dlug ma ten lyſth wroczycz LibLeg 11/108v; GroicPorz r2.

»dług odpuścić; dług jest odpuszczon (a. przepuszczon)« = pecunias condonare, remittere debitum Mącz; debitum dimittere Vulg [szyk zmienny] (15; 3): SeklKat S4v; Leop Matth 18/27; Serwilius rádził odpuśćić długi vbogim Rycerzom. BielKron 107, 106v [2 r.], 378v; Mącz 78d, 94d, 227a; ktoryć [dekret] vcżynił o onych dwu ſługach/ s kthorych iednemu wielkie długi ſą odpuſzcżone od Páná iego RejPos 181v, 246, 246v [2 r.], 249; BudNT Matth 18/27, 32; WujNT Matth 18/27, 32.

»odumrzeć długow« (1): Woyewoda Krakowſky [...] odumarl dlugo [!] pultorakroc ſtotiſieci PaprUp F2v.

»odwieść się długu« (1): Kto komu pieniędzy bez zapiſu pożyczy/ á onego o nie pozowie potym: w tákowey rzeczy pozwány bliżſzy ſię odwieſć długu. UstPraw I2v.

»dług (a. [ile] długu) (po-, s-, za-) płacić; (o-, wy-, za-) płacenie (a. płaca, zapłata) długu; dług jest (za)płacon itp.; dług ku zapłacie; się zapłaci dług« = dissolvere aes alienum, nomina explicare Mącz, Cn; liberare a. minuere aes alienum, nomina solvere a. suscipere, resolvere argentum, satisfacere quibus debemus, solidum suum cuique solvere, solutio rerum creditarum Mącz; debitum solvere; exire a. exsolvere a. levare a. luere aes alienum, liberare aliquem aere alieno, nomina dissolvere a. expedire a. expungere Cn [szyk zmienny] (73; 21; 5; 1; 1): MetrKor 40/818 [3 r.]; Item oplaczą dlugu kthorego kolwyek ma bicz placza ſzlozona do trzeczyego dnya LibLeg 6/117v, 11/l38v [3 r.], 155; ZapMaz V S 2/332 [2 r.]; RejRozpr Ev; LibMal 1548/144v, 1551/164, 1554/192; ZapWar 1548 nr 2668 [2 r.]; Czym ze tén ma długy placzyć Chczely ſię ſwietemy ſbraczyc. RejKup 18, c5v; POżytek Inwentarzá ten ieſt/ iż dźiedźic ktory go vczyni nie może być vćiążon w płáceniu długow zmárłego/ iedno poki sſtawa dobr iego. GroicPorz ee4v, r [3 r.], r2v, x4v, cc4, ee4v (17); Leop Matth 18/25, 30; UstPraw B3v, B4, C4, E3; BielKron 107, 227v; AEs alienum amicorum suscipere, Podyąć ſie prziyacielskich długów płáćić. Mącz 36b; Versuram facere est aes alienum ex aere alieno solvere, Pieniądzmi w lichwę wziętemi długi popłaćić Mącz 486c, 5a, 244a, 399d, 400d, 486c (20); Ale to rádo bywa że ten Kredyt tráći/ Ktory tymi pieniądzmi długi ſwoie płáći. Prot A3v; kazał go on Pan záprzedáć/ y żonę/ y ſyny iego/ y wſzytkę máyętność iego/ á zápłáćić ſobie dług ſwoy. RejPos 246v, 193v, 246v; RejZwierc 167v; Zápłácon mi ieſt dług/ ktory ieſt nátym liśćie/ twoią ręką nápiſany SkarŻyw 102; ZapKościer 1583/37v; bo mąm Potomstwo, oktore poki ostatniego długu niezapłacę powinienem myslić ActReg 164, 20, 85 [2 r.], 119, 163, 166; GostGosp 154; WujNT Matth 18/34; Zelázné liſty/ mieſczánóm y Zydóm przećiwko ſzláchćie z ſtrony niepłácenia długów/ nie máią bydź dawáné. SarnStat 243, 276, 442, 592, 1242 [2 r.], 1268 (19); Com zań długow zápłácił, tego niewſpominam CiekPotr 11; KlonWor 73, 74.

»dług położyć u ksiąg, w księgi wwieść« (1 : 1): Kto da iáki dług w Kſięgi w wieść/ á potym weźmie wypis z kſiąg/ thedy ten wypis nie będzye miał mocy żadney áliżby liſt głowny był w Sąd położon. UstPraw H2; Pecuniam constituere, Zápiſány dług obiecáć/ zápłáćić/ położić v xiąg. Mącz 413b.

»być powinnym za dług« (2): iż rodźice iego nie będą powinni zá ón dług [non teneantur de mutuo JanStat 559] SarnStat 586 [idem] 706.

»poz(y)wać o dług, dla długu; pozywan (a. przyzwany), pozew o dług« = pro debitis citare JanStat [szyk zmienny] (4 : 1; 2 : 2): ZapWar 1528 nr 2458; był [...] przyzwány do obcego Sędźiego o dług GroicPorz m3, dd4; UstPraw B, C4; GórnRozm F2v; SarnStat 293 [2 r.], 665 [2 r.], 920 [2 r.], 1242; Strzeże ſię záwſze Woytowſkiego ſługi/ By go nie pozwał do práwá o długi. KlonFlis Ev.

»przyprawować, wdawać, wwodzić [kogo, co] w dług« = indebitare JanStat [szyk zmienny] (1 : 1 : 1): KochSat B; vſtáwiamy/ [...] áby brát ſtárſzy [...] nie mógł dóbr bráćiey ſwéy [...] nád część ſwą która mu przynależy/ w dług w wodźić SarnStat 593; Raz ogniem/ raz złodźieiem/ zdrádliwemi ſługi/ Nieſzcżeśćie wele [!] ludźi przypráwuie w długi. CzahTr L4v.

»ręczyć (przyrzec) za dług; dług (za)ręczony; zaręczenie długu« [szyk zmienny] (3; 3; 1): GroicPorz r3v; UstPraw F4v [2 r.]; Cavere pecuniam alicui. Ręczić/ álbo przirzec komu zá dług. Mącz 41d; Ale kiedybykolwiek dźiedźic onégo imięnia chćiáłby ſummę [...] długu záręczonégo zápłáćić [...] powinien ten to poſſeſor pieniądze tákowéż ſwoié wźiąć SarnStat 1168, 1168.

»sadzać dla długow, o dług siedzieć, siedzący« (1 : 1 : 1): BielKron 106v; Y pytáiąc [więźniów] o iáki kto dług śiedzi/ [św. Bernardyn] tyle ich wykupił/ ile pięniędzy ſtawáło SkarŻyw 462, 454.

»o dług sądzić« (1): Sędźia o dług ktory ze gry roſćie nie ſądźi/ wyiąwſzy by kto potym zápłáćić obiecał GroicPorz d.

»długu na personie szukać« (1): A ile by długu swego ná koniu nie doiął/ áby ná Perſonie ſzukał. GroicPorz eev.

»w długach umrzeć« (1): Nákoniec áby ſię ſumnienie lepiey opátrzyło/ teſtáment vcżynić/ komu to należy/ y kto ma z cżego: áby w kłopoćie kogo nie zoſtáwił/ ábo w dlugách nie vmárł. LatHar 650.

»w długi wchodzić (a. zachodzić)« = debita contrahere JanStat (4): Kto ręcży ten niewolą/ ſam ſobye zádawa/ A kto w długi záchodzi/ w więzyeniu rad ſtawa. BielKom B7v; SarnStat 293, 665, 920.

»wierzyć długu« (1): iże Powod álbo Creditor ktory wierzył długu/ powinien pierwey ſzukáć y winowáć ſwego dłużniká GroicPorz r3.

»winić o dług« (1): kyedy ſią traphi yſſ kogo vynnyą o dlug a on nyema czym placzicz Thedy ma porąką poſthawicz LibLeg 6/117v.

»dług wyciągać (a. wyciągnąć) itp., upominać się długu; wyciąganie długu; pociągnion o dług; dług nie będzie wyciągany« = nomina exigere Mącz, Cn; efflagitare, expedire, interpellare, poscere, (debiti) exactio Mącz; de nomine aliquem appellare, debitum exigere Cn [szyk zmienny] (13 : 10; 2; 1; 1): LibLeg 11/138v; Dług ktoregom winyen nye był na mnye wycyągáli. LubPs P6v; UstPraw B3v; BielKron 107; Exactor. Poborcá. Ten który długi wyciąga. Mącz 6a, 6a [2 r.], 78d, 129b, 193a, 249b (9); RejZwierc 159; Cięſzkieć to ſą rzecży cżłowiekowi rozumnemu/ wymiátowánie ná ocży mieſzkánia/ y komu ſię długu przykro vpomináią. BudBib Eccli 29/33 [35]; ModrzBaz 124v; SkarŻyw 570; ZapKościer 1580/5v; Tá [śmierć] zá gárdło chwyta Bogáté pány/ iáko proſté ſługi/ Ani zborguie/ byś wyciągnął długi. KochPieś 6; A bowiém gdy trzy látá wynidą/ dług tákowy nie będźie mógł bydź wyćiągány [debitum huiusmodi repeti non poterit JanStat 1034] od ſzláchćicá SarnStat 276, 276 [3 r.], 365, 695 [2 r.], 707.

»(wy)da(wa)ć, puścić, wyrazić na dług« [szyk zmienny] (5 : 1 : 1): LibMal 1552/167; a co by zárobił [dłużnik] to iemu ná dług ma wyráźić. GroicPorz q4v; a oczyecz puſzczyel ſzynowy swemu Walkowy dom Ieden na dlug ZapKościer 1585/62v; a pán Andraſz nyeſzolowſky na ten dluk [...] wydal pánu Malchrowy doſtyęſzyczye 28 m. ZapKościer 1586/64, 1580/12, 1581/23v, 1582/27.

»z długu wynić (a. wychodzić), się wybawić, wybrnąć, się wyświebodzić« [szyk zmienny'] (2 : 1 : 1: 1): Cum tandem de paludibus emersisset. Gdy ſie z błót wykołátał álbo z długów wybrnął. Mącz 218c, 244b; Myſliłem we dnie w nocy iáko wynidź z długu Prot Bv; GórnRozm F4v; ActReg 132.

»wypisać [kogo] ze wszystkich długow« (3): es sthanyslaẃ Mamka myal vypisacz philipa sewsiczkich długow kthore myal vxyągach visich podestem kop zakladv. ZapWar 1519 nr 2214, 1519 nr 2214 [2 r.].

»o dług wywoływać [kogo], wywołanie; dla długow wywołańcem być« (1 : 1; 1): A com bannity wſpomniał/ niewiem dobrżeli to/ o dług wywoływáć poczćiwe ludźie GórnRozm I3; W żadney źiemi tego nie máſz/ żeby kto dla długow wywołáńcem bydź miał GórnRozm I3, Lv.

»wziąć [kogo, co] w długu; branie [czego] w długach« (3 : 1): LibMal 1545/108; Otoż teras przyſſedł ná mię wierzyćiel y chce mi wziąć w długu dwu ſynow moich [tollat duos filios meos ad serviendum sibi] Leop 4.Reg 4/1; ZapKościer 1582/30v; SarnStat 1233.

»dla długow, o dług, w długu [kogo] zapowiadać« = pro debitis arrestare JanStat (3 : 3 : 1): ZApowiáda ktho koniá czyiego w ſwym długu GroicPorz ee; SarnStat 293 [2 r.], 665 [2 r.], 920 [2 r.].

»(za)przeć (się) długu, dług odprzysiąc« = creditum abiurare Mącz: negare debitum JanStat (9 : 1): GroicPorz x4v; Gdyby iſćiec záprzał ſię długu [...] tedy ſámotrzeć ma przyſiądz rękoymia. UstPraw F4v; BibRadz Lev 19/11; Creditum abiurare, Dług odprziśiąc. Mącz 178c; GórnDworz Q8; KuczbKat 329; SarnStat 276, 692, 695; Lákomi ſię przą długu KlonWor 73.

»dla długow, o długi [kogo] zatrzymawać« = pro debitis detinere JanStat (3 : 3): dla których długów mieſczánié zwykli kmiećie w mieśćiéch y w miáſteczkách zápowiádáć/ zátrzymawáć/ y pozywáć SarnStat 293 [idem (5)] 293, 665 [2 r.], 920 [2 r.].

»dla długow, przed długi zbieżeć« (1 : 1): Argentariam dissolvere, Proverb. Spuśćić Vrząd odmieniania myńce/ albo przed długi zbieżeć. Mącz 15d, 20b.

»długow zbyć« (2): Bo ſąm bog rzekl iż nieſiedzies Wniebie/ aż wſech dlugow ſbedzies. RejKup 18; WierKróc Bv.

»zezna(wa)ć dług; zeznanie długu« = obligare, obligatio Mącz [szyk zmienny] (3; 2): Lepieyby przeſtáć ná káſſy Niż ſie w wiełkie koſſty wdáwáć A ná wioſkach dług zeznáwáć RejRozpr G4; Ná tym też Sądźie bywáią zapiſy/ przedawánia/ y wzdawánia Imienia ſtoiącego/ zeznánie długow/ vgody/ y inne Contrákty. GroicPorz k, r2; Mącz 193c [2 r.].

»ku długu znać się, przyznać się; znanie długu« = agnoscere aes alienum, agnitio debiti Mącz [szyk zmienny] (4 : 1; 1): Owcá się ku długu przyznáłá/ Iże przed wilkiem muśiáłá. BierEz N2v, M2v; UstPraw F4v; Inficiator, Ten który przi á nie zna ſie ku długowi albo ynſzey rzeczy Mącz 115c, 250 d [2 r.].

»zostać w długu, w długach [kogo] zostawić« (1 : 1): BibRadz I 203v marg; Bo w wielkich długách corkę zoſtáwiłá/ ktorych oná ieſzcże niewypłáćiłá/ ále zá miłośierdziem Bożym wypłáći. SkarŻyw 141.

»[na kogo] żałować [= skarżyć], obżałowanie o dług« [szyk zmienny] (4 : 1): dan był do kaźni [...] ná obżáłowánie o dług álbo o iáką inną rzecz GroicPorz ſ2; gdy ná mię żáłuieſz o dług/ á ia powiádam iżeſmy obádwa innego Práwá/ y żądam być odeſłan do ſwego Sędźiego GroicPorz t3, m2, p2, t.

»o dług sprawiedliwości żądać« (3): o tákowé długi ná mieyſcách dźiedźicznych/ ná których tákowi kmiećie mieſzkáią/ ſpráwiedliwośći żądáć máią [mieszczanie] wedle práwá [sed pro eisdem [debitis] decernimus, ... iuxta formam Iuris JanStat 1090] SarnStat 294 [idem (2)] 665, 920.

»dług ze gry« (1): Abowiem thu nie ſzłáby iuż ſpráwá álbo ſpor o dług ze gry/ ále z obiecáney zapłáty. GroicPorz d.

»ist(n)y (a. istotny) dług« = cautum debitum Mącz [szyk 2 : 1] (3): GroicPorz cc4v; Ale gdyby kto komu zápiſał iſtny dług płáćić/ od tákiego zgołá niema być przyięto wwiązánie UstPraw C4; Mącz 42a.

»dług jasny« (1): Trzeći ſtopień [ku płaceniu] ieſt odkazánie v kogo długow iáſnych pewnych/ á iſtotnych/ kthore też miáſto fantu wedle Práwá máią być poczytáne. GroicPorz cc4v.

»jawny dług« (1): Confessum aes, Yáwny á wiádomy dług. Mącz 119c.

»długi koronne« (2): Długi Koronne. RejZwierc 248v, 277v.

»długami obciążony« (1): Impedita nomina, Wielkiemi długámi obcziążony/ Zádłużony. Mącz 249c.

»długami obowiązan; obowiązek długu« = obligatus pecunia Mącz; debito obligatus JanStat (2; 1): Obligatus pecunia, Wiele dłużen/ długámi obowiązány. Mącz 193c; Spoſób obowiązku pewnégo długu. SarnStat 1255, 656.

»odbieranie długow u ksiąg (a. prawa); długi odbierający; długi wybrać« [szyk 2 : 2] (2; 1; 1): Exactor ‒ Długi odbieraiaci Calep 388b; GostGosp 42; o odbiérániu długów v práwá pieniędzy pożyczánych, w téy mierze potrzebny iest ten Státut. SarnStat 406, 407.

»długi odkazane« (2): Omnes haeredes ornare legatorum praestatione, Zoſtáwić álbo vkázáć ná dziedźicách długi odkazáne/ obciążić álbo obowiezáć ye áby byli winni, płáćić nie máło długów odkazánych. Mącz 419c.

»pewny dług« = cautum debitum Mącz; certum debitum JanStat [szyk 9 : 4] (13): ComCrac 21v; GroicPorz t, cc4v, dd; Mącz 42a; Byli dwá dłużnicy winni pánu iednemu pewne długi ſwoie RejPos 310v; Tedy doſtateczny Cirograph yemu Iakoby na dlvg pewny dal Criſtoph Smogorzińſki ZapKościer 1582/27, 1580/ 13; Który ćię pozywa o to: iż niechceſz mu zápłáćić ſto grzywien pieniędzy pewnégo długu SarnStat 1242, 6, 1242, 1255 [2 r.].

»dług pieniężny« = aes Calep; pecunia debita JanStat (4): O dług pieniążny ma być czás ſkazan płacey zá ośmnaſćie niedzyel UstPraw I2v, I2v; Calep 36a; SarnStat 691.

»dług pozostały« (1): Przed prawem naſzim Miaſta Koſćierziny za pierwszemi Contrakty długu pozoſtalego, Iako Sliachetny Grzegorz Smogorzińſki [...] Wydawaiąc rinthę [pani Katarzynie] dał marc. 10 [...] a ieſcze zoſtal marc. 14. rinthy pozoſtaly. ZapKościer 1581/12.

»pozostały w długu, w ostatkach długow zostawujący« = reliquator Mącz, Calep (1 : 1): Reliquator, W oſtátkách dlugów zoſtáwuyący Mącz 195a; Calep 909a.

»dług pożyczany; długu pożyczyć« = mutuum Mącz, JanStat [szyk 6 : 2] (7; 1): Potim wiznal yz ma v pana Staniſlawa Odrowąza długu poziczanego trzi sta zlotich wmoneczie MetrKor 59/75v; UstPraw B; Mącz 239c [2 r.]; Długu kto pozyczy á zapiſu nie ma, ten który ſie przy, przyśięgą ſie odwiedzie. SarnStat 694, 644, 691 [2 r.].

»długi proste« (2): tákiéż od zapiſów wiecznośći wſzelákiéy/ y ran/ gwałtów/ zaſtaw y długów proſtych/ nie więcéy ma bráć [pamiętnego] y wyćięgáć/ iedno pułtorá groſzá. SarnStat 1156, 1156.

»dług przezyskany« [szyk 1 : 1] (2): A gdźieby fantu [dłużnik] nie wydał [...] áby był do Vrzędu wźięt/ y záchowan ták długo/ áżby powodowi w przezyſkánym długu doſyć vczynił. GroicPorz q2v, q2v.

»skazan w długu« (1):A gdźie by Rękoymia [...] przyſyęgi niechćiał podiąć/ thedy bywa ſkazan w onym długu/ kthorego záſye od dźiedźicow zmárłego będźie ſzukał tyle ileby przyſądzono. GroicPorz ſ.

»suma długow« (2):ktoremu [dłużnikowi] był Pan odpuśćił wielką ſumę długow iego. RejPos 193v; SarnStat 1168.

»dług umowiony« (1): Swiecki człowiek niema być pozywan do ſądu Duchownego o rzeczy ziemſkie áni o dług pożyczány/ áni vmowiony. UstPraw B.

»wiadomy dług« = confessum aes Mącz; liquidum debitum JanStat (2): Mącz 119c; zeznał: iż Szláchetnému N. ſto grzywien pieniędzy pewnégo y wiádomégo długu/ álbo pożyczánych pieniędzy monéty y liczby Polſkiéy ieſt winien SarnStat 1255.

»dług winny« (2): SZperunku Sędźia Mieyſki niema dopuſzczáć [...] ná Ziemiáńſkie poddáne/ áni ich pozywáć/ ani hámowáć/ o żadny dług/ iákim kolwiek obyczáiem winny GroicPorz dd4; SarnStat 1233.

»wolny od (wszelkiego) długu« = liber et absolutus ex omni debito JanStat [szyk 3 : 1] (4): GroicPorz zv; BielKron 119; tedy pozwány przyśięgę vczyniwſzy od długu będźie wolen wypuſczon. SarnStat 276, 798.

»wwiązánie w długu« [szyk 1 : 1] (2): Kiedyby kogo pozwano o iáki dług [...] á on pozwány [...] dawałby w onym długu wwiązánie/ [...] od tákiego ma być przyięto wwiązánie. UstPraw C4, C4.

»wysłużony dług« (1): yz [Boturzyński] ma [...] tysyancz zlotich [...] dobrze, a cznothlywie wiſluzonego dlugu MetrKor 59/75v.

»dług (cyrografem a. w aktach itp.) zapisany (a. opisany a. napisany), (na-, w-, za-) pisać, zapisem obligowany; za dług zapisany; zapis, rejestr długu (a. o dług)« = libellus aeris alieni BartBydg; obligatio Mącz; debita in regestris scripta a. annotata, debitum non inscriptum JanStat [szyk 20 : 10] (30): BartBydg 81b; Alie zapis o przedanie dzieſięcziny odlug Koſczielny abo dvchownei oſobie mogą prziiącz y ſpravovacz ſądem Duchownem ComCrac 20v marg, 21v [2 r.], 22; Vczyni kto pierwſzy Areſt ná dobrá ſwego dłużniká zgołá/ nie máiąc długu ſwego żadnym zapiſem obligowánego/ vczyni też potym drugi/ máiąc dług Cyrográfem álbo iákim innym Vrzędowym dowodem opiſány GroicPorz ee2, x4v, dd4 [2 r.], ee2v; Dług zápiſány tháką monetą ma być płácon/ iáka ieſt zápiſána. UstPraw E3, C4; Mącz 193c, 413b; ActReg 162; a tam lęſząncz na smyertelnym loſzu [...] dzalal pán ſzyedleczſky teſztamyen y dal natym teſtamenczye pyſzacz dlug pány páwłowy ZapKościer 1589/86, 1589/86; ActReg 162; Dług nie zápiſány, máiętnośćią płácąc ma ſtróná przyiąć. SarnStat 694; Kupcy długi w Reyeſtrzéch nápiſáné przed trzemá láty niech wyćiągáią. SarnStat 695, 214, 276 [2 r.], 698, 809, 1168 [2 r.], 1242 [2 r.], 1268.

»zawiąźbion w długu« (1): Iſz mu chcą to imienie omienione wyſwobodzić ſwym nakładem, ktore ieſt zawiąźbiono v sliachetnego Iędrzeia Knibawſkiego wpewnym dlugu ZapKościer 1580/13.

»dług złodziejstwa« = zobowiązanie wynikające z kradzieży; debitum furtum JanStat (1): A ieſli w więźieniu będąc vćieką z ich mocy/ niech iuż będą wolni od wſzelkiégo długu y obowiązku: wyiąwſzy dług złodźieyſtwá SarnStat 798.