[zaloguj się]
[pdf]

DROB (63) sb m

drób (1), drob (1) Strum (1 : 1); drob-.

Fleksja
sg pl
N drób droby
G drobu drobów
D drob(o)m
A drób droby
I drob(e)m
L drobåch

sg N drób (4). ◊ G drobu (17). ◊ A drób (15). ◊ I drob(e)m (2). ◊ pl N droby (4). ◊ G drobów (9); -ów (1), -(o)w (8). ◊ D drob(o)m (2). ◊ A droby (9). ◊ L drobåch (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

1. Zwierzęta domowe rogate mniejszego gatunku, zwłaszcza owce i kozy (58):
a. W znaczeniu zbiorowym (34): Y poſtáwił Abráhám ſiedmioro owiec z drobu [septem agnas pecoris; BibRadz : ſiedḿ owiec z ſtádá] oſobno. BudBib Gen 21/28; przy ktorey leżáły trzy ſtádá drobu [tres greges ovium; BibRadz : trzy ſtádá owiec] BudBib Gen 29/2; A ieſli zdrobu [de pecoribus] dar iego to ieſt zbáránow álbo zkozłow (tedy) ná cáłoſpálenie niech przywiedzie ſámca doſkonałego. BudBib Lev 1/10; ták rzekł Iehowá Cewáoth [Dawidowi]/ iam ćię wziął od chlewá gdys chodził zá drobem [e pecudibus; BibRadz : zá owcami] BudBib 1.Par 17/7; Záś drobię iedno z drobu [agnam unam de pecore (marg) pecudibus (‒); BibRadz : owcę też iednę [...] z ſtádá] od dwu ſet BudBib Ez 45/15, Gen 29/3, 7, 8, 9, Deut 22/1 (19).

W porównaniach (2): Prowádziłeś iáko drob [sicut pecus (marg) oves ( — ); BibRadz: iáko owce] lud twoy BudBib Ps 77/20[21], Zach 10/2.

Szereg: »drob i bydło« [szyk: 4 : 3] (7): teſz drob y bydło [pecus et bos; BibRadz : owce też áni woły]/ niech ſię nie páśie náprzećiw, gorze tey. BudBib Ex 34/3; Też káżda dzieſięćiná zwielkiego bydłá y zdrobu [decima bovum et ovium; BibRadz : z wołow y z owiec] wſzego cokolwiek idzie pod rozgą BudBib Lev 27/32, Gen 21/27, 32/7, Ex 34/19, 2.Par 32/29, Ion 3/7.
Przen: O ludzie wybranym, wyznawcach Boga w Starym Testamencie (6): gdzie (ieſt) ktory ie wywiodł z morzá z páſterzmi drobu [gregis] iego? BudBib Is 63/11; Paś lud twoy laſką twoią/ drob dziedzictwá twego [pecus haereditatis tuae; trzodę dźiedźictwa BibRadz] BudBib Mach 7/14, Zach 11/7 [3 r.], 11.
b. Prawdopodobnie w znaczeniu jednostkowym (24): A Moiżeſz paſł droby [pecora] Ithroná świekra fwego BudBib Ex 3/1; A (przeto też) poſzli [...] ſzukáiąc paſz drobom [pecoribus; BibRadz : bydłu] ſwym BudBib 1.Par 4/39; á (ſámi) oſiedli miáſto nich bo tám (były) paſze drobom ich [pecoribus; BibRadz: dla bydł]. BudBib 1.Par 4/41, Gen 32/5, 37/2, Ex 2/16, 3/1, Deut 12/17 (11).
Szereg: »bydło i droby« [szyk 2 : 1] (3): Więc by ſię bydło twoie y droby twoie [boves tui et pecudes tuae] rozmnożyły BudBib Deut 8/13; Lecż nábrał lud z korzyści drobow y bydłá [pecorum et bovum; BibRadz: owiec y wołow] cżelnieyſzego wyniſzcżenia/ ofiárowáć Iehowie Bogu twemu w Gilgalu. BudBib 1.Reg 15/21, Deut 12/6.
Przen: O ludzie wybranym, wyznawcach Boga w Starym Testamencie (10): Błądziły droby [pecudes; BibRadz: owce] moie po wſzytkich gorach/ [...] y po wſzem oblicżu ziemie rozproſzyły ſię droby [pecudes] moie BudBib Ez 34/6, 34/8 [2 r.], 10 [3 r.], 11, 12 [2 r.].
2. Młode rybki przeznaczone do zarybiania stawów, narybek; incrementi minuti pisces pisciculi minuti a. minutuli a. parvi Cn (5):
a. W znaczeniu zbiorowym (4): á chceſz ie [stawy] Kárpiámi Rybić/ á Odrób Kárpiowy przychodźić z trudnośćią: tedy dobrze/ ábyś miał oſobliwé tárliſká Kárpióm. Strum O3, Iv, P4v; Vrzędnik [...] ma ná Wioſnę ſzcżublętá/ kárpiętá/ y wſzeláki drob łowić/ á ſtáwy tym rybić GostGosp 100.
b. W znaczeniu jednostkowym (1): wypuść do kęſá z niego wodę/ ieno w Rzéczyſku zoſtaẃ/ ábyś ſobie Drobów z Stáwu niewypuſtoſzył. Strum L.
3. [Podroby (tylko w pl): Rády kotły źwierzynie pobitey w te doby: A myśliwiec ſkorę wźiął/ k temu wſzyſtkie droby. BielawMyśl B4.]

Synonimy: 1. a. stado, trzoda.

Cf DROBIOZG

ZZie